Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
KÖPRÜDEN GEÇERKEN
Prof. Dr.  ATİLLA BÜYÜKGEBİZ
Çocuk Sağlığı ve Çocuk Endokrinoloji Uzmanı
Yazı Boyutu:
Guatr deyince...

 

Tiroid bezinin görevi tiroid hormonlarını yapmak ve kana salgılamaktır. Tiroid bezinin büyümesine guatr denir.


Tiroid bezi boynun ön kısmında bulunan ve tiroid hormonlarını üreten bezdir. Tiroid bezi normal boyutta olduğu zaman görülmez ve elle hissedilmez. Büyüdüğü zaman elle hissedilebilir ve gözle görülebilir. Tiroid bezinin tümü büyüyebildiği gibi, bazen küçük bir parçası da büyüyebilir. Bezin küçük bir parçasının büyümesine tiroid nodülü denir. Tiroid nodülleri birden fazla olabilir.

Tiroid hormonları büyüme ve gelişme, vücut metabolizmasını ayarlama ve hayatın ilk 3 yılında beyin gelişimini sağlama gibi çok önemli görevler üstlenirler. Hipofiz bezinden salgılanan TSH ismini verdiğimiz hormonla uyarılan tiroid bezi, T3 ve T4  ismi verilen tiroid hormonlarını salgılar. Kanda tiroid hormon düzeylerinin azalmasına hipotiroidi, artmasına ise hipertiroidi denir. Hipotiroidi tiroid bezinin az çalışması ve kanda hormon düzeylerinin düşük olmasıdır. Bu duruma genellikle okul çocukluğu ve ergenlik döneminde rastlanılan Haşimato hastalığı sebeptir.

GENÇ KIZLARIN HASTALIĞI
Haşimato hastalığı genellikle genç kızların hastalığıdır, guatrla seyreder ve hipotiroidiye sebep olabilir. İyi huylu bir hastalıktır ve kesinlikle ameliyata gerek yoktur. İlaç tedavisi uygulanabilir. Hipotiroidide üşüme, tembellik, halsizlik, yorgunluk, çalışmada isteksizlik, çabuk yorulma, uykuya meyil, saç dökülmesi gibi belirtiler ortaya çıkar. Hipertiroidi tiroid bezinin aşırı çalışması ve fazla miktarda hormonun kana karışmasıdır. Bu durumun en önemli sebebi Graves hastalığıdır. Vücudun bağışıklık sisteminde gelişen bir hata nedeniyle tiroid bezinin normal çalışması bozulur, aşırı hormon üretimi olur ve kanda tiroid hormon düzeyleri yükselir, aynı zamanda guatr gelişir. Çocukta sinirlilik, sıkıntı, terleme, çarpıntı, uykusuzluk, kilo kaybı, aşırı hareketlilik ve ishal görülebilir.

GUATRIN NEDENLERİ:
*İyot eksikliği en önemli sebeptir. İyot tiroid hormonunun  yapımı için gerekli olan çok önemli bir maddedir. Özellikle deniz ürünleri iyottan zengindir. Ülkemiz iyot eksikliği bölgesindedir. Bu nedenle Sağlık Bakanlığı’nın önerdiği iyotlu tuz kullanımı, yeterli iyot alınması bakımından önemlidir. İyot alımı yetersiz olursa tiroid bezinin çalışması bozulur ve bez büyür. Ülkemizde yaklaşık 3 milyon kişi iyot eksikliği bölgelerinde yaşamaktadır. Bu nedenle iyot eksikliği bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edilmektedir.
*Bazı ilaç ve besin maddeleri: Bunlara guatr yapıcı maddeler denilir. Tiroid hormon yapımını azaltırlar ve guatr oluşumuna sebep olurlar. Bu yiyecekler örnek olarak soya fasülyesi, kara lahana, karnabahar verilebilir.
*Tiroid nodülleri
*Tiroid kanserleri
*Tiroid bezinin iltihabi hastalıkları
(Guatr’da hormon düzeyleri normalse, hastada herhangi belirti yoksa , tedavi verilmeden izlenilebilir.)
*Guatr hipotiroidi ile birlikteyse, yani kanda hormon düzeyi düşük bulunmuşsa mutlaka tiroid hormon tedavisi verilmelidir.
*Guatr hipertiroidi ile birlikteyse, yani hormon düzeyleri yüksekse, tiroid hormon yapımını engelleyen tedavi yapılmalıdır.
*Cerrahi tedavi, guatr çok büyük ve solunum güçlüğü yapıyorsa; tıbbi tedavi ile küçülmüyorsa; tıbbi tedavi ile hipertiroidi düzelmiyorsa; tiroid bezinde çok sayıda ve uzun süre devam eden, tedavi ile küçülmeyen nodüller varsa, tiroid kanseri varsa yapılmalıdır.


Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.