ÜYE OL | ŞİFREMİ UNUTTUM

Bebeğin ilk banyosu, alt temizliği, göbek bağı bakımı ve cilt bakımı gibi temizleme usulleri hakkında doğru bilinen yanlışlar ve pratik çözümler bu yazıda.

Bebeklerin altları dışında sık temizlenmeye ihtiyacı yoktur. Genellikle kordon düşünceye kadar bebeğin yıkanmaması önerilir. Eğer siz de kordonu düşünceye kadar banyo yaptırmak istemiyorsanız, banyo yerine vücudunu ıslak bezle silebilirsiniz. Bu sırada burun ve kulaklara kulak temizleme çöpü sokmamalısınız.

GÖBEK BAĞI BAKIMI NASIL OLUR?
Yeni doğmuş bebeğinizin henüz göbeği düşmemiş ise kuruyarak göbek derisinden ayrılacak olan, ucu mandallı ölü dokuyu daha çabuk kuruması ve mikroplardan korunması için 0/070’lik alkol ile pansuman yapabilirsiniz. Göbek bağı düşmeye başlarken ve düştükten sonraki birkaç gün bebeğinizi yıkamayın. Çünkü tam bu zaman açık yara halindedir. Küçük kanamalar olabilir, eğer kanama fazla, göbek çevresinde kızarıklık, kötü bir koku varsa, bebeğinizi hemen çocuk doktorunun görmesi gerekir.

BEBEĞİN EVDEKİ İLK BANYOSU
Bebeğin göbek bağı henüz düşmemiş olduğundan bebek küvetinde yıkamak yerine sünger ya da ıslak bir bezle silinerek banyo yaptırılabilir. Göbek yeri iyileştikten sonra banyo yaptırılabilir. Baş ve vücudunun üst kısmı su yüzeyinden yukarıda tutulmalıdır. Plastik küvette bebeğin düzgün durmasına yardımcı olan fileler de kullanılabilir. Kullanılan banyo suyunun temiz olduğundan emin olunamıyorsa, en azından göbek yeri iyileşene kadar kaynatılmış su kullanılması uygun olur.

Banyo suyu sıcaklığı dirsek veya bileğin iç yüzü ile kontrol edilebilir. Termometre ile kontrol edilirse 37 santigrat derece civarında olmalıdır. Yalnızca bebek sabunu kullanmak yeterlidir. Saçları için varsa bebek şampuanı da kullanılabilir.

Haftada 3 gün banyo yeterlidir. Sıcak havalarda her gün banyo yaptırılması bebek için rahatlatıcı olur, fakat her gün şampuan kullanılmamalıdır.

GÖZLERİN TEMİZLİĞİ
Serum fizyolojik veya iyi kaynatılmış su ile yapılmalıdır. Gazlı bez veya ince bir emici bez-tülbent, hazırlanan solüsyon ile ıslatılır ve gözler içten dışa doğru bir kerede silinir.

KULAKLARIN TEMİZLİĞİ
Banyolardan sonra kulak arkalarını nemli kalmamasına dikkat edilmelidir etmeliyiz, mantar oluşabilir, kulak kepçesinin içinin de de iyi kurulamalıyız. Kulak yoluna hiçbir şey sokulmamalıdır. Kulak zarı hasar görebilir. Bebekler suyun içinden kuru bir dünyaya doğarlar ve bebeğe banyo yaptırılırken sürekli kulaklarına su kaçacak endişesi yaşanır. Oysa, bebeklerin kulaklarına su kaçmaz: Çünkü kulak yolları düz ve dış kulağın bitiminde de kulak zarı vardır. Ayrıca kulak içinde kalın ve orayı kaygan yapan bir kulak sekresyonu bulunur, dış kulağı biz yetişkinler gibi olmadığından kulak içinde su kalmaz dışarı çıkar. Bu yaşanan endişeler gereksizdir.

BURUN TEMİZLİĞİ
Bebeğin burun yolları açık olmalıdır, emzirme sırasında eğer burnu tıkalı ise ememez, ayrıca burunda oluşan sekresyon genzine akarak yapışır. Bebekler öksürerek veya elleri ile bizim gibi burnunu ve genzini temizleyemez; bu sebeple burun deliğine ihtiyaç duyulduğunda 1-2 damla serum fizyolojik (tuzlu su) uygulamak ve burun pompası ile  temizlemek sureti ile rahat nefes almasını sağlayabilir ve genzine yapışan sekresyonun giderilerek, hırıltılı nefes almasını önleyebilirsiniz. Bebeğinizin nezle olması durumunda burun akıntısının koyulaşmasına izin verilmemeli, sık sık serum fizyolojik (tuzlu su) ile sümük akışkan hale getirilip pompa ile temizlenmelidir. Eğer sümük koyulaşır ve kulak yoluna da geçerse, burada mikropların çoğalmasına ve kulak iltihabına sebep olabilir.

AĞIZ TEMİZLİĞİ
İlk aylarda bebeğin ağzında bir tür mantar oluşabilir. Halk arasında buna “pamukçuk” denir. Günlük temizlik sırasında bebeğin ağzı, parmağa temiz bir tülbent veya gazlı bez sarılarak, ıslatılıp temizlenmelidir. Eğer dil üstü, yanak içi ve diş etlerinde beyazlıklar varsa, bu temizliği karbonatlı su ile yapıp doktorunuzun size vereceği bir ilaç kullanmalısınız.
Karbonatlı su hazırlanması: Kaynatılıp ılınmış bir su bardağı suyun içine, bir tatlı kaşığı silme karbonat tuzu atılarak eriyik haline getirilip kullanılır.

