YUMURTAM TAZE ÖZGÜRLÜĞÜ!

Çok şükür ben doğurdum, anne oldum ve görüldüğü üzere anne olunca anladım! Fakat, henüz doğurmayan ve doğurmaya aday kadınlar için ülkemizde de sadece 6 aydır uygulanan yumurta dondurma yöntemine nasıl sevindim anlatamam. Valla, ileride ikinci çocuğu yapmadım diye pişmanlık duymamak için bile yumurtalarımı dondurmayı düşünmüyor değilim. İnsan evladı biliyorsunuz, hiç elindekiyle yetinmiyor, hep bir ilerisinin hayalini kuruyor. Üstelik yaşam, içgüdülerimiz, beynimize-aklımıza rağmen mazoşistçe doğurmak ve de doğurmak üzerine kurulu…

Yani, doğursanız da doğurmasanız da bu konunun etki ve tepkilerinden pek kurtulamıyorsunuz. O yüzden benim naçizane önerim, hazır taze iken yumurtanızı saklatıp, kafadan rahat etmeniz yönünde... Çünkü, "çocuk trenini kaçırıyorum" tripleri maazallah kadınların hayatını kabusa çevirip; yanlış, zamansız, hazırlıksız birtakım yollara sapmalarına ve ailece hayatları kabusa çevirme konusunda bir yığın örneklemelere sebebiyet verebiliyor.

Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu ile yaptığım röportajda da okuduğunuz gibi, sadece birtakım ciddi hastalıklar ve erken menopoz tehdidi söz konusu olduğunda değil; bireysel nedenlerle o sırada çocuk sahibi olmak istemediğiniz için ve çocuk sahibi olmak istediğiniz zaman geldiğinde de üreme kapasitenizde bir sorun yaşamamak adına yumurta dondurma yöntemi harika bir yöntem. Benden geçti ama, kızım Duru 20'li yaşlara geldiğinde mesela; "Gel yavrum, yumurtalarını saklatalım neme lazım" demeyi düşünüyorum açıkçası. Öyle ya, kız çocuğu bu, kendi bedeni üzerindeki hakimiyeti ne kadar artarsa, o kadar iyidir. İstediği zaman, kendini hazır hissettiğinde, taze yumurtalarla doğurur hiç değilse… Benim gibi 30'una kadar çocuk fikri aklının köşesinden geçmeyip, 30'undan sonra da "Hhiiih, geç mi kalıyorum yoksa" tripleri yaşamaz.

Fakat, öte yandan bu yumurta dondurma yönteminin şöyle de bir sakıncası var. Belki 25 yaşındaki yumurtanızla 35-40 yaşında anne olmanızı sağlıyor, buraya kadarki kısmı harika. (Çünkü sperm ve yumurta dediğimiz şeyler ne kadar genç yaştaysak o kadar sağlıklı üretimler yapmamıza imkan tanıyor. Ha, 40'ında da anne, baba olunuyor, yumurta ve spermler saklanmamış olsa da, tıp buna da imkan tanıyor ama, hep bebeğin ve annenin sağlığı ile ilgili riskler katlanarak artıyor. Ama, artık risk almaya gerek yok. Çünkü dondurma yöntemi var!)

Fakat 40, hadi bilemediniz 45 yaşından sonra da, dondurulan yumurtaların kanunen kullanılmasına izin verilmemesi gerekir kanımca… Çünkü, bu da bebeğin geleceği açısından hiç de sağlıklı ve de ahlaklı bir uygulama değil!

ANNEYİ KAYIRAN KÖŞE
Sadece yumurtalar değil, spermler de bayatlıyor işte!
Dünya kadınların üzerinde dönüyor, yüklemeler, sorumluluklar da hep kadınların üzerinde kalıyor. Kadının anne olma yaşı geçiyor da, erkeğin baba olma yaşı geçmiyor mu sanki? Ya da, yaş ilerledikçe kadınların üreme kapasitesi ve kalitesi azalıyor da erkeklerin azalmıyor mu? İşte gördünüz, eğer istersek, biz kadınlar da artık yumurtalarımızı dondurup, saklatarak nine diye tanımlanacağımız yaşlarda, çocuk sahibi olabiliyoruz. Ama asıl mesele, nine-dede diye anılacağımız yaşlarda çocuk sahibi olmak değil, asla da olmamalı! Tıbbın nimetlerini de bu derece kötü emellerimize ve yüksek egolarımıza alet etmemeliyiz.

Öte yandan, zaman öyle bir zaman ki, okullar bitsin, elim ekmek tutsun, biraz da kendi bireyselliğimi tanıyayım ve yaşayayım dediğinizde, zaten en iyi ihtimalle 30'a yaklaşmış oluyorsunuz. Buna bir de hayalinizdeki koca ve baba adayını bulmayı da eklersek, 30-35 arası bütün bunları gerçekleştirmek konusunda harika bile sayılır. Ama, o sırada yumurtalar da bayatlıyor işte! Bayatlamasın diyen, henüz beyaz atlı prensini bulmak ve doğurmak konusunda ağır ya da kararsız davranan ya da kariyer sevdalısı kadın kişiler, doğru yumurtalarını dondurmaya… Çünkü, bu hayat ve bu beden sizin, bedeninize olduğu kadar yumurtalarınıza da sahip çıkmalısınız.

DOĞURMAYA HAZIR DEĞİLSEN, YUMURTANI DONDUR!

