ÜYE OL | ŞİFREMİ UNUTTUM

Bu öyle bir takvim ki içinde ne yemek tarifi, ne çocuk ismi ne de namaz saatleri bulunuyor... Bu takvimde gün gün kadınla ilgili her tür haber geçen senenin bir “kadın hakları” haritasını sunuyor. İşte, geçen yılın en önemli kadın olayları...

Uçan Süpürge “2009 Kadın Almanağı”nı yayınladı. Bakalım 2009 yılını kadına yönelik şiddetten, kadın konulu haberlere nasıl geçirdik?

OCAK
1 Ocak: Yeni yılı Taksim'de karşılayan kadınlar yine tacize maruz kaldılar. Bir kadın gazetecilere röportaj verirken bir başkası ise İstiklal Caddesi'nde yürürken taciz edildi. Tacizcilerden biri gözaltına alındı.

9 Ocak: MHP, Tayyip Erdoğan, Deniz Baykal ve Devlet Bahçeli’yi aynı karede kol kola gösteren kolaj kampanya afişi nedeniyle KA-DER’e açtığı davayı kaybetti. Yerel seçimlerde yüzde 50 kadın kotası talep eden afişlerde siyasetçiler “Üçümüz de erkekleri seçtik” diyordu.

13 Ocak: Denizli’de üniversiteli kadınlar tecavüze karşı eylem yaptı. Pamukkale Üniversitesi Kadınlar Grubu, evine giderken kaçırılarak tecavüze uğrayan üniversiteli arkadaşlarına destek için eylem düzenledi.

ERKEN YAŞTA EVLİLİK ARAŞTIRILSIN!
15 Ocak: CHP’li milletvekili Gaye Erbatur Meclis’te erken yaşta evliliklerin araştırılmasını talep etti. Erbatur önergesinde Türkiye’de her 3 evlilikten birinin erken evlilik olduğunu söyleyerek durumun ciddiyeti hakkında siyasetçileri de uyardı.

23 Ocak: Milletvekili Gaye Erbatur, Başbakan Erdoğan’ın yanıtlaması talebiyle verdiği önergede kadına yönelik şiddetin arttığına dikkat çekerek önlem alınıp alınmadığını sordu. Kamu personeline verilen eğitimin sonuçlarının kamuoyuyla paylaşılmasını talep etti.

29 Ocak: Kadın Koalisyonu Ankara’da MHP, CHP ve AKP önünde yerel seçimlerde kadın aday oranlarının azlığını protesto ettiler, “Siyasi partilerin ve adayların kadınlara ne vaat ettiklerini açıkça göstermelerini istiyoruz” dedi.

ŞUBAT
4 Şubat: Anayasa Komisyonu, Meclis'te Kadın Erkek Eşitliği Komisyonu kurulmasına ilişkin teklifi onayladı.

14 Şubat: Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü'nün “Türkiye'de Kadının Durumu” raporu, yaklaşık 6 milyon kadının okuma-yazma bilmediğini, kadın yönetici oranının yüzde 6'yı aşmadığını, çalışan kadınların yüzde 64'ünün hiçbir sosyal güvenlik kaydı olmadığını ortaya koydu.

18 Şubat: Adli Tıp Kurumu, DNA testleri sonucunda Pippa Bacca'nın tecavüz edilerek öldürülmesi olayının faillerinin üç kişi olduğunu belirledi.

25 Şubat: “Kadın-Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu” kuruldu. Kadın örgütlerinin tepkisine rağmen komisyonun adındaki “fırsat eşitliği” vurgusu aynen korundu.

MART
2 Mart: Ev eksenli çalışanlar Türkiye Homenet Ev-Eksenli Çalışanlar Sendikası Girişimi çatısı altında görünür olmak, kabul edilir olmak, güvenceli çalışmak talepleriyle örgütleniyor. Kadınlar sendika kurulacağını açıkladı.

4 Mart: Rusya'da Yüksek Mahkeme, Anna Klevets adlı 22 yaşındaki öğrencinin metro makinisti olmak için yaptığı başvuru sonucunda kadınların metro treni kullanamayacağı yönünde karar aldı.

5 Mart: Burkina Faso'dan Ermenistan'a 32 ülkede 8 Mart Dünya Kadınlar Günü resmi tatil olarak kutlanırken, milletveki Gaye Erbatur "Meclis'te en azından yüzde 30'u bulsak 8 Mart da tatil olur" diyerek kadın temsilinin kadın konularını gündeme getirmenin önünde engel olacak kadar az olduğuna dikkat çekti.

