Çocukların büyüme ve gelişmesi
dendiğinde, birçok ebeveynin aklına çocuklarının ilk ne zaman emeklediği, sıraladığı ve yürüdüğü
gelir. Kaç tane ebeveyn çocuklarının küçük nesneleri baş ve işaret parmağı ile aldığını ya da
nesneyi bir elinden diğerine geçirdiğini hatırlar?
Büyük motor beceriler daha
gözle görülür ve dikkat çeken gelişim alanıdır. Bebek için dönme, başını kaldırma, emekleme daha
belirgindir. Daha büyük çocuklar için ise denge, yürüme, koşma ve atlama becerileri belirgindir.
İnce motor beceriler ise parmaklar, eller ve kolların hareketlerini gerektiren becerilerdir.
Uzanma, yakalama, nesneleri tutma, farklı nesneleri (boya kalemi, makası) kontrol etmeyi
içerir.
Çocuklar çevrelerini hareket ederek ve nesneleri ellerine alarak keşfederler.
Öncelikle çocuğun nesnelere uzanması ve onu eline alıp tutarak incelemesi için ince motor
becerilerinin gelişmiş olması gerekir. İnce motor beceriler, bedenin küçük kas hareketleri için
kullanılmaktadır.
Kas gelişimi genelden özele yani büyük kas grubundan küçük kas grubuna
doğru bir gelişim gösterir. Önce omuz hareketleri ile başlayan el hareketleri zamanla parmaklara
kadar özelleşir. Eğer çocuğun omuz kasları gelişmemişse o zaman çocuk ince motor etkinliklerinde
zorlanacaktır. Kas gelişimindeki genelden özele geçiş el becerileri için de geçerlidir. Bebek
nesneleri önce avucuyla kavrarken zamanla parmaklarını kullanarak tutmayı öğrenecektir. İnce motor
beceriler sadece küçük kasların kontrolü demek değildir aynı zamanda el-göz koordinasyonu da
demektir. Çocuk bir nesneyi görüp onu yakalamak için elini görsel nesneye doğru uzatabilmelidir
aksi takdirde yakalama ve kavrama olamayacaktır.
İnce motor becerilerdeki zayıflık,
çocuğun yemek yemesini, kitabın sayfasını çevirmesini, giyinip soyunmasını dolayısıyla öz bakım
becerilerini de etkiler. Özellikle çocuk okula başladığında ince motor beceriler yazı yazması için
daha da önem kazanmaktadır. Okulöncesi çocuğunun kalemi kavraması ve kaleme hakim olması
beklenmektedir. Sonuç olarak ince motor beceriler hem çocuğun yaşamı hem de okul için önemlidir.
Aşağıda çocukların gelişim basamakları genel olarak belirtilmektedir. Her çocuğun
gelişimi farklıdır, bu basamaklar genel gelişim ortalaması olarak kabul edilebilir. Sizin çocuğunuz
belirtilen yaşta bunu yapamıyorsa, gelişiminde gerilikler vardır anlamına gelmemelidir, burada
bireysel farklılıklar dikkate alınmalıdır. Eğer gelişimi ile ilgili gecikmelerinin olduğunu
düşünüyorsanız bir uzmandan yardım almalısınız.
0-4
AY:
4-12
AY:
1-2 YAŞ:
2-3
YAŞ:
3-4 YAŞ:
4-5 YAŞ:
5-6 YAŞ: