Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
BÜYÜYORUM, KONUŞUYORUM
MS, CCC-SLP  GAYEM KÖPRÜCÜ
Dil ve Konuşma Patoloğu
Yazı Boyutu:
Çocuğum otistik mi?

Otizm, otizm spektrum bozuklukları adı verilen, erken çocukluk döneminde hatta genellikle 3 yaştan önce ortaya çıkan ciddi gelişimsel bozukluklardan birisidir.

Semptomlar ve durumun ciddiyeti değişkenlik gösterse de otizm spektrum bozukluklarının bütün şekilleri çocuğun iletişim kurma ve diğer kişilerle ilişki kurma kabiliyetini bozar.
Otizm tanısı alan çocuk sayısının giderek artış gösterdiği görülmektedir. Bunun, otizmin daha iyi tanınabilir olması ve teşhis koymanın kolaylaşmasına mı, bozukluğun oranının gerçekte artış gösteriyor olmasına mı yoksa her ikisine de mi bağlı olduğu açıklık kazanmamıştır.

Otizmin tam tedavisi söz konusu değildir; ancak yoğun, erken müdahale çocuğun hayatında ciddi değişikliğe, gelişime imkan sağlayabilir.

OTİZMİN BELİRTİLERİ
Otizm tanısı almış çocuklar genellikle gelişimin üç önemli alanında problem yaşarlar: sosyal ilişkiler, dil/lisan ve davranışlar. Otizm semptomları ve ciddiyeti değişkenlik gösterdiğinden, aynı tanıyı almış iki çocuk birbirlerinden çok farklı davranış biçimlerine ve becerilere sahip olabilirler. Ancak ağır otizmin görüldüğü pek çok vakada diğer insanlarla iletişim ya da ilişki kurmada ciddi problemler olabilir, hatta bunların tam olarak imkansız olması görülebilir.

Bazı çocuklarda erken bebeklik döneminde otizm belirtileri görülebilir. Bazı çocuklar ise hayatın ilk aylarında hatta yıllarında normal gelişim gösterip sonra aniden içlerine kapanıp, geri çekilip, agresif hale gelebilir, hatta öncesinde kullanmakta oldukları dil-lisan becerilerini yitirebilirler.

Her ne kadar otizm her çocukta değişik bir davranış paterni gözlenmesine sebep olsa da en sık rastlanan belirtiler şunlardır:

SOSYAL BECERİLER:
• Kendi adına cevap vermez.
• Göz kontağı kurmada zayıftır.
• Zaman zaman sizi duymuyormuş gibi davranır.
• Sarılmak ve kucağa almak gibi hareketlere karşı koyar.
• Diğer kişilerin ne hissettiğini anlamaz şekilde davranır.
• Yalnız başına oynamayı tercih ediyor görünür, kendi dünyasına çekilir.
• Yardım hatta birşey istemez.

DİL-LİSAN
• Konuşması yoktur ya da gecikmiştir.
• Daha öncesinde kullanabildiği kelime ve cümleleri kaybeder.
• Birşey isterken göz kontağı kurmaz.
• Anormal bir tonlama ya da ritmle konuşur, şarkı söyler gibi ya da robot gibi konuşabilir.
• Sohbeti başlatamaz ya da sürdüremez.
• Kelime ya da söz gruplanını kalıp olarak ve kelimesi kelimesine tekrar edebilir ancak bunları kullanmayı bilmez, anlamaz.
• Basit soruları ya da komutları anlamayabilir.

DAVRANIŞ
• Sallanmak, kendi etrafında dönmek, el çırpmak gibi tekrar eden hareketler yapar.
• Belirli rutinler ve ritüeller geliştirir, en ufak bir değişiklikten ciddi şekilde rahatsızlık duyar.
• Sürekli olarak hareket eder.
• Oyuncak bir arabanın dönen tekerlekleri gibi bir objenin detaylarından aşırı derecede etkilenebilir, ama konuyu bütün olarak göremez.
• Işığa, sese ve dokunmaya karşı aşırı derecede duyarlı ancak acıya karşı duyarsız olabilir.
• Taklit etme ya da "mış gibi yapma" oyunları oynamaz.
• Acayip yiyecek tercihleri olabilir, çok az yemek yiyebilir ya da esasen yiyecek olmayan, tebeşir, çamur gibi şeyleri yemek isteyebilir.
• Kafasını bir yerlere vurmak gibi kendisine zarar verecek hareketler yapabilir.

Otizmli çocuklar diğer kişilerle deneyimleri paylaşmakta güçlük çekerler. Örneğin, birisi onlara kitap okuduğunda resimlere işaret etmede zorlanırlar. Erken çağda gelişen bu sosyal beceri sonraki yıllardaki dil-lisan gelişimi ve sosyal gelişim için hayati önem taşır.

Yaşları büyüyüp olgunlaştıkça otizmli çocukların bir kısmı diğer kişilerle daha iyi iletişim kurabilir olurlar ve davranışsal  problemleri azalır.  Problemleri daha hafif olan çocuklar ileriki yıllarda normal ya da normale yakınşekilde hayata devam edebilirler. Ancak diğerleri dil/lisan ve sosyal beceri problemleri yaşamaya devam ederler, hatta davranışsal problemleri gençlik çağında artış gösterir.

Otizmli çocukların çoğu yeni bilgi ve becerileri öğrenme konusunda yavaştırlar hatta bazıları normalden daha düşük zekaya sahip olabilirler. Bunun dışında kalan grup normal hatta ileri zekaya sahip olabilir. Bu gruptaki çocuklar hızlı öğrenir ancak iletişim kurmada, öğrendiklerini hayata geçirmekte ve sosyal durumlara uyum sağlamakta güçlü çekerler. Küçük bir grup otizmli çocuk bilgin seviyesindedir, sanat, matematik ya da müzik gibi özel bir alanda sıra dışı becerilere sahiptirler.

NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURMALI?
Bebekler kendilerine özel zamanlamayla gelişim gösterirler ve pek çoğu kitaplarda yazılı olan gelişimsel zamanlamayı tam uyum göstermezler. Ancak otizmli çocuklar genellikle birinci yıl içerisinde, bir şekilde, gelişimde gecikme gösterirler. Eğer çocuğunuzda otizm olabileceğinden şühelenmekteyseniz bu konuyu doktoruyla görüşün.  Otizmle ilişkilendirilen semptomların pek çoğu başka gelişimsel bozukluklarla da ilişkilendirilebilirler. Tedavi ve terapi ne kadar erken başlatılabilirse o kadar etkili olacalktır.  

DOKTORUNUZ ŞU DURUMLARDA İLAVE GELİŞİM TESTLERİ İSTEYEBİLİR:
Çocuk:
6. ayda gülümsemeyle ya da mutlu bir ifade ile cevap vermiyorsa,
9. ayda sesleri ve yüz ifadelerini taklit etmiyorsa,
12. ayda "agu"lamıyorsa,
12. ayda işaret etme, el sallama gibi vücut dili hareketlerini kullanmıyorsa,
16. ayda tek kelimeler kullanmıyorsa,
24. ayda iki kelimelik söz grupları kullanmıyorsa,
Herhangi bir yaşta, daha öncesinde kullanmakta olduğu dil/lisan becerilerini ya da sosyal becerileri kaybederse…

OTİZMİN NEDENLERİ:
Otizmin bilinen ve tek bir sebebi yoktur. Durumun ciddiyeti, semptomların ve ağırlığının kişiden kişiye değişkenlik gösterdiği gerçeği göz önüne alındığında otizmin birden fazla, pek çok sebebi olması muhtemeldir. Hem genetik alt yapı hem de çevresel faktörler rol oynayabilir.

Genetik problemler: Pek çok gen otizm ile ilişkili gözükmektedir. Bunlardan bazıları çocuğun bu bozukluğa daha  yatkın olmasına sebep olur. Diğerleri ise beyin gelişimini ya da beyin hücrelerinin birbirleri ile iletişim kurmasını etkiler. Bundan başka azıları da semptomların ciddiyetini belirler. Genlerdeki her bir problem vakaların ancak birkaçından sorumlu olabilir ancak hepsi göz önüne alınınca genlerin etkisinin muhtemelen esas olduğu sonucuna varılır. Bazı genetik problemler ailesel geçişlidir ancak bazıları kendiliğinden oluşur.

Çevresel faktörler: Günümüzde araştırmacılar, viral enfeksiyonlar, hamilelikte oluşan komplikasyonlar ve hava kirliliğine sabep olan kimyasalların  otizmi tetikleme yönünde roloynayıp oynamadıklarını keşfetmeyeçalışmaktadırlar.

Aşılar ve otizm arasında bir ilişki yok: Otizmle ilgili en büyük tartışma konularından birisi bazı çocukluk çağı aşıları, özellikle kızamık-kabakulak-kızamıkçık aşıları ile otizm arasında ilişki olup olmadığı konusuna odaklanmaktadır. Pek çok ve derin çalışmalar yapılmış ancak güvenilir hiç bir çalışma otizm ve bu aşılar arasında bir bağlantı göstermemiştir.

Çocukluk çağı aşılamalarını yaptırmamak çocuğunuzun ciddi hastalıklara yakalanmasına ve bulaşıcı etken olmasına yol açabilir.

OTİZMDE RİSK FAKTÖRLERİ:
Otizm tüm ırklardan ve cumhuriyetlerden çocukları etkileyebilir ancak bazı faktörler riski arttırır. Şöyle ki:

Cinsiyet: Otizm erkeklerde kızlara oranla 5 kat daha sık görülür.
Soygeçmiş:
Otizmli bir çocuğu olan ailenin ikinci çocuğunda da otizm olma riski yüksektir. Ayrıca otizmli çocukların aile yakınlarında küçük çaplı sosyal, iletişimsel problemlerin varlığı ya da otizme yatkın davranışların görülmesi durumu yaygındır.

Diğer bozukluklar: Bazı medikal durumları olan çocuklarda otizm görülme olasılığı diğer normal gelişimli çocuklara oranla daha yüksektir. Bu medikal durumlardan bazıları frajil X sendromu, zeka problemine yol açan genetik geçişli bir bozukluk, tuberus skleroz (beyinde iyi huylu tümörlerin geliştiğibir bozukluk), Tourette Sendromu adlı nörolojik bir bozukluk, nöbetlerle ilerleyen epilepsidir.

Ebeveynlerin yaşları: İleri yaşta çocuk sahibi olmakla çocuğun otizmli olması arasında bir ilişki olabilir ancak bunun kesin şekilde ortaya konabilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

DOKTOR RANDEVUSUNA HAZIRLANIRKEN…
Çocuğunuzun doktoru rutin muayenelerde gelişimsel problemleri araştırıyor olacaktır. Eğer çocuğunuz herhangi bir otizm işareti gösteriyorsa kendisi, detaylı değerlendirme yapılması için, bir çocuk psikiyatristine , çocuk nöroloğuna ya da çocuk gelişimciye yönlendirilecektir.

Çocuğunuzun doktor randevusuna hazırlanırken ne yapabilirsiniz:

- Çocuğunuzun kullanmış ya da kullanmalta olduğu tüm ilaçların, vitaminlerin ve bitkisel ajanların listesini hazırlayıp getirin.

- Değişikliklerin listesini yapın.

- Diğer yetişkinlerin, bakıcıların, eğtimenlerin gözlediklerini not edip yanınızda getirin.

- Eğer çocuğunuz daha öcesinde bir değerlendirmeden ya da testlerden geçirildiyse bunların sonuç ve raporlarını yanınızda getirin.