8 Mart: Dünya Kadınlar Günü nedeniyle pek çok ilde eylemler, etkinlikler yapıldı. Ankara'daki mitingde kadınlar sokaklarda güvenle yürümeyi, sabaha kadar ulaşım sağlanmasını talep ettiler. feministBiz'in Ulus'ta düzenlediği eylemin hedefi, kadınların tacizler nedeniyle artık gidemez hale geldiği Ulus'ta seslerini duyurmaktı. İstanbul'da ise İstiklal Caddesi'nde toplanan 500 kadın yürüyüş yaptı, geceleri de sokakları da terk etmeyeceklerini duyurdu.

12 Mart: Trabzon Kadın Platformu'nun başlattığı 40 Mahalle 40 Kadın Muhtar Kampanyası sonucu 12 kadın, mahallelerinde muhtarlığa aday oldu. Toplumsal cinsiyet dahil birçok konuda eğitim alan adaylar seçimlere el birliğiyle hazırlandı.

13 Mart: Milletvekili Şerafettin Halis, milli eğitim bakanına, Tunceli'de bir kadın öğretmene "O küpeyi çıkar, yoksa seni başka bir şey sanırlar" diyen il milli eğitim müdürü Mehmet Yıldırım hakkında adli ve idari soruşturma açmayı düşünüyor musunuz diye sordu.

KRİZİN BAHANESİ DE KADIN OLDU!
19 Mart: Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi'nden Serap Güre, devlet bakanı Mehmet Şimşek'in işsizliğin artmasının sebebi olarak krizde kadınların iş aramasını göstermesine tepki verdi: "Hükümet işsizliğin bahanesinde kadınlarda arayacağına kadınlar için istihdam yaratsın."

27 Mart: Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği, seçmenlere çağrı yaptı: "AKP yüzde 0.61, CHP yüzde 2.34, MHP yüzde 1.32, DSP yüzde 4.6, DTP yüzde 11.9 oranında kadın aday gösterdi. Liderler bir kez daha erkekleri seçse de tüm seçmenleri kadınlara oy vermeye" çağırıyoruz."

NİSAN
16 Nisan: Afganistan'ın başkenti Kabil'de çoğu genç 300 kadar kadın tartışmalı evlilik yasasını protesto etti. Karşı gösteri yapan erkekler ise kadınları taşladı. Evlilik yasasına göre, bir erkek karısının onayı olmadan onunla cinsel ilişki kurabilecek.

22 Nisan: 27 örgütün oluşturduğu Kadın Emeği İstihdamı Girişimi (KEİG), her dört kadından yalnızca birinin çalıştığını hatırlattı, kadın istihdamının artırılması için düzenleme yapılmasını istedi.

29 Nisan: Milli Eğitim Bakanlığı bir yönetmelik değişikliği yaparak, önceden, evlenen ve nişanlanan öğrencilerin okulla ilişiğinin kesilmesi kuralını, yalnızca evli öğrenciler okuldan atılır olarak değiştirdi.

MAYIS
18 Mayıs: Sosyal Güvenlik Kurumu güvencesi olmayan hamilelere ücretsiz muayene ve doğum uygulamasına son verince, geçen aylarda "Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası (SSGSS) yasasına esastan itirazımız var" diyerek kampanya yürütenlerden Filiz Karakuş "Genel olarak tüm insanların özel olarak kadınların sağlık hakları SSGSS ile aşama aşama ellerinden alınacak. SSGSS yeniden gündeme alınmalı, herkes için parasız sağlık hizmetlerinin talep edilmesi, kadınlar için yıpranmayı payı dahil olmak üzere sosyal güvenceyle ilgili maddelerin yeniden ele alınıp tartışılması gerek" dedi. Türk Tabipler Birliği de uygulamaya tepki gösterdi: "SGK temel insan haklarından birini ihlal ediyor."

HAZİRAN
9 Haziran: Eşinin ölümle tehdit edip annesini öldürdüğü Nahide Opuz'un Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde görülen davasında Türkiye tazminata mahkum oldu. Böylece Türkiye kadınları şiddetten koruyamadığı için AİMH'de ceza alan ilk ülke oldu.

10 Haziran: AİHM'in Nahide Opuz davasıyla ilgili kararını değerlendiren Kadının İnsan Hakları-Yeni Çözümler Vakfı'ndan Pınar İlkkaracan "Karara göre Türkiye ceza olarak Opuz'a para ödemek zorunda. Ama bu kararla sadece Opuz'a odaklanmak yanlış olur. AİHM kararları sadece tekil kişileri ilgilendirmiyor. Kararda sözü geçen tüm önlemlerin tüm kadınlar adına alınması gerekiyor" dedi. Devlet Nahide Opuz'a 36 bin 500 avro ödeyecek.

