“Suçu gelin etmişler, kimse güvey girmemiş.”
Biz annelere çocuklarımız ne kadar masum gelse de onların da suