Dünya yaşamına adapte olmaya çalışan bebeğinizin ilk günlerde bakım ve temizliğinin yapılması ile ilgili bir yazı hazırladım sizlere.
Göbek bağı bakımı: Yeni doğmuş bebeğinizin henüz göbeği düşmemiş ise kuruyarak göbek derisinden ayrılacak olan, ucu mandallı ölü dokuyu daha çabuk kuruması ve mikroplardan korunması için 0/070’lik alkol ile pansuman yapabilirsiniz. Göbek bağı düşmeye başlarken ve düştükten sonraki birkaç gün bebeğinizi yıkamayın. Çünkü tam bu zaman açık yara halindedir. Küçük kanamalar olabilir, eğer kanama fazla, göbek çevresinde kızarıklık, kötü bir koku varsa, bebeğinizi hemen çocuk doktorunun görmesi gerekir.
Gözlerin temizliği: Serum fizyolojik veya iyi kaynatılmış su ile yapılmalıdır. Gazlı bez veya ince bir emici bez/tülbent, hazırlanan solüsyon ile ıslatılır ve gözler içten dışa doğru bir kerede silinir.
Kulakların temizliği: Banyolardan sonra kulak arkalarını nemli kalmamasına dikkat etmeliyiz, mantar oluşabilir, kulak kepçesinin içini de iyi kurulamalıyız. Kulak yoluna hiçbir şey sokulmamalı. Kulak zarı hasar görebilir. Bebekler suyun içinden kuru bir dünyaya doğarlar ve bebeğe banyo yaptırılırken sürekli kulaklarına su kaçacak endişesi yaşanır. Oysa ki bebeklerin kulaklarına su kaçmaz: Çünkü kulak yolları düz ve dış kulağın bitiminde de kulak zarı vardır. Ayrıca kulak içinde kalın ve orayı kaygan yapan bir kulak sekresyonu bulunur, dış kulağı biz yetişkinler gibi olmadığından kulak içinde su kalmaz dışarı çıkar. Bu yaşanan endişeler gereksizdir.
Burun temizliği: Bebeğin burun yolları açık olmalıdır, emzirme sırasında eğer burnu tıkalı ise ememez, ayrıca burunda oluşan sekresyon genzine akarak yapışır. Bebekler öksürerek veya elleri ile bizim gibi burnunu ve genzini temizleyemez; bu sebeple burun deliğine ihtiyaç duyulduğunda bir iki damla serum fizyolojik (tuzlu su) uygulamak ve burun pompası ile temizlemek sureti ile rahat nefes almasını sağlayabilir ve genzine yapışan sekresyonun giderilerek, hırıltılı nefes almasını önleyebilirsiniz. Bebeğinizin nezle olması durumunda burun akıntısının koyulaşmasına izin verilmemeli, sık sık serum fizyolojik (tuzlu su) ile sümük akışkan hale getirilip pompa ile temizlenmelidir. Eğer sümük koyulaşır ve kulak yoluna da geçerse, burada mikropların çoğalmasına ve kulak iltihabına sebep olabilir.
Ağız temizliği: İlk aylarda bebeğin ağzında bir tür mantar oluşabilir. Halk arasında buna pamukçuk denir. Günlük temizlik sırasında bebeğin ağzını parmağa temiz bir tülbent veya gazlı bez sarılarak, ıslatılıp temizlemeliyiz. Eğer dil üstü, yanak içi ve diş etlerinde beyazlıklar görmüşseniz bu temizliği karbonatlı su ile yapıp doktorunuzun size vereceği bir ilaç kullanmalısınız.
Karbonatlı su hazırlanması: Kaynatılıp ılınmış bir su bardağı suyun içine, bir tatlı kaşığı silme karbonat tuzu atılarak eriyik haline getirilip kullanılır.
Genital organların temizliği: Kız bebeklerde genital organları temizlerken, vulvayı yukarıdan aşağı doğru bir kerede siliniz, bastırmadan yumuşak şekilde, sonra etrafını ve en son anüs çevresini silin.
