ÜYE OL | ŞİFREMİ UNUTTUM

Kitaplar da en az oyuncaklar kadar çocuğun zeka gelişimini, konuşma ve düşünme yetilerini destekler. Kitap okuma alışkanlığını çocuğunuza kazandıracağınızı bilmiyorsanız bu yazı tam size göre. Çocuğunuza kitapların dünyasını hediye edebilir ve onun gelişimine iyi bir destekçi daha sağlayabilirsiniz.

Minik yavrunuz henüz 6 aylık mı? Ya da daha konuşmaya başlamadı mı? Sorun değil! Ona önce rengarenk kapaklı kitapların sayfalarını çevirmeyi öğretin. Bu sihirli hareket çocuğunuzun elini kitaplara aşina yapacak ve dokunarak ve tadarak çevresini algılamaya çalışan minik yavrunuz en azından ilk görüşte bu cıvıl cıvıl kapaklara vurulacaktır. Bebeklik döneminden itibaren kitap çocuğun hayatının bir parçası olmalıdır. Kitap okuma alışkanlığı okumayı öğrendikten sonra kazanılan bir alışkanlık değildir.

Çocuğunuz ne kadar küçük olursa olsun ona kitap okuyun. Bu onun erkenden konuşmasını sağlayacak ve konuşma gelişimini olumlu etkileyecektir. Ayrıca konuşan çocuğunuzun sözcük dağarcığını da hatırı sayılır ölçüde olumlu etkileyecek bir aktivitedir kitap okumak.
 
Çocuklar anne babaları ile birlikte olmaktan çok hoşlanırlar. Hele de birlikte bir oyun oynamak ya da bir şeyler yapmak... Bu yüzden kitapları onların hayatlarının bir parçası yapmanın en etkili yolu birlikte okumaktır. Kitap okurken yalnız objeleri değil, duyguları da tanıması için rehberlik etmek önemlidir. Böylece çocuk hem başkalarının duygularını anlama hem de kendi duygularını ifade etme becerisini geliştirecektir.

“BEN KİTAP OKURKEN O BAŞKA BİR ŞEY YAPIYOR AMA...”
Özellikle annelerin sık sık kurdukları bu cümlenin nedeni çocuğun çabucak dağılabilen dikkatidir. Çocuğun dikkatini uzun süre aynı noktada tutamayabilirsiniz ama bu süreyi olabildiğince uzatmanız için size bazı ipuçları verebiliriz:
- Kitap okurken hikayedeki kahramanları özelliklerine göre seslendirmek, farklı tonlama ve mimikler kullanmak çocukların ilgisinin canlı kalmasını sağlayacaktır.
- Farklı boyut ve renklerde kitaplar almaya çalışın. Kitap alışverişini onunla yapmanız daha sağlıklı olacaktır. Onun seçtiği resimler, onun sevdiği tarzda kitaplar dikkatini vermesi için çok önemli nedenlerdendir.
- Özellikle küçük çocuklara yönelik kitapların kolay çevrilen (anne-baba kitap okurken kitabın sayfalarını çocuğun çevirmesi önemlidir), hemen yıpranmayan sayfaları olmasına dikkat edilmelidir.
- Kitapta tekrar eden kelimeler varsa, bunları okurken parmağınızla gösterip çocuğunuzun da tekrarlamasını isteyebilirsiniz.
- İlkokul çağından küçük olan çocuklara kitap alırken kafiyeli ya da tekrarlı isimler tercih etmenizde yarar var. “5 Çocuk 5 İstanbul”, “ Ton Ton Bon Bon” gibi...
- Çocuğun ilgi duyduğu konularla ilgili kitaplar seçin. Kamyonlar, hayvanlar, arabalar ya da oyuncaklar gibi.

YARATICILIĞINI DA ETKİLİYOR
Kitaplar çocuğun hayal gücü ve yaratıcılık becerisininin gelişmesinde de oldukça etkili. İlk zamanlarda kendi çevresi ile ilgili bilgi edinme aracı olan kitaplar, yıllar geçtikçe çocuğun kendi dünyası dışındaki başka hayatları da keşfetmesine yardımcı olur. Kitaplar hem hikayeleri hem de resimleri ile çocuğun fantastik dünyasını derinleştirir. Farklı duygular, yaşantılar, olaylar kitaplar sayesinde çocuğun dünyasının bir parçası olur.

SAKIN ZORLAMAYIN!
Çocuk sırf anne babası istiyor diye değil, kendi içinden geldiği için kitaplarla ilgilenmelidir. Ebeveynler öncelikli olarak kendi okuma alışkanlıklarını mercek altına almalılar. Unutmayın, sizi model alan çocuğunuzun kitap sevmesi için en mühim yol sizin de kitap sevmenizdir. Çocuğunuza kitap okumak ve hikayeler anlatmanın dışında sizin de kitap veya gazete, dergi okumanız onu teşvik eder.

KİTAP SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
- Yaş grubuna uygun kitap seçmek.
- İlgi alanlarına göre ya da sevebileceği türden kitaplar almak.
- Gerçekten düzgün bir eğitmen ya da pedagog ile çalışan yayınevlerinin kitaplarını tercih etmek.
- Kitabı önce siz ayrıntılı olarak inceleyin. Çünkü raflardaki bazı kitaplar gerçekten çocuğun dünyasını alt üst edecek türden resim ve hikayelerle bezenmiş olabiliyor.

 

YAŞINA GÖRE HANGİ KİTAP? 0-3 Yaş: Bu döneminde bol resimli, az yazılı kitaplar ilgisini çeker. Birbirinden farklı nesneleri (hayvanlar, taşıtlar, meyveler-sebzeler) resimler ile tanıtan kitaplar ya da kartlar ilk 3 yılda çok önemli. Bu dönemden başlayarak bol resimli, tekrar eden kelimelerden oluşan kısa hikaye kitaplarını okuyabilirsiniz. 3-6 yaş: Bu dönemde masallar, tekerlemeler, kısa hikayeler ilgisini çeker. Bu yaşlardaki çocuklar tekrarları severler aynı masalı onlarca kez dinleyebilirler ve bundan çok büyük keyif alırlar. Bu dönemdeki kitapların yine bol resimli ve az yazılı olması tercih edilir. 7-10 yaş: Bu dönem çocukları içinde görseller önemlidir, ama resim oranı önceye göre daha az ve yazıya ağırlık veren kitaplar tercih edilmelidir. Kahramanları çocuk olan hikayeler, hayvanlar ve doğa ile ilgili kitaplar ilgilerini çeker. Fıkralara, bilmecelere ve bulmacalara da bu dönemde ilgi göstermeye başlarlar.

KİTAP OKUMAK NİÇİN ÖNEMLİDİR? - Çocuğun zihinsel gelişimine yardımcı olur: Kitap ve hikayeler çocuğun imaj oluşturmasına ve sembollerle düşünme yeteneğinin gelişmesine yardımcı olur. Karakterler ve olaylar onun düşünmesini ve soyutlama yapmasını sağlar. Bu beceriler zihinsel gelişim için çok önemlidir. - Kendi yaşantılarını yeniden canlandırılmasını sağlar: Hikayeler çocukların baş edemedikleri durumları yeniden canlandırarak gerçek yaşamda çözüm bulamadıkları olayların üstesinden gelebildiklerini görmelerini sağlar. Bu yaşantılar daha sonra içselleştirilerek çocukların kişiliğinde güçlü noktalar olarak kendine yer bulur. - Çocuğun farklı düşüncelerle tanışmasını sağlar: Çocuk böylece kendi düşüncelerini oluşturur ve yaşı ilerlediği zaman kendi kabul etmediği düşüncelere karşı koyabilir. -Kitap okumak çocuğa hayatı tanımada ve anlamada önemli bir işlev sağlar. Bazı masallar ve karakterler vardır ki anne-baba ve çocuk arasında bir bağ kurabilir. Çocuklar birtakım kahramanlarla özdeşleşmek ihtiyacını duyarlar ve eğer onlara iyi örnekler verilmezse bu yeri doldurmak için güncel kahramanlara kayarlar.