Arı sütü denince çoğumuzun aklına ilk gelen arı sütü-cinsel performans ilişkisi oluyor, gülümsemeye başlıyoruz, değil mi? Aynı fındıkta olduğu gibi… Arı sütü karaciğeri onarıyor; karaciğer ise vücudun çamaşır makinesi. Karaciğer iyi çalışıyorsa, tüm vücut bundan etkileniyor, çok daha sağlıklı oluyoruz. Peki bilimsel olarak gerçekten kanıtlanmış mı arı sütünün cinsel gücü artırdığı, yoksa bu bir şehir efsanesi mi? Arı sütü tam olarak nedir? ‘Apiterapi: Arıyla Gelen Şifa’ adlı kitabın yazarı Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakognozi ve Fitoterapi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erdem Yeşilada’ya sordum.
* Arı sütü nedir?
Arı sütü işçi arılarda başın iki yanında bulunan bezlerden salgılanan ve kovanda kraliçe arının farklılaşmasını sağlayan özel bir besleyici ortamdır. Bu ortamda beslenen arı, kısa
yaşam süresine sahip (4-7 hafta) ve döl veremeyen verimsiz işçi arılar ile karşılaştırıldığında kraliçe arı olarak daha uzun yaşam süresine (2-7 yıla kadar yaşayabiliyor), gelişmiş cinsel salgı bezleri (günde 2000 yumurta yumurtluyor) ve gelişmiş beden yapısına sahip oluyor.
* Arı sütünün içeriği nedir, içinde neler var?
Arı sütünün içerisinde proteik bileşenler (%9-18), karbonhidratlar (%7-18), lipitler (%3-8 ) [özellikle doymamış bir yağ asidi olan 10-hidroksi-2-desenoik asit], B vitaminleri ve mineraller bulunuyor.
Arı sütü cilt yaşlanmasını yavaşlatıyor
* Arı sütünün sağlığımız için faydaları neler?
Haricen cilt yaşlanmasını yavaşlatabileceği, iltihap giderici etkisi ile artrit gibi iltihaplı hastalıklarda şikayetlerin azaltılmasında yardımcı olabileceği, kan şekerini düşürdüğü, depresyon tedavisinde yardımcı olduğu, erkeklerde cinsel istek ve performansı artırdığı, kadınlarda doğurganlığı artırdığı, bağışıklık sistemini desteklediği, tümör gelişimini önleyebileceği, kanser kemoterapisinde ilaçların organ hasarlarının önlenmesinde yardımcı olabileceği çeşitli araştırmalar ile ortaya konulmuştur.
Hem erkek, hem kadınlarda olumlu etkisi var
* Arı sütü gerçekten cinsel gücü artırıyor mu? Bu konudaki araştırmalar ne diyor?
Arı sütünün en yaygın bilinen ve uygulanan özelliklerinden biri erkeklerde cinsel istek ve performansı artırıcı etkisi. Bu etkinliğinin sadece erkekler ile sınırlı kalmadığı, kadınlarda doğurganlık oranının artırılmasında olumlu etkileri bulunduğu yürütülen bilimsel çalışmalar ile de destekleniyor.
Arı sütünde sahtecilik yaygın
*Arı sütünde sahteciliğin çok olduğunu duydum, doğru mu? Sahtesini nerden anlayabiliriz?
Maalesef, görsel benzerliği nedeniyle, yoğurt, krema, hatta zararlı olduğunu bildiğimiz melamin tozunu arı sütü yerine sattıkları görülüyor. Ayrıca, arı sütü tek başına olduğunda ortam ısısında hızla bozuluyor. Bu nedenle eksi 20 derece dondurucuda saklanması gerekiyor. Ancak bal ile karıştırıldığında dayanıklılığı artarak buzdolabında +4 derecede saklanması mümkün hale geliyor. Bir de, hava ile temasını kesecek şekilde azot ortamında ağzı kapatılmış ampullerde dayanıklı olabiliyor.
* Arı sütünde kraliçeyi kraliçe yapan ‘royalaktin’ maddesi diyorsunuz? Nedir bu royalaktin?
Protein yapısında bir madde. Bir Japon ekibi tarafından yapılan araştırmada bu maddenin kısa yaşam süreleri olan meyve sineklerinin beslenme ortamına konulduğunda da arılar gibi yaşam sürelerini ve beden büyüklüğünü artırdığı gözlemlenmiş. Meyve sinekleri genetik özellikleri bakımından insanlara yakın olduğundan insanlarda da aynı etkiyi yapabileceği tartışılıyor. Ancak insan ömrü üzerindeki bu tip etkiyi gözleyebilmek 15 gün ömrü olan meyve sinekleri gibi kolay olmasa gerek.
* Arı sütü karaciğerimizin onarılmasına da yardımcı, öyle mi?
Evet, deney hayvanlarında çeşitli kimyasal ajanlar ile oluşturulan karaciğer hasarını onardığı gösterilmiş. Bu bakımdan arı sütünden karaciğer hasarının onarılmasında yararlanılabilir.
* Nereden alalım? Nasıl saklayalım?
Mutlaka güvenilir kaynaklardan alınması gerekir. Daha önce de bahsettiğim gibi değerli bir ürün olması nedeniyle sahteciliği çok fazla oluyor. Ayrıca saklama koşulları önemli. Raf ömrü, yani etkinliğini koruyabildiği süre uzun değil. Bu nedenle, güvenilir markaların soğuk zincir raflarında satılan ürünlerinden alınmalıdır. Saklama ve taşıma oda ısısına gelmeyecek şekilde soğuk koşullar korunarak yapılmalıdır.
* Günlük doz ne olmalı? Ne kadar kullanalım?
Günlük olarak 250 ile 500 miligram gibi bir miktar alınması öneriliyor.
Arı sütü kullanım önerilerim
Arı sütünü sade olarak da tüketenler var. Ben onlardan değilim, karışım olarak tercih ediyorum. Bal-polen-propolis-arı sütü karışımını hazır olarak alıyorum. İçine amacıma göre değişik ürünler katıyorum.
Direnci artırıcı karışım
• 1 kaşık bal-polen-propolis-arı sütü karışımı
• 1 çay kaşığı zerdeçal
Tüm malzemeyi karıştırıyorum. Her sabah bu karışımı yiyorum.
Öksürük için
• 1 yemek kaşığı bal-polen-propolis-arı sütü karışımı
• 1 çay kaşığı toz zencefil
• 1/2 limonun suyu
• Kaynamış su
Tümünü karıştırıp sıcak yudumlayın.
Tatlı niyetine
• 1 muz
• 1 yemek kaşığı bal-polen-propolis-arı sütü karışımı
• 1 çay kaşığı tarçın
• 1 yemek kaşığı ufalanmış ceviz
Muzu uzunlamasına ikiye bölün.
Üzerine arı sütülü karışımı gezdirin.
Tarçın ve cevizi de serpin.