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ZORUNLU
10 Haziran: Okul öncesi eğitimin 32 ilde 5 yaş grubundan itibaren zorunlu olacağı açıklandı. Milli Eğitim Bakanlığı 2013-2014 eğitim öğretim yılı sonuna kadar Türkiye genelinde 5 yaş grubunun okullaşma oranını yüzde 100'e çıkararak, zorunlu okul öncesi eğitimi Türkiye geneline yaygınlaştırmayı hedefliyor.

11 Haziran: Yargıtay 1. Ceza Dairesi, 'namus temizleme' bahanesiyle erkek kardeşleri tarafından öldürülen Güldünya Tören davasında karara nokta koydu. Cinayeti işleyen İrfan Tören'e verilen müebbet hapis ile Ferit Tören'e verilen 23 yıl 4 ay hapis cezası Yargıtayca onandı.

KADIN HAKİMDEN GÜZEL KARAR
15 Haziran: Kastamonu'da eşini döven Mustafa Kadıncı'ya “Eşime vurduğum için özür dilerim” yazılı ilan dağıtma ve 50 adet fidan dikerek 6 ay süreyle bakımını yapma” cezası verildi. Hakim kadındı.

16 Haziran: KADER Başkanı Hülya Gülbahar, Siirt'te sevgilisini ziyarete gittiği yerel radyoyu basan ailesinin saldırısından kaçmak için altıncı kattan atlayan, götürüldüğü hastanede amcası tarafından bıçaklanan N.E.'nin planlı öldürülmeye çalışıldığını söyleyerek sadece bıçağı saplayanın değil kararı alan ve göz yuman herkesin yargılanması gerektiğini söyledi ve "Neden sadece amcası tutuklanıyor?" diye sordu.

EŞİNİ EVE KAPATAN KOCAYA CEZA
17 Haziran: Eşini eve kapatan ve eğitim hakkını engelleyen koca, Aile Mahkemesinde “sosyal şiddet”ten mahkum oldu, 30 bin TL tazminat cezası aldı.

25 Haziran: İtalyalı sanatçı Pippa Bacca'yı bir performans için geldiği Türkiye'de, Gebze yakınlarında tecavüz ederek öldürmekten yargılanan Murat Karataş'a müebbet hapis cezası verildi.

 

TEMMUZ
3 Temmuz: UNESCO'nun Bilimde Kadın programının onuncu yılını kutlamak için yaptığı anket sonucunda Madam Curie tüm zamanların en büyük bilim kadını seçildi. Listenin ikinci sırasında Rosalind Franklin var.

3 Temmuz: Anayasa Mahkemesi, Medeni Yasa'nın anne ve baba evli değilse çocuğun annenin soyadını taşıyacağına ilişkin hükmünü iptal ederek, doğan çocuğun babanın soyadını taşımasına karar verdi.

8 Temmuz: Batman'da Belediye ile Genel İş Sendikası arasında geçen yıl yapılan sözleşmeye, erkek işçiler eşlerinin üzerine kuma getirirse iş akitlerinin feshedileceği yönünde bir madde eklendi.

10 Temmuz: 1 Ekim 2008 tarihli Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası ile sigortalıların bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin hak sahipliği yeniden düzenlendi.
18 yaşını dolduranlardan eğitimlerine devam etmeyenlerin, anne ve babalarının bakmakla yükümlü olduğu hak sahibi olarak sağlık yardımlarından yararlanma hakkı kaldırıldı.

14 Temmuz: Üçüncü kez gittiği İstanbul Adli Tıp Genel Kurulu'nda muayene edilen B.Ç. için hazırlanan rapor, Bursa 4. Ağır Ceza Mahkemesi'ne ulaştı. 25 yıla kadar hapis istemiyle yargılanan Hüseyin Üzmez için tutuklama kararı çıktı.

AĞUSTOS
30 Ağustos: Faili meçhul cinayetlerin aydınlatılması talebiyle 231 haftadır Galatasaray Lisesi önünde adalet nöbeti tutan Cumartesi Anneleri, Başbakan Erdoğan'a "Temenni değil, icraat istiyoruz" diye seslendi.