Erkek bebeklerin penisini de yukarıdan aşağı doğru bir kerede ardından yumurtalıkları içine alan torbaların kıvrmlı derisini ve en sonda anüs çevresini silin.
Bebekler dünyaya geldiklerinde, eğer zamanında doğmuş iseler, tırnakları parmak seviyesine ulaşmış hatta biraz sivri ve keskincedir. Bebekler doğduklarında büyük bir ısı kaybı yaşadıklarından ilk 24 saat içinde, ki bu hastanedeki ilk gündür, ellerinde eldiven ve başlarında şapka ile tutulurlar.
Bebeklerin o yumuşak tırnakları ile yüzlerini nasıl çizdiklerine anneler çok şaşırırlar. Bu güçlü bir yaşama tutunma iç güdüsüdür. Bebekler yakaladığı şeyi öylesine güçlü kavrar ve tırnaklarını geçirir ki, yakaladığı şey bazen de kendi yüzü olabiliyor. Bu içgüdüsel davranış
“yakalama refleksi” olarak adlandırılıyor.
BEBEĞE ELDİVEN TAKMAYIN!
Ayrıca bebeklerin el ve ayakları vücuduna göre daha soğuktur ve cildinin mermere benzeyen hareli mor görünmesinin nedeni yeni doğanların kılcal damar dolaşımının iyi gelişmemiş olmasına bağlıdır. Ama bu görüntü ebeveynlere küçük bebeklerinin çok üşüdüğünü düşündürür. Bebeğin üşüyüp üşümediğine karar vermek için sırtına veya ensesine bakınız.
Yeni bebek sahibi olan anneler, bebeğinin yüzünü tırnakları ile çizmemesi ve ısınması için
ellerine uzunca bir süre eldiven takar. Ne yazık... Oysa bebeklerin ilk tanıdığı, kullandığı ve
çevresini algılayarak, beyninin repertuarını oluşturduğu organı elleridir. Eldivenle kapatarak
algılamasını, motor gelişimini yavaşlattığımızı belki de hiç bilmiyorduk.
Dünyaya geldikten bir gün sonra tırnaklar kolaylıkla kesilebilir. Bebek hemşiresi olduğum için bana kolay görünebilir!.. Hamile eğitim merkezinde uygulamalı derslerde tırnak kesimini gösteriyoruz. Eğer korkup makas kullanmaya cesaret edemiyorsanız, kağıt tırnak törpüsü veya dişlerinizle tırnağın sivri kısımlarını temizleyebilirsiniz. Tırnak kesilirken ilk 6 ay çıtçıt makas kullanmak bazen tehlikeli olabiliyor, ucu küt makasları kullanmak daha kolaydır. Çünkü fazla keskin değildirler ve ucunun batma riski yoktur.
Bebeğinizi sırtı göğsünüze yaslanmış şekilde kucağınıza alın, rahat şekilde oturun, tırnağı keseceğiniz eli kavrayın ve parmağı tutun, makası açın tırnağın altına yerleştirin, makası kapayın ve tırnak kesildi. Düz kestiğiniz için kenarlar keskin olabilir, törpü kullanarak giderebilirsiniz. Bebeğiniz ellerini sürekli ağzına soktuğundan, ıslaklık tırnakların çabuk uzamasına sebep olur. Tırnakları haftada iki kere kesmeniz gerekebilir. Ayak tırnaklarını kesmek için acele etmeyin, ayak tırnaklarının yüzünü çizme ihtimali yok!.. İlk günlerde ayak tırnakları ete gömülmüş gibi görülürse de bir süre sonra uzayıp kesmeniz gerektiğinde aynen el tırnaklarında olduğu gibi düz şekilde keserek kenarlarının sivri kısımlarını törpülüyoruz. Böylece tırnağın batmasını da önlemiş oluyoruz.
Patik ve sıkan çoraplarda bebeğinizin ayak formunun oluşumunu engelleyebilir. Ev içinde
patik kullanmayınız, yaz ayaklarında bebeklerin ayaklarının çıplak olması onun için en
doğalı, ayak sağlığı için de en iyisidir.
Gelecek yazıda görüşmek dileğiyle sağlıkla ve hoşça kalın…
