MAHREMİYETE SAYGI!

Çocuklar 2-3 yaşından itibaren iki farklı cinsiyet olduğunu kavramaya başlayıp, “Ben kızım değil mi, o erkek değil mi?” gibi sorular sormaya başlıyorlar. Anne babaların, böylece başlayan cinsel içerikli sorulara çocukların yaşlarına uygun olarak, çekinmeden, doğru ve net cevaplar vermeleri o kadar önemli ki… 2 yaşından itibaren bireyselliği gelişmeye başlayan çocuk, cinsellikle birlikte mahremiyet duygusunu da öğrenmeli çünkü…

O yüzden de bebeğin doğumdan itibaren kendi yatağının olmasını, kendi odasının olmasını öneriyorlar uzmanlar… Kendi kendine uykuya dalabilme kabiliyetinin gelişmesi ve mahremiyetin benimsenmesi için… Ayrıca, özellikle 2 yaşından itibaren çocuğun yanında giyinip soyunmamak da çok önemli…

Ben uyku konusunda çok katı düşünenlerden değilim; çünkü gündüz anneleriyle yeterince birlikte olamayan küçük çocuklar geceleri sık sık uyanıp, her fırsatta duygusal ihtiyaçlarını karşılamak istiyorlar doğal olarak… Fakat her konuda olduğu gibi bu konuda da çocuklara sınırlar konulması taraftarıyım elbet, aksi halde ipin ucu kolayca kaçabiliyor.

SİZ ÇOCUĞUN ODASINA GİDİN!
Bizde, Türk ailelerinde bir arada uyumak-yatmak çok yaygın… Bu süreçte, “Çocukların mahremiyetlerine dikkat ediliyor mu; bireysel mahremiyetimiz ve çift olarak mahremiyetimiz çocuklardan korunuyor mu?” diye kendimize iyice bir bakmalıyız. Ayrıca, doğabilecek kazaları önlemek açısından da, çocuğun gece uyandığında mesela, anne babasının odasına gelmesinden ise, bebekliğinden itibaren çocuk seslendiğinde ya da ağladığında anne babanın ivedilikle çocuğun odasına gitmesi yerinde bir alışkanlık olacaktır. Çünkü çocuk her fırsatta çat kapı anne babanın odasına girmeye alıştığında, bir süre sonra sınır koymak ve bu sınırları uygulamak da zorlaşıyor.

Ayrıca sadece anne babanın değil, çocuğun da bir özel alana, mahremiyet duygusunu koruyup geliştirmeye ihtiyacı var. Kendi kendine kalmak, kendi kendine uyumak onun da ihtiyacı…

Evde-ailede yaşına uygun ve gerekli olan sınır, kural ve mahremiyet yaşantısını öğrenemeyen çocuklar, bu sefer okulda, sokakta, yakın çevresinde de zarara açık davranışlar konusunda riskli çocuk halini alabiliyor…

O nedenle sevginin, yakınlığın sınırını iyi ayarlamak, özel alanlara, mahremiyete saygı göstermeyi öğrenmesi için çocuğa örnek olmak gerekiyor. Cinsel bilgileri nasıl aktaracağınızı, mahremiyet kavramını çocuğa nasıl öğreteceğinizi bilemiyorsanız, bu konuda, Morpa Kültür Yayınları’ndan çıkan “Çocuğun Cinsel Eğitimi” adlı kitabı öneririm. Bir de, çocuklar için özel hazırlanmış, 4-7 yaş, 7-9 yaş ve 9-12 yaş için ayrı ayrı resimli kitaplar var; çocuğunuza bu kitaplardan yaşına uygun olanı hediye edin.

ÇOCUĞA UYGUNSUZ YAKALANILDIĞINDA NE YAPMALI?
Anne babasını uygunsuz yakalayan çocuğun psikolojisi bu durumdan nasıl etkilenir? Çocuklarla cinselliği nasıl konuşmak gerekiyor? Eşlerin yatak odasında çocuğa yakalanması halinde ne yapılmalı? Tüm bu soruların cevaplarını Psikiyatri Uzmanı Uzm. Dr. Orhan Karaca’dan öğreniyoruz.

2-3 yaşlarına kadar çocuklar, yaşadıklarını kolayca unutma eğilimi gösterir. Ancak 3-4 yaşından büyük çocuklar, anne babalarını yatak odasında yakalaması halinde, psikolojik olarak bu durumdan fazlasıyla etkilenebilir.

ÇOCUĞUN MERAKI YAŞINA UYGUN OALRAK GİDERİLMELİ!
İnandırıcılıktan uzak, yanlış açıklamalar çocukların anne babaya olan güveninin azalmasına neden olur. O nedenle çocuğun psikolojisinin kötü etkilenmemesi için, anne babanın baş başayken çıplak sarılmış halde olabileceği, bunun normal olduğu anlatılmalıdır. Anne babasını yakalayan çocuk, cinsellik konusunda daha meraklı olabilir. Merakı giderilmeyen bu çocuk, olayı anlamlandırabilmek için yeniden anne babayı o halde görmeyi isteyebilir. Açıklamalar, bu durumun da önüne geçecektir.