EYLÜL
9 Eylül: Sosyal Haklar Derneği, İstanbul'daki selde servis minibüsünde kapalı kaldıkları için boğularak ölen işçi kadınlar için basın açıklaması yaptı. Dernek, "Türkiye'de en ucuz işgücünün kadın işçiler olduğunu hatırlattı, "Servis cinayetleri basit trafik kazasından ayrılmadığı, asıl sorumlu olarak 'işveren' yargılanmadığı sürece bunlar devam edecek" dedi.

ÜZMEZ’E 13 YIL HAPİS
16 Eylül: 14 yaşındaki B.Ç.'ye cinsel istismarda bulunmaktan tutuklu yargılanan Vakit gazetesi yazarı Hüseyin Üzmez 13 yıl hapis cezasına mahkum edildi.

17 Eylül: Münevver Karabulut'un katil zanlısı C.G. İstanbul'da polise teslim oldu.

EKİM
13 Ekim: Rize'de bir hakim, eşini döven erkeğe okul boyamak cezası verdi.

15 Ekim: AB İlerleme Raporunda kadınların siyasette temsili ve iş gücüne katılımında ilerleme sağlanamadığına vurgu yapıldı. Aile içi şiddet, 'namus cinayetleri', erken evlilikler süren ciddi problemlerken acilen sığınakların çoğaltılması istendi.

KASIM
4 Kasım: Ankara 5. Aile Mahkemesi, sadece evlenmeden önceki soyadını kullanabilmek için dava açan Başak Çalı'nın bu isteğini haklı buldu.

10 Kasım: Dünya Sağlık Örgütü'nün yayınladığı "Kadın ve Sağlık: Bugünün Kanıtı, Yarının Takvimi" başlıklı raporda kadınların ortalama ömrünün erkeklere göre daha uzun, fakat sağlıklı yaşam koşullarının daha kötü olduğu ortaya çıktı.

10 Kasım: Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin, bakireliği evlilikte kadında bulunması gereken vasıflar arasında sayarak kadının “bakire çıkmaması” gerekçesiyle evliliğin iptaline karar verdiği ortaya çıktı. Daire bu kararı alırken kadının bakire olduğuna ilişkin doktor raporu yerine kocanın beyanını esas aldı.

ARALIK
1 Aralık: Aile Mahkemeleri'nin kadınları mesai dışında şiddetten korumadığını dile getiren KAHDEM, kadınların başvurularını mesai saatlerinde rafa kaldırmayacak, mesai saatlerinde dışında da aynı şekilde işleme koyabilecek mekanizmaların kurulması için hükümete çağrı yaptı. Kadınlara Hukuki Destek Merkezi Derneği (KAHDEM) Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele konusunda, Aile Mahkemeleri'nin işleyişindeki sorunlar ve olası önlemlerle ilgili görüşlerini açıkladı.

8 Aralık: Eşini terk edip sekiz yaşındaki oğluyla birlikte memleketi Van'a giden kadın, otobüse yetişen silahlı kocası tarafından kurşunlanarak öldürüldü.

KADIN KENDİ İŞİNİ KURDU
8 Aralık: İlkokul mezunu 33 yaşındaki Nevin Kolukısagil, komşusundan duyduğu mikro kredi sayesinde kendi işini kurdu. Kolukısagil'in Birlik Nakış Atölyesi, kendisinin yanı sıra hem eşine hem de eşinin kardeşlerine iş sağladı.

17 Aralık: Karısını boğarak öldüren imam mahkemeye "Erkeklik gururumla oynadı" deyince savcılık cinayette tahrik olduğuna kanaat getirip cezada indirim talep etti.

18 Aralık: Birlemiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi'nin (CEDAW) kabulünün 30. yılı. 175 ülkenin taraf olduğu CEDAW'ın yürürlüğe girdiği 18 Aralık 1979 tarihinden bu yana üzerinden 30 yıl geçmesine karşın,Türkiye dahil hala birçok ülkenin sözleşmenin gereklerini yerine getirmede çekinceli davranıyorlar ve bu yüzden kadına yönelik uygulamalarda sorun yaşanıyor.

 

KADINLAR KRİZE KARŞI DAHA BAŞARILI
22 Aralık: Dünya Bankası, ekonomik krizin Doğu Avrupa'daki 6 ülke üzerindeki etkilerini araştırdı. Türkiye'de krizde kadınların yönettiği şirketlerin erkeklerin idare ettiklerinden çok daha iyi performans gösterdiği ortaya çıktı.

25 Aralık: Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, cinsel ilişkiye girmediği gerekçesiyle eşine boşanma davası açan kocayı manevi tazminat ödemeye mahkum etti.

 

* Uçan Süpürge 2009 Kadın Almanağı’nı www.ucansupurge.org web sitesinden bulabilirsiniz.