Kadınlar müjde! 6 aydır, ülkemizde de uygulanan yumurta dondurma yöntemiyle, istediğiniz zaman sağlıklı çocuk yapabilmek artık hayal değil! Ciddi bir hastalık nedeniyle yumurtalıklarınız tehlikeye girdiğinde, erken menepoz tehdidi yaşadığınızda, ya da sadece doğurmaya hazır olmadığınız için yumurtalarınızı dondurarak saklatabilirsiniz. Ve sonra, sağlıklı ve hazırken, bu dondurulmuş yumurtalar sayesinde sağlıklı bir çocuk dünyaya getirebilirsiniz. Yumurta dondurma işleminin ayrıntılarını öğrenmek istiyorsanız, Yeditepe Üniversitesi Hastanesi'nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu ile yaptığımız röportajı mutlaka okuyun.

- Yumurtaların saklanması işlemini tanımlar mısınız?
Yumurta dondurma yöntemiyle yumurtalarını saklayan bir kadın kendini hazır hissettiği zaman, isterse 50'li yaşlarda bile çocuk sahibi olma şansını yakalayabilmektedir. Bunun için ilk olarak tüp bebek tedavisinde kullanılan yumurtalıkları uyaran ilaçlar yardımıyla kadının fazla sayıda yumurta hücresi üretmesi sağlanır. Toplama işlemi sonrasında yumurtalar etrafındaki hücrelerden temizlenir ve normal olan olgun yumurtalar hızlı dondurma tekniğiyle dondurularak sıvı nitrojen içerisinde (-196°C) saklanır. Çok hassas olan yumurtaların dondurma işlemi esnasında kullanılacak yöntemin seçilmesi çok önemlidir. Yavaş dondurma yönteminin uygulandığı ilk yıllarda çözme işlemi sonrasında yüzde 60 oranında yumurtalar canlı kalırken, günümüzde Montreal`deki McGill Üniversitesi'nde geliştirilen hızlı dondurma (vitrifikasyon) yöntemiyle bu oran yüzde 90`lara ulaşmıştır.

- Hangi durumlarda bu işleme gerek duyulabilir?
Bu yöntem, yumurtalık kapasitesini erken yaşta kaybetme riski ile karşı karşıya kalan kadınlar için kullanılmaktadır. Genç yaşta kanser hastası olan kadınlara tedavi süresince verilen ilaçlar ve ışın tedavisi yumurta hücrelerini öldürmekte ve kadın erken dönemde menopoza girerek doğurganlık yeteneğini kaybetmektedir. Fakat yumurta dondurma yöntemi ile bu kadınlar eski sağlığına kavuştuktan sonra çocuk sahibi olabilmektedir. Bu yöntemin uygulandığı diğer hastalar ise, ameliyat ile yumurtalıkları alınacak olan ve genetik olarak erken menopoza girme riski olan kadınlardır. Yumurta dondurulması son dönemde özellikle kariyer nedeniyle çocuk sahibi olmayı ertelemek isteyen genç kadınlar için de bir şans yaratmaktadır.

- Sperm ve yumurta dondurulması ülkemizde kaç yıldır uygulanıyor?
Yumurta dondurma yöntemi 20 yıldır uygulanmaktadır. Ancak yeni geliştirilen yumurtanın hızlı şekilde dondurulması (vitrifikasyon) tekniği dünyada 1 yıldır, ülkemizde ise 5-6 aydan beri uygulanmaktadır. Sperm dondurma işlemi ise uzun yıllardır başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Sağlık Bakanlığı'nın hazırladığı 'yumurta ve sperm' dondurulmasına izin veren tasarı yasalaşmanın son aşamasındadır. Türkiye'de şu anda yumurta ve sperm bankacılığı yasak olduğu için yumurta ve sperm dondurma işleminin bazı yasal sınırlamaları vardır. Dondurma işlemi ancak tıbbî zorunluluk halinde ve sadece kişinin kendisine kullanılmak üzere yapılabilmektedir. Yumurta dondurulması için tıbbi zorunluluk halleri, kadının kanser tedavisi ve yumurtalık ameliyatları öncesinde üreme fonksiyonlarını kaybedecek olması ve erken menopoz riskidir. Sperm için ise; hastanın döllenme yönünden sperm kalitesini etkileyebilecek bir operasyon (testislerin alınması v.b.) geçirecek olması, ileri aşamalarında üreme hücrelerinin zarar görme olasılığı olan tedavi yöntemleri (kemoterapi/radyoterapi) öncesi ve sperm hücrelerinin ancak cerrahi işlemler (TESE, TESA, MESA ve PESA) sonucu elde edilmesidir.

- Bir kadın yumurtalarını ileride hamile kalmak üzere dondurduğunda, kaç yıl söz konusu, yani işlem kadına bir kerede kaç yıl tanıyor?
Elde edilen yumurtalar bir kez dondurulduktan sonra sıvı nitrojen içinde saklamanın süresi yoktur. Kadın isteği sürece yumurta hücreleri bu şekilde yıllarca saklanabilmektedir.

- Bu işlemin fiyatı nedir?
Yaklaşık işlem ücreti 1000-1500 YTL, yıllık saklama ücreti ise 300-400 YTL arasındadır.

- Yumurta dondurma işleminin avantajları ve dezavantajları nedir?
Yaşla birlikte gebelik oranlarının düşmesinin en önemli sebeplerinden biri yaş ilerledikçe yumurta kalitesinin azalmasıdır. Bu işlemin avantajı yumurtayı dondurduğumuz anda yaşlanma sürecinin de durmasıdır. Bu yumurtalar ile gebelik elde etme şansı kadının yaşı ilerlese bile yüksek olmaktadır. Yumurta dondurma yönteminin en çok tartışma yaratan tarafı ise; kadınların üreme fonksiyonunun kaybolduğu menopoz sonrası dönemde geç yaşta anne olmanın etik sorumluluğudur. Bu konuda AB ülkeleri de olayın yasallığına ilişkin görüş birliğine varmış değildir.

DİĞER YAZILAR