Anne babasını yatak odasında uygunsuz halde gören çocuklar, gördüklerinin ne anlama geldiğini bilmediğinden anne babanın acı çektiğini düşünebilir, bu durum çocuğun ailesi için endişelenmesine neden olabilir. Panikleyen çocuk, ileriki yaşlarda bilinçaltında cinsel birlikteliğe dair olumsuz yargılarla baş etmek zorunda kalabilir.

YAKALANDIKTAN HEMEN SONRA YAPILMASI GEREKENLER
Çocuğa yakalanmadan hemen sonra, ilk olarak toparlanılmalı, çocuğun evde anne babayı her zaman gördüğü halde yeniden görmesi sağlanmalıdır. Panik halinde olmamaya özen gösterilmeli, çocuğun bundan olumsuz etkileneceği unutulmamalıdır.

Kaçıp saklanmak yerine sakinleştikten sonra çocukla konuşulmalı, ona güzel bir birlikteliğin ve çocuk sahibi olmanın bu şekilde mümkün olduğu, anne babanın böyle özel zamanlar geçirebileceği anlatılmalıdır.

YAKALANDIKTAN SONRAKİ SÜREÇTE YAPILMASI GEREKENLER
Çocuğa yatak odasında yakalanma, günümüzde bazı çiftlerin başına gelebilen bir durumdur. Bu durum, anne babayı stresle karşı karşıya bıraksa da, çocuktaki etkileri daha büyük olabilir. Yaşı küçük çocuklar, anne babanın ne yaptığını anlamakta zorlanabilir, ruhsal travma dahi meydana gelebilir. Çünkü çocuklar, babanın anneyi rahatsız ettiğini, ona şiddet uyguladığını düşünebilir. Eğer çocuğa cinsel birliktelik esnasında yakalanılırsa, konu görmezden gelinmemeli, uygun bir zamanda, uygun bir dille çocuğa anlayabileceği düzeyde cinsellikten bahsedilmelidir.

ÇOCUK MAHREMİYET KAVRAMINI AİLEDE ÖĞRENMELİ!
Anne babaların yatak odalarında çıplak bulunabildiği ve yatak odasının girilmeden önce izin alınması gereken bir yer olduğu çocuğa anlatılmalıdır. Böylece yeniden böyle bir durumla karşı karşıya kalma riski en aza indirilmiş olur.

Ayrıca çocukla zaman geçirirken TV’de ya da çevrede görülen, özel hayat ihlali gerçekleşen durumlar için, bunun uygunsuz bir davranış olduğunu belirtebilirsini. Böylelikle çocuğun mahremiyet ve özel alanın dış dünya ile paylaşılmaması gerektiğine dair düşünceleri doğru şekilde yönlendirilmiş olur. Ebeveynler, yatak odasının özel bir alan olduğunu çocuklarına öğretmeli, mahremiyet duygusunun çocuklarda gelişimine destek olmalıdır. Bu sayede çocuğun yeniden anne babayı uygunsuz halde görmesi engellenebilir.

Yard. Doç. Dr. Necla Tuzcuoğlu (Eğitimci-Danışman):
“ÇOCUĞA YAŞINA UYGUN CİNSEL EĞİTİM VERMEK ÇOK ÖNEMLİ”
-Anne baba tarafından verilecek cinsel eğitim, çocukların başka kaynaklara yönelmesini engelleyecektir.
-Anne babalar, çocukları soru sormadığında belki sevinebilirler, ancak çocuğun soru sormaması, cinsellikle ilgili konulara meraklı olmadığı anlamına gelmemelidir.
- Ailede cinsiyet ve üreme organlarından hiç söz edilmemişse ya da sadece argo sözcüklerle anlatılmışsa, çocuklar bazı bilgilerinin yanlış olduğunu hemen fark ederler ve bu konudan uzaklaşmak yerine daha çok yönelirler…
- Evcilik oyununa, çocuğun yetişkin hayatına hazırlandığı ve yetişkin rollerini benimsediği, diğer durumların da olduğu gibi taklit edildiği bir tiyatro sahnesi olarak bakılmalıdır.
- Eksik bilgilendirmek çocuğu tatmin etmeyeceği için merakını başka yollardan gidermesine, fazla bilgi vermek ise kafasının karışmasına neden olabilir.
- Çocuğun sorduğu sorulara yanıt verirken temel alacağınız en önemli ölçüt yaşı olmalıdır.
- Cinsel eğitim sayesinde çocuk kendi bedenine ve karşı cinsin bedenine saygı duymayı öğrenir.
-Cinselliği sıkıcı ve ürkütücü yapan sizin bu konuya yüklediğiniz değerlerdir.
-Çocuklar 3 yaşına kadar anne babanın çıplaklığını fazla önemsemezler. 4-5 aşından itibaren bunun farkına varırlar.
- Azarlamak, bağırmak, ceza vermek, tehdit etmek sorunu yok etmez; aksine ilgi odağı haline getirir.
- Cinsel eğitimde en önemli kurallardan biri anne babanın sakin ve doğal davranmalarıdır. Çocuğunuzun sorularına yanıt verirken sakin bir tavır, uygun ses tonu ve uygun sözcükler doğal olmak için yeterlidir.
- Çocukların hayal dünyaları çok geniştir. Bazen hayal ettikleri ya da herhangi bir yerde duydukları, izledikleri ilginç bir olayı kendileri yaşamış gibi anlatabilirler.