- Çocuğunuzun gelişimsel mihenk taşları ile ilgili bir kayıdınız, defteriniz vs. var ise bunu yanınızda getirin.

- Eğer çocuğunuzun normal olmayan hareketlerinin video kayıdı varsa bunu yanınızda getirin.

- Eğer başka çocuklarınız var ise bunların ne zaman konuşmaya başladıkları ve gelişimsel mihenktaşlarına ulaştıklarını hatırlayıp doktorunuzla paylaşmaya çalışın.

- Çocuğunuzun diğer çocuklarla, kardeşleriyle ve anne-babyla ne şekilde oyun oynayıp ilişki kurduğuna dair soruları cevaplamanız istenecektir, buna vereceğiniz cevapları hazırlamış olun.

- Aile bireylerinden birisi ya da bir arkadaşınız yanınızda gelsin ki, hatırlayamadığınız bazı detayları hatırlatmaya yardımcı olsun ve size duygusal destek sağlasın.

DOKTORA SORULABİLECEK SORULAR:
- Doktora sormak isteyebileceğiniz soruların bir listesini oluşturun. Bir şeyi anlamadığınız aman mutlaka tekrar açıklamasını isteyin. Sorulabilecek soruların. Bazıları şunlar olabilir:

Neden çocuğumda otizm olduğunu (ya da olmadığını) düşünüyorsunuz?
Tanıyı konfirme etmenin bir yolu var mı?
Eğer çocuğumda otizm varsa bunun ne şiddette olduğunu söylemek mümkün mü?
Zaman ilerledikçe cocuğumun durumunda ne gibi değişiklikler olmasını bekleyebilirim?
Otizmli çocukların ne gibi özel terapilere ve bakımlara ihtiyaçları vardır?
Çocuğumun ne süreyle ve ne kadar tıbbi desteğe ihtiyacı olacak?
Otizm' li çocuklar için ne şekilde destek programları mevcut?
Otizm hakkında daha detaylı bilgiyi nereden ve nassıl edinebilirim?

ÇOCUĞUNUZUN DOKTORUNDAN NELER BEKLEMELİSİNİZ?
Çocuğunuzun doktoru size pek çok soru yöneltebilir. Bunların her birine detaylı ve net şekilde cevap vermeye hatta üzerinde durmak istediğiniz bazı konulara odaklanmaya zaman ayırmaya hazırlanın. Doktor şunları sorabilir:

Hangi spesifik davranışları görmek bugün sizi buraya getirdi?
Çocuğunuzdaki bu davranışları ilk olarak ne zaman fark ettiniz? Başka kişiler de bazı işaretleri hissettiler mi?
Bu davranışlar sürekli mi oluyor yoksa arada bir mi?
Çocuğunuzda otizmle bağlantısı olmayan, örneğin mide problemleri gibi, başka belirtiler var mı?
Herhangi birşey bu belirtilerin azalmasına yardımcı oluyor mu? Nedir?
Herhangi birşey bu belirtilerin artmasına sebep oluyor mu? Nedir?
Çocuğunuz ilk olarak ne zaman emekledi? Yürüdü? İlk anlamlı kelimesini söyledi?
Çocuğunuzun konuşmasında gecikme var mı?
Çocuğunuzun en çok hoşuna giden aktiviteler nelerdir? Bunlarda özellikle birisini çok sever mi?
Çocuğunuz sizinle, kardeşleriyle ve diğer çocuklarla nasıl ilişki kurar? Çocuğunuz başka insanlara ilgi gösterir mi? Göz kontağı kurar mı? Gülümser ya da onlarla oynamak ister mi?
Sosyal ortamlarda çocuğunuzun sinirlilik seviyesinde bir değişim olduğunu gözlediğiniz oldu mu?
Ailenizde / çocuğunuzun ailesinde Otizm tanısı almış, dil gelişiminde gecikme yaşamış, Rett Sendromu tanısı olan, Obsesif-Kompulsif Bozukluk tanısı olan, anksiyete ya da diğer "mood" bozuklukları olan kimse, buna dair bir hikaye var mı?

DEĞERLENDİRME TESTLERİ VE TANI
Çocuğunuzun doktoru rutin muayeneler sırasında gelişimsel gecikmeler olup olmadığını araştırır. Eğer çocuğunuzda otizmle ilgili bir belirtiye rastlanırsa otizm tedavisi konusunda uzmanlaşmış bir doktora/ekibe yönlendirilebilirsiniz.

Profesyonellerden oluşan bir ekip ile çalışan bu uzman standardize ve etraflı bir değerlendirme uygulayabilir.  Otizin şiddeti çok fazla değişkenlik gösterdiğinden tanı koymak güç olabilir. Bu bozukluğun tam tanısını koymaya yönelik kesin bir medikal test bulunmamaktadır. Otizm uzmanı, daha ziyade şunları yapar:

• Çocuğunuzu gözlemler ve çocuğunuzun sosyal becerileri, dil gelişimi,
• Çocuğunuza, konuşma, lisan, gelişimsel seviye, sosyal ve davranışsal konular ile ilgili gelişimsel testler uygular
• Çocuğunuza sosyal ve iletişimsel ilişkiler gerektiren belirli durumlar sunar ve performansını ölçer
Otizm belirtileri genellikle gelişimin erken dönemlerinde, dil gelişimi ve sosyal ilişki kurmada belirgin gecikmeler olması ile ortaya çıkar. Tanı, genellikle 3 yaştan önce konmuş olur. En büyük yardım, erken tanı ve müdahale ile olur, becerilerin ve dil gelişiminin ilerlemesini sağlar.

OTİZMDE TANI KRİTERLERİ
Çocuğunuzun otizm tanısı alması için durumunun, Zihinsel Bozukluklar Tanı ve İstatistik Manuelindeki (DSM) - American Psikiyatri Birliğince yayımlanmış- semptom kriterlerine uyuyor olması gerekir. (???)
Otizm tanısı için çocuğunuzda aşağıdaki semptomlardan altı ya da daha fazlasının bulunması, bu altıdan ikisinin de "sosyal beceriler" bölümüne ait olması gerekir.

SOSYAL BECERİLER
• Göz kontağı kurmak, yüz ifadelerini yapmak ya da vücut dilini kullanmak gibi sözlü olmayan davranışlarda zorluk çeker.
• Arkadaş ilişkisi kurmada zorluk çeker ve yalnız oynamayı tercih eder.
• Başarılarını paylaşmak, ilgisini çeken objeleri öne çıkarmak ya da ilgi alanlarını belli etmek gibi şeyler yapmaz, deneyimlerini ve duygularını diğer kişilerle paylaşmaz.
• Diğer kişilerin ne hissettiğini fark etmiyor gibi görünür.

İLETİŞİM BECERİLERİ
• Konuşmaz ya da konuşmada geriliği vardır, vücut dili ve mimiklerle iletişim kurma eğilimi de göstermez.
• Sohbet başlatamaz ya da sürdüremez.
• Kelime ve söz gruplarını bire bir tekrar edebilir ama nasıl kullanıldıklarını anlamaz.
• "mış" gibi yaparak oyun oynamaz ya da oyunlarında yetişkinlerin davraşışlarını taklit etmez.

DAVRANIŞLAR
• Objelere ya da konulara anormal derinlikte, detayla ya da odaklanma ile ilgi gösterir.
• Sallanma, dönme ya da el çırpma gibi tekrar eden hareketler yapar.
• Rutin ya da alışkanlıkların dışındaki en ufak bir değişiklikten rahatsız olur.
• Oyuncak arabanın dönen tekerleği gibi bir objeden aşırı derecede etkilenebilir.

TEDAVİ VE İLAÇLAR
Otizm'in tam bir tedavisi, ya da tek biçimde her duruma uyan bir yaklaşım yoktur. Evde ve okulda uygulanabilecek tedavi yöntemlerinin çeşitliliği bunaltıcı olabilir.

Tedavinin hedefi otizm semptomlarının azaltılması, gelişimin ve öğrenmenin desteklenmesi ile çocuğunuzun becerilerinin harekete geçirilmesini maksimize etmektir.

Doktorunuz bulunduğunuz bölgedeki kaynakları size gösterebilir, tanıtabilir. tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

• Davranışsal ve iletişim terapileri: Pek çok tedavi programı otizmle bağlantılı sosyal beceri azlığını, dil ve davranışsal zorlukları geliştirmeyi hedefler. Bazı tedavi programları problematik davranışların azaltılmasına ve yeni becerilerin öğretilmesine odaklıdır. Başka programlar ise çocuklara sosyal ortamlarda nasıl davranmaları gerektiğini, diğer kişilerle iyi iletişim kurabilmenin nasıl olacağını öğretmeye yöneliktir. Her otizmli çocuk tam olarak iyileşmeyebilse de daha fonksiyonel davranmayı öğrenebilir.

• Eğitsel terapiler: Otizmli çocuklar genellikle ileri derecede şekillendirilmiş eğitim programlarına iyi cevap verirler. Başarılı programlar pek çok değişik alandaki uzmanın bir arada çalıştığı, sosyal davranışları, iletişimsel ve davranışsal alışkanlıkları geliştirmeye yönelik aktivite çeşitliğine sahip programlardır. Yoğun ve kişiye özel davranışsal terapiler ile tedaviye alınmış ilkokul çağı çocukları genellikle iyi ilerleme göstermektedirler.

• Ailesel terapiler: Ebeveynler ve aile mensupları çocuklarının sosyal iletişim becerilerini geliştirici, davranış problemlerini azaltıcı, onlara günlük yaşam becerilerini ve iletişim kurmayı öğretici oyunları çocuklarıyla oynamayı, onlarla ilişki kurmayı öğrenebilirler.

• İlaçlar: Otizmin temel belirtilerini ortadan kaldırabilecek bir ilaç bulunmamaktadır, ancak bazı ilaçlar semptomları kontrol etmeye yardımcı olabilir. Örneğin, anksiyete için antidepresanların, ciddi davranış problemleri için antipsikotik ilaçların kullanılması gerekli görülebilir. Çocuğunuz hiperaktifse başka ilaçlar da gerekebilir.

DİĞER MEDİKAL DURUMLARLA BAŞA ÇIKMA
Otizmli çocukların epilepsi, uyku bozuklukları, yemek tercihlerinde kısıtlılık ya da mide problemleri gibi başka medikal durumları da olabilir. Çocuğunuzun doktoruna bu durumlarla en etkili şekilde nasıl başa çıkabileceğinizi sorun. Çocuğunuza tıbbi destek sağlayan tüm uzmanları kullanılan ilaçlar ya da destek ürünler konusunda bilgilendirin. Bazı ilaçlar ya da destek maddeleri birbirleriyle iletişime geçip tehlikeli yan etkilere sebep olabilirler.

Otizmli gençler ya da genç yetişkinler vücutlarında olan değişiklikler, artan sosyal farkındalık ve geçiş dönemi ile ilgili problemler yaşayabilirler. Bu konularda, sağlık danışmanları, doktorlar, kuruluşlar destek sağlayabilir.

OTİZM VE alterNATİF TIP
Otizm tamamen tedavisi mümkün olan bir durum olmadığı için aileler alternatif ve destek tedavi yöntemleri arayışı içinde olmuşlardır ancak bunların etkinliği ile ilgili bilimsel araştırmalar bulunmamaktadır ya da çok az sayıdadır. Bu yöntemlerle, hiç istemeden, olumsuz davranışların artmasına yola açabilirsiniz. Hatta bazı alternatif tedavi yöntemleri potansiyel tehlike arz edebilirler.

Uygulanmasını düşünmekte olduğunuz herhangi bir tedavi yönteminin bilimsel bir dayanağı olup olmadığı konusunu çocuğunuzun doktoruyla konuşun. Destekleyici ve alternatif tedavi yöntemlerine örnekler şunlardır:

• Yaratıcı terapiler: Bazı aileler, eğitimsel ve medikal tedavileri sanat terapileri, müzik terapisi gibi yöntemlerle destekleyerek çocuklarının dokunma ve sese olan duyarlılıklarını azaltabilmeyi hedeflemeyi seçerler.
• Duyuya dayalı terapiler:
Bu terapi yöntemleri, otizmli çocukların duysal işleme bozuklukları olmasına ve bunun da dokunma, denge, işitme gibi duysal bilgileri tolere etme ya da işlemede sorunlara yol açabileceği teorisine dayanır. Terapistler, fırça, oyuncakları sıkma, trampolinde zıplama ve diğer malzemelerin kullanılması ile duyuları uyarmayı ve duysal sistemi organize etmeyi hedeflerler. Duysal işleme bozukluğu resmi bir tanı değildir hatta otizmli bireylerin yaşadıkları sorunların buna bağlı olup olmadığı dahi açıklık kazanmamıştır. Araştırmalar bu terapi yöntemlerinin faydalı olduğunu göstermiş değildir ancak diğer tedavi ajanları ile birlikte kullanıldıklarında fayda sağlayabilecekleri düşünülmektedir.
• Özel diyetler: Pek çok diyet yaklaşımı otizmde kullanılabilir yönünde tavsiye edilmiştir, ancak otizm belirtilerini iyileştirmeye yönelik etkileri olup olmadığını göstermek üzere daha fazla araştırma yapılması gereklidir. Bu konuda daha detaylı bilgi edinmek için otizm konusunda uzmanlığı olan bir diyetisyenle görüşün.
• Akupunktur:
Bu tedavi yöntemi otizm belirtilerini azalma amacı ile kullanılmıştır. Ancak yapılan araştırmalar akapunkturun otizm için faydası olduğu yönünde bir destek sağlamamıştır.

OTİZM İLE BAŞA ÇIKMA VE DESTEK
Otizmli bir birey yetiştirmek fiziksel olarak yorucu ve duygusal olarak yıpratıcı olabilir. Şu öneriler yardımcı olabilir:

• Güvenebileceğiniz bir profesyoneller ekibi bulun.
• Kendinize ve ailenizdeki diğer kişilere zaman ayırın.
• Otizmli çocukları olan başka aileler araştırın, onlardan öneriler, destek alın.
• Bu bozuklukla ilgili bilgi edinin. Bu konuda pek çok yanlış inanışlar ve varsayımlar var, gerçekleri ve bilimsel verileri öğrenmek çocuğunuzu daha iyi anlamanıza yardımcı olup iletişimi arttıracaktır.
• Muayene, tedavi raporlarını düzenli şekilde biriktirin. Bir dosya oluşturun. Gelişimi bu şekilde daha doğru takip edebilirsiniz.
• Yeni teknolojileri ve tedavi yöntemlerini takipte olun. Araştırmalar sürmektedir, bunların sonuçlarını bilin.

OTİZMİ ÖNLEME
Otizmi önlemenin bir yolu yoktur. Ancak otizmde tedavi mümkündür ve çocukların dil becerileri ile sosyal becerileri tedaviler ile gelişim gösterebilir. Eğer çocuğunuz otizm tanısı aldı ise uzmanlarla bir araya gelerek uygun tedavi stratejileri belirleyin. Şunu unutmayın ki, çocuğunuz için en uygun tedavi kombinasyonunu buluncaya kadar pek çok değişik tedavi şekli denemeniz gerekebilir.


Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.