Göğüs Hastalıkları Uzmanı
Son yıllarda yapılan araştırmalar astım ve alerjilerin temellerinin daha çocuk dünyaya gelmeden anne karnında atıldığını gösteriyor. Çocuğunun astım ve saman nezlesi gibi diğer alerjik hastalıklara yakalanmasını istemeyen annelerin, tedbir almaya daha hamile kalmadan başlamaları gerekiyor.
DOĞUM KONTROL HAPLARI
Annenin çocuğuna hamile kalmadan önceki yıllarda doğum kontrol hapı kullanmış olmasının astım ve alerjik hastalık riskini arttırdığını gösteren bazı araştırmalar var. Bunun, doğum kontrol haplarında bulunan östrojen hormonunun çocukta alerjiyi tetikleyen “T helper-2” ismi verilen özel bir lenfosit grubunu uyarmasıyla gerçekleştiği ileri sürülüyor.
İlk adetlerini erken yaşta gören kadınların çocuklarında da alerjilerin daha fazla olduğunu belirleyen araştırmalar bu teoriyi destekler nitelikte. Erken adet görme durumunda da ileriki yaşlarda yüksek östrojen düzeyleri oluşması, bunun sebebi olarak gösteriliyor.
GEBELİK KOMPLİKASYONLARI
Astım ve alerjilerden sorumlu tutulan bir başka faktör de gebelikle ilgili komplikasyonlar. Özellikle de gebelik sırasında ortaya çıkan kanama, erken kasılmalar, plasentanın yetersiz olması veya rahmin yeterince büyüyememesi gibi durumlarda, bebekte astım ve saman nezlesi riski yüksek bulunmuştur.
Annenin uzun süreli stresinin, aşırı kortizol salgısına sebep olarak gelişmekte olan bağışıklık sistemini etkileyebileceği ve bu şekilde de astım ve alerji riskini arttırabileceği ileri sürülmüştür.
ANNE KARNINDA BESLENME BOZUKLUĞU
Anne rahminde iyi beslenemeyen çocuklarda baş çevresi, gövde ile kol ve bacaklara göre orantısız olarak büyük bulunur. Hani, basitçe koca kafalılık diyeceğimiz durum. İşte, bu koca kafalılık da alerji ve astım için bir risk faktörü olarak ileri sürülmektedir.
Araştırmalarda baş çevresi büyük olan çocukların kanlarında alerjiyi gösteren IgE isimli immunglobülin, normal büyüklükte kafası olan çocuklardan daha yüksek bulunmuştur.
ANNENİN YAŞI
20 yaşından küçük annelerin bebeklerinde astım riskinin yüksek olduğu ileri sürülmüştür. Gerçekten ilginç bir bulgu, ama bunun annenin yaşından ziyade genç annelerde prematürelik ve düşük doğum tartısı durumlarının daha fazla olmasından kaynaklanabileceğini söyleyenlere de hak vermemek imkansız.
PREMATÜRELİK VE DÜŞÜK DOĞUM TARTISI
Prematüre bebeklerde, yani zamanından önce dünyaya gelenlerde astım riski 4 kez daha fazladır. Bazı araştırmalarda, bunun prematürelikten bağımsız olarak doğum tartısının düşük olması ile ilgili olabileceği ileri sürülmüştür. Hatta astımın zencilerde çok görülmesi de, bunlarda prematürelik ve düşük doğum tartısı oranlarının daha fazla olmasıyla açıklanmak istenmiştir.
Doğum tartıları 2000 gramın altında olan çocukların izlendiği bir araştırmada, bu çocuklarda 7 yaşında normallere göre daha fazla öksürük problemi olduğu belirlenmiş, ama gruplar arasında 9 aylık izleme süresince solunum semptomları yüzünden okula devamsızlıkta bir farklılık bulunmamıştır.
ASTIM ERKEK ÇOCUKLARI SEVER
Astım küçük çocuklarda, erkeklerde kızlara göre 2 misli fazla görülür. 12-14 yaşlarında kız-erkek oranı eşitlenirken daha ileri yaşlarda kadın hasta sayısı her yaşta daima daha fazladır. Hele 40 yaşından sonra astım tanısı konanların neredeyse tamamına yakını hanımdır ve burada östrojen kullanımının bir risk faktörü olabileceği ileri sürülmektedir.
AİLENİN ÇOCUK SAYISI
Astımın kalabalık ailelerde ve evin ikinci çocuklarında daha az görüldüğünü gösteren pek çok araştırma vardır, ama ya bunun tam tersini belirleyenlere ne demeli? Nitekim benim başkanlığımda yapılan bir anket çalışmasında da evde fazla çocuk bulunmasının astım riskini arttırabileceğini saptamıştık. Onun için çocuklarımızda astım riskini azaltacağız diye habire çocuk yapmayın sakın ola!
DOĞUM AYI
Astımın ve saman nezlesinin mayıs-ekim aylarında doğanlarda daha fazla görüldüğünü saptayan araştırmalar vardır. Biz de bu hastalıkların en çok bahar ve yaz aylarında doğan çocuklarda görüldüğünü belirlemiştik. Astım, en çok yengeç burcunda doğanlarda görülürken, kovalar ise bu bakımdan en şanslı olanlardı.
