ÜYE OL | ŞİFREMİ UNUTTUM

Deprem gibi afetlerde yaralıya ilk müdahale büyük önem taşıyor. İşte, tam bu noktada “ilkyardım” yardımınıza koşuyor. Doğru müdahale için ilk yardımı iyi bilmek şart. Aksi taktirde, hayat kurtaracağım derken yapılan yanlışlıklar, geri dönülemez hatalara neden olabiliyor. Acil Servis Sorumlu Hekimi Dr. Ufuk Akyol, ilk yardımla ilgili altın kuralları anlattı.

Öncelikle şu gerçeği kabul etmeliyiz. Ülkemiz topraklarının  yüzde 95'i deprem kuşağı üzerinde. Uzmanların söylediğine göre, her 9 ayda bir topraklarımız üzerinde bir bölgede 6 ve üzerinde şiddette deprem oluyor. Dolayısıyla, hem kendimiz hem de sevdiklerimiz için depreme karşı hazırlıklı olmak zorundayız.  Herkesin bir deprem planı olması gerekiyor. Evinizi güvenli hale getirmek, deprem sırasında ne yapmanız gerektiğini bilmek, deprem çantası hazırlamak herkesin görevi. Bununla birlikte, ilkyardım tekniklerini bilmenin de hayat kurtaracağını unutmamak gerekiyor.  Deprem sonrası profesyonel yardım gelene kadar geçen zaman insan yaşamı için çok önemli. “Altın saatler”  denilen bu zaman diliminde temel ilkyardım uygulamaları büyük önem kazanıyor. Deprem sonrasında ilkyardım noktasında iki temel konu var: Kanamalar ve kırık-çıkık- ezilmeler.

İLKYARDIM ÖNCESİ
• Sakin olun.
• Pratik olmaya çalışın.
• Çevredeki kişileri organize edin ve onlardan yararlanın.

Yaralının Bilinç Durumunun Değerlendirilmesi
• Sözlü uyarın.
• Hafifçe omzuna dokunarak,  “İyi misiniz? diye sorun.
• Bebeklerde ayağın tabanına hafifçe vurarak uyarın.

Solunumun Değerlendirilmesi
Özellikle bilinç kaybı olanlarda, dil geri kaçarak solunum yolu tıkanması mümkün.
Havanın akciğerlere ulaşabilmesi için hava yolu açıklığı sağlanmalı.

Dolaşımın Değerlendirilmesi
Şah damarından 3 parmakla 5 saniye süre ile nabız almaya çalışın.

KANAMALARDA İLK YARDIM
Kanın herhangi bir nedenle damar dışına çıkmasına kanama deniyor. Kanamalar her zaman tehlikelidir. Halsizlik, şok ve ölümle sonuçlanabilir. İç ve/veya dış kanama biçiminde olabilir.

Dış kanamalarda ilk yardım

• Kanayan yer üzerine temiz bir bezle bastırın, bandaj ile sararak basınç uygulayın.
• Kanama durmazsa ikinci bir bez konarak basınç artırın.
• Kanayan bölgeyi yukarı kaldırın.
• Yabancı cismi çıkartmaya çalışmayın.
• Yabancı cismi sabitlemek için kalın pansuman malzemesi kullanın.

İç kanamalarda ilk yardım
• İç kanama şüphesi olanlarda yaşamsal bulguları kontrol edin.
• Asla yiyecek içecek vermeyin.

KIRIKLARDA İLK YARDIM
• Yaralıyı hareket ettirmeyin.
• Kol etkilenmişse yüzük, saat, vb. eşyaları çıkartın.
• Kırık şüphesi olan bölgeyi sert malzemelerle yakındaki eklemleri de içine alarak, tespit edin. Varsa önce yara üzerini kapatın.
• Kol ve bacakları yukarı tutun.
• Kırık bölgede sık aralıklarla nabzın, derinin rengi ve ısısını kontrol edin.

BURKULMADA İLK YARDIM
• Sıkıştırıcı bir bandajla burkulan eklemi belirleyin.
• Şişliği azaltmak için bölgeyi yukarı kaldırın.
• Hareket ettirmeyin.

ÇIKIKTA İLK YARDIM
• Eklemi aynen bulunduğu gibi saptayın.
• Çıkığı yerine oturtmaya çalışmayın.
• Yaralıya ağızdan hiçbir şey vermeyin.
• Bölgede nabız, deri rengi ve ısıyı kontrol edin.

HASTA-YARALI TAŞINMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KURALLAR NELERDİR?
• Hasta - yaralı taşınmasında ilkyardımcı kendi sağlığını riske sokmamalı.
• Hasta - yaralıya yakın mesafede çalışılmalı.
• Daha uzun ve kuvvetli kas grupları kullanılmalı.
• Sırtın gerginliğini korumak için dizler ve kalçalar bükülmeli (Omurilik yaralanmaları riskini azaltıyor).
• Yerden destek alacak şekilde her iki ayağı da kullanarak biri diğerinden biraz öne yerleştirilmeli.
• Kalkarken, ağırlığı kalça kaslarına vererek dizler en uygun biçimde doğrultulmalı.
• Baş, her zaman düz tutulmalı homojen ve düzgün bir şekilde hareket ettirilmeli.
• Yavaş ve düzgün adımlarla yürümek gerekiyor.
• Ağırlık kaldırırken karın muntazam tutulup kalçayı kasmak gerekiyor.
• Omuzlar, leğen kemiği ve omurilik hizasında tutulmalı.
• Yön değiştirirken ani dönme ve bükülmelerden kaçınılmalı.
• Hasta - yaralı mümkün olduğunca az hareket ettirilmeli.
• Hasta - yaralılar baş-boyun-gövde ekseni esas alınarak, en az 6 destek noktasından kavranmalı.
• Hasta - yaralı taşımanın mükemmel bir ekip çalışması gerektirdiğini unutmayın.
• Tüm hareketleri yönlendirecek sorumlu bir kişi seçin ve hareketler için komut vermesini sağlayın. (Dikkat, kaldırıyoruz vb.).

DEPREM ÇANTASINDA NELER OLMALI?
• Battaniye
• Pilleriyle radyo
• Pilleriyle fener
• Çok amaçlı çakı
• Düdük
• Kalem
• Not defteri
• İlkyardım çantası
• Kişisel, reçeteli ilaçlar (Örneğin; kalp, damar, tansiyon, şeker ve hormon ilaçları.)
• Bir kat giysi
• Bir miktar para
• Su
• Enerji veren yiyecekler
• İçinde önemli telefon numaralarının, iletişime geçilecek kişilerin bilgilerinin,önemli evrakların fotokopilerinin bulunduğu su geçirmeyen bir dosya
• Çocuklar, yaşlılar, engelliler ve ev hayvanları için özel malzemeler.

Her 6 ayda bir DEPREM ÇANTASI’ndaki pilleri, reçeteli ilaçları, su ve yiyeceği tazeleriyle değiştirin. Bu işlemi yaz-kış saati uygulamasında saatlerin yeniden düzenlendiği hafta sonlarında yapabilirsiniz.