Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
KÖPRÜDEN GEÇERKEN
Prof. Dr.  ATİLLA BÜYÜKGEBİZ
Çocuk Sağlığı ve Çocuk Endokrinoloji Uzmanı
Yazı Boyutu:
Çocuklarda şişmanlığın tetiklediği diyabette artış var!

Tip 1 Diyabet veya insüline bağımlı diyabet olarak da adlandırılan çocukluk çağı diyabeti vücutta, insülin salgılayan pankreas bezindeki hücrelerin tahrip olması sonucu gelişiyor. Hastalarda çok su içme, çok idrara çıkma, çok yemek yeme ancak zayıflama gibi belirtiler ortaya çıkıyor. Çocuk hastaların yüzde 15’i bu belirtilerin saptanamaması sonucu diyabet komasına girerek bilinç kaybı ile hastaneye getiriliyor.
Erişkin diyabeti olarak da adlandırılan ve şişmanlığa bağlı ortaya çıkan diyabette, çocukluk çağında obezitenin artması ile birlikte giderek artan oranda karşımıza çıkıyor. Tip1 diyabetten farkı pankreasın insülin yapan hücrelerinde tahribat olmaması, ancak yapılan ve salgılanan insüline karşı direnç ortaya çıkmasıdır.

1- Çocuklukta görülen diyabet genetik midir?
Çocukluk çağı tip 1 diyabetinin çok büyük kısmı genetik geçişli değildir, ancak genetik yatkınlık vardır. Yani akrabalarda tip 1 diyabet olması ile  ilgisi yoktur, aniden ortaya çıkabilir.  Ancak son yıllarda çocuklarda da erişkin diyabetine benzeyen ve  şişmanlığın tetiklediği diyabette ailede diyabet hikayesi mevcuttur.. 

2- Çocukluk diyabetini etkileyen faktörler nelerdir?
Çocukluk diyabeti en sık 6-7 yaşları ve 13-14 yaşlarında ortaya çıkıyor. Fiziksel veya ruhsal stresler, bazı virütik enfeksiyonlar pankreastaki insülin salgılayan hücrelerin  tahribatını tetikleyebiliyor. Hastanın, herhangi bir anda alınan kan şekerinin 200 mg/dl üstünde olması ve idrarda şeker bulunması, tip1 diyabet tanısının konulmasına neden oluyor.

3- Tip 1 diyabet tedavisinde sadece insülin vermek yeterli mi?
Tip 1 diyabette vücutta insülin olmadığı için, mutlaka dışarıdan insülin verilmesi gerekiyor. Ancak yalnız insülin verilmesi yetmez. Mutlaka kalori ayarlanması yani diyet tedavisi ve egzersiz yapılması gerekir. Ekzersiz verilen insülin ve alınan kalorinin kullanılmasını sağlar.Dolayısıyla çocukluk çağı diyabeti, ailenin katılımı ve diyabet eğitiminin çok iyi öğrenilmesi ile tedavi edilebilir. Tedavi ekibinde hekimlerin yanı sıra diyetisyen, hemşire, psikologdan oluşan bir ekip yer alır.

4- Diyabetli çocuğun kan şekeri aniden düşerse ne yapması gerekiyor?
Hasta mutlaka hipoglisemi yani kan şekeri düşüklüğü belirtilerini öğrenmelidir, çünkü en sık rastlanılan sorun hipoglisemidir. Terleme, halsizlik, titreme, üşüme, uykuya meyil acıkma gibi belirtiler oluşur. Bu durumda hastanın ağzına birkaç kesme şeker atması veya meyve suyu içmesi yeterlidir.

5- Öğretmenler diyabetli çocuklara nasıl yaklaşmalıdır?
Okuldaki öğretmen mutlaka öğrencisinin diyabetli olduğunu bilmelidir ve ara öğün, insülin yapma zamanlarında toleranslı olmalı,  hipoglisemi (şeker düşmesi) durumlarında müdahale edebilmelidir.

6- Diyabetli çocukların damar, göz ve sinir sistemi etkileniyor mu?
Diyabette damar, göz, sinir sistemini etkileyen sorunlar en az 8-10 yıl sonra görülüyor. Eğer diyabet düzenli kontrol edilir ve kan şekeri değerleri normal düzeylerde tutulursa, bu komplikasyonlar gelişecek diye korkmaya gerek kalmaz.

7- İnsülin dozları nasıl ayarlanıyor?
Diyabetli çocuk kan şekeri seviyelerini ayarladıktan sonra her türlü aktiviteyi yapabilir, diyabetsiz çocuklardan herhangi bir fark göstermez. Bunun için düzenli takipte olması ve kan şekeri ölçümlerinin yapılması gerekir. İnsülin dozları çocuk büyüdükçe artar, bu yönden dikkatli olmak gerekir. Çocukluk çağı diyabetinde bir diğer tedavi seçeneği, insülin pompasıdır. İnsülin pompası diyabeti iyi öğrenen, kalori sayımlarını yapabilen çocuklarda tercih edilebilir.

Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.