GENİTAL ORGANLARIN TEMİZLİĞİ
Kız bebeklerde genital organları temizlerken, vulvayı yukarıdan aşağı doğru bir kerede bastırmadan yumuşak şekilde, sonra etrafını ve en son anüs çevresini silmeliyiz.

Erkek bebeklerin penisi de yukarıdan aşağı doğru bir kerede, ardından yumurtalıkları içine alan torbaların kıvrımlı derisi ve en son da anüs çevresi silinmelidir.

BEBEĞİN TIRNAKLARI NASIL KESİLMELİ?
Bebekler dünyaya geldiklerinde, eğer zamanında doğmuş iseler, tırnakları parmak seviyesine ulaşmış, hatta biraz sivri ve keskincedir. Bebekler doğduklarında büyük bir ısı kaybı yaşadıklarından ilk 24 saat içinde, ki bu hastanedeki ilk gündür, ellerinde eldiven ve başlarında şapka ile tutulurlar.

İlk haftalarda bebeklerin el tırnakları oldukça hızlı uzar ve haftada 1-2 defa kesilmeleri gerekebilir. Çünkü bebekler uzun ve keskin tırnakları ile yüzlerini ve hatta gözlerini çizebilirler. Bazı anneler bebeğin tırnağını kesmek yerine eldiven takmayı tercih ederler. Oysa, bebek kendini rahatlatmak için elini emmek isteyebilir. Bu yüzden eldiven takmak yerine tırnaklarını kesmek daha doğrudur. Yine bazı anne babalar parmak etlerini kesmekten korktukları için bebeğin tırnaklarını ısırarak keserler. Bu yöntem travma riskini azaltmakla birlikte ağızda olabilecek herpes enfeksiyonunu bebeğin parmağına bulaştırabilir ve kesinlikle yapılmamalıdır. Tırnak, bebek sakinken kesilmelidir. Örneğin; banyodan sonra ya da uyurken. Bebekler için uçları yuvarlatılmış özel tırnak makasları kullanılmalıdır. El tırnaklarının tersine bebeklerin ayak tırnakları çok daha yavaş uzar. Daha yumuşaktır ve vücudunun herhangi bir bölgesine zarar verme tehlikesi yoktur. Bu nedenle ayak tırnaklarının ayda 1-2 defa kesilmesi yeterli olur. Bebeğin tırnak makası bebeğe ait olmalıdır!

BEBEĞE ELDİVEN TAKMAYIN!
Bebeklerin o yumuşak tırnakları ile yüzlerini nasıl çizdiklerine anneler çok şaşırırlar. Bu güçlü bir yaşama tutunma iç güdüsüdür. Bebekler yakaladığı şeyi öylesine güçlü kavrar ve tırnaklarını geçirir ki, yakaladığı şey bazen de kendi yüzü bile olabilir. Bu içgüdüsel davranış “yakalama refleksi” olarak adlandırılır.

Yeni bebek sahibi olan anneler, bebeğinin yüzünü tırnakları ile çizmemesi ve ısınması için ellerine uzunca bir süre eldiven takar. Ne yazık... Oysa bebeklerin ilk tanıdığı, kullandığı ve çevresini algılayarak, beyninin repertuarını oluşturduğu organı elleridir. Eldivenle kapatarak algılamasını, motor gelişimini yavaşlattığımızı belki de hiç bilmeyiz...

Dünyaya geldikten bir gün sonra tırnaklar kolaylıkla kesilebilir. Eğer korkup makas kullanmaya cesaret edemiyorsanız, kağıt tırnak törpüsü veya dişlerinizle tırnağın sivri kısımlarını temizleyebilirsiniz. Tırnak kesilirken ilk 6 ay çıtçıt makas kullanmak bazen tehlikeli olabilir, ucu küt makasları kullanmak daha kolaydır. Çünkü fazla keskin değildirler ve ucunun batma riski yoktur.

Bebeğinizi sırtı göğsünüze yaslanmış şekilde kucağınıza alın, rahat şekilde oturun, tırnağı keseceğiniz eli kavrayın ve parmağı tutun, makası açın tırnağın altına yerleştirin, makası kapayın ve işte tırnak kesildi. Düz kestiğiniz için kenarlar keskin olabilir, törpü kullanarak giderebilirsiniz. Bebeğiniz ellerini sürekli ağzına soktuğundan, ıslaklık tırnakların çabuk uzamasına sebep olur. Tırnakları haftada iki kere kesmeniz gerekebilir. Ayak tırnaklarını kesmek için acele etmeyin, ayak tırnaklarının yüzünü çizme ihtimali yok! İlk günlerde ayak tırnakları ete gömülmüş gibi görülürse de bir süre sonra uzayıp kesmeniz gerektiğinde aynen el tırnaklarında olduğu gibi düz şekilde keserek kenarlarının sivri kısımlarını törpülüyoruz. Böylece tırnağın batmasını da önlemiş oluyoruz.

Ayrıca bebeklerin el ve ayakları vücuduna göre daha soğuktur ve cildinin mermere benzeyen hareli mor görünmesinin nedeni yenidoğanların kılcal damar dolaşımının iyi gelişmemiş olmasına bağlıdır. Ama bu görüntü ebeveynlere küçük bebeklerinin çok üşüdüğünü düşündürür. Bebeğin üşüyüp üşümediğine karar vermek için sırtına veya ensesine bakın.

Patik ve sıkan çoraplarda bebeğinizin ayak formunun oluşumunu engelleyebilir. Ev içinde
patik kullanmayın, yaz ayaklarında bebeklerin ayaklarının çıplak olması onun için en
doğalı, ayak sağlığı için de en iyisidir.

 

 

BU YAZI DİZİSİNİN DİĞER BAŞLIKLARI İÇİN TIKLAYINIZ