Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
BİNBİR HALİMİZ
GONCA ŞENSÖZEN
Klinik Psikolog
Yazı Boyutu:
Doğum sonrası depresyon

Loğusalık döneminde (ilk 6 hafta) yaşanan duygusal iniş çıkışların normal ve beklenir olduğu doğrudur. Ancak bu sıkıntıların şiddetinin zamanla azalmıyor olması ya da ilk aydan sonra da aynı şiddette devam ediyor olması normal karşılanamaz. Böyle bir durum söz konusu olduğunda doğum sonrası depresyonundan şüphelenmek gerekir.


Loğusalık dönemi deyip görmezden gelemeyeceğimiz bu sıkıntılar normal kabul edilemez ve tedavi gerektirebilir. Bu süreçte anne çökkün bir ruh hali içindedir, hayata karşı ilgisini kaybetmiştir ve bu ruhsal durum her gün tekrarlanmaktadır. Kimi anneler bu ruh halini ilk ayda değil daha sonraki aylarda yansıtabilirler. Doğum sonrası depresyon tanısının konulabilmesi için semptomların doğumdan sonraki ilk 6 ay içinde görülmesi gerekir.

DOĞUM SONRASI DEPRESYONUN BELİRTİLERİ
Doğum sonrası depresyonda görülebilecek semptomlar şunlardır:
• Yaşama karşı ilgiyi kaybetmek.
• Yaşamdan keyif alamamak.
• Enerjisiz ve motivasyonsuz hissetmek.
• Uykuya dalmakta ya da uykuda kalmakta zorlanmak.
• Her zamankinden fazla uyumak.
• Sık sık ağlamak.
• Değersizlik ve umutsuzluk hisleri.
• Yoğun suçluluk duygusu.
• Huzursuzluk ve kaygı.
• Kendine zarar vermeye yönelik tekrarlanan düşünceler.
• Bebeğe zarar vermekle ilgili tekrarlanan düşünce ve korkular.

Yukarıda sıralanan maddelerden en az 5’ine sahip olmak doğum sonrası depresyon tanısı almak için yeterlidir. Araştırmalar doğum yapanların en az yüzde 10’unda depresyona rastlandığını göstermektedir.

TETİKLEYİCİ UNSURLAR
Aşağıda sıralanan maddeler doğum sonrası depresyonu arttıran risklerdir:
• Daha önce yaşanmış doğum sonrası depresyon.
• Gebelikten bağımsız olan depresyon öyküsü.
• Şiddetli adet öncesi sendromları.
• Zorlayıcı evlilik ilişkisi.
• Sosyal destek azlığı.
• Gebelikte ya da hemen doğum sonrasında yaşanan stresli yaşam olayları.
• İstenmeyen gebelik.
• Sık tekrarlanmış düşükler.
• Huysuz bebek (örneğin kolik bebekler).

İLK DÖNEM ANNE BEBEK İLİŞKİSİ
Yeni doğmuş bir bebek için temel fiziksel (açlığının giderilmesi) ve psikolojik ihtiyaçlarının (korktuğunda sakinleştirilmesi gibi) anında giderilmesi çok önemlidir. Çünkü bebeklerin zaman kavramı yoktur. “Annem şimdi gelmiyorsa bile birazdan gelir” gibi hayli soyut bir düşünceye sahip olmaları mümkün değildir. Bebek bir ihtiyacı olduğunu ifade etmek için ağladığında, anne ya da ona bakan kişi bu ihtiyacı karşılamakta gecikirse ve bu gecikmeler tutarlı olarak tekrarlanırsa, anne bebek ilişkisi zarar görmeye başlar.

İlk haftalarda anne, kendi yaşadığı sıkıntılardan dolayı bebeği doyuramıyor, ona vakit ayırmakta zorlanıyor, bir başka deyişle tutarlı bir şekilde bebeği için orada olamıyorsa ve annenin yokluğunu bir başkası dolduramıyorsa; bebek, anneye güvenli şekilde bağlanamaz. Bebek, “İhtiyacım olduğunda bu karşılanır” hissi ile büyümediğinden çevre ile ilişkisinde güvensizlik yaşar. Ya anneyi reddeder ve istemez şekilde davranır (annenin bebeğe karşı hislerinin bir aynası olur aslında) ya da annenin yanında huzursuzlaşır. Bu bebekler büyüdükleri zaman da etrafları ile rahat ilişki kuramazlar. Çünkü dünyaya güven duymakta zorlanırlar. Uyum ve davranış problemleri geliştirebilirler.

İlk haftalarda, annenin kimi zaman bebeğin ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanması yukarıda bahsedilen durumu yaratmaz. Bu durum ancak, anne tekrarlanan şekillerde bebeğe bakamadığında ve onun yerine bebeğe özenle bakacak biri bulunmadığında geçerli olacaktır. Annenin sosyal destek görebilmesi bebeğin sağlıklı büyümesi açısından da çok önemlidir.

YENİ ANNELERE ÖNERİLER
Doğum sonrasındaki ilk haftaların daha rahat geçebilmesi için yeni anneler şunları hatırlayabilirler:
• Hissettikleriniz normaldir ve birçok anne tarafından da hissedilmektedir.
• Bu hisler sonsuza kadar sürmeyecek, adaptasyon gücünüzü küçümsemeyin.
• Bebeği ne kadar çabuk kabullenirseniz, işiniz o kadar kolaylaşır.
• Yardıma ihtiyaç duyduğunuzda etrafınızdan yardım istemekte çekinmeyin.
• Yaşadıklarınızı, hislerinizi mutlaka yakın bulduğunuz birilerine anlatın.
• Bebeğinizin sizin yaşadığınız sıkıntıları algılama becerisi yoktur. O yüzden kendi ihtiyaçları için ağlamaya devam edecektir. Onun ağlamasını kişiselleştirmeyin.
• Annelik becerilerinizin artması için kendinize zaman verin. Kendinizi yargılamayın.
• Mümkün olduğunca kendinize de vakit ayırmaya çalışın.
• Bebek bakımı konusunda birçok kafadan farklı sesler çıkabilir. Siz güvendiğiniz kaynaklara danışabilir ve aynı zamanda kendi hislerinize de kulak verebilirsiniz.
• Zaman zaman bebeğin ihtiyaçlarına yetişememenin ona zarar vermeyeceğini hatırlayın. Süper anne olmaya çalışmayın. Bu istek hem anneye hem de bebeğe zarar verir.
• Mutlu ve huzurlu annelerin bebekleri de mutlu ve huzurludur.

Eğer annenin şikayetleri azalmıyorsa, mutlaka ruh sağlığı konusunda bir uzmana danışmak gereklidir. Doğum sonrası depresyonu, normal depresyon gibi psikoterapi ve gerekli durumlarda ilaç kullanımı ile tedavi edilebilir.


 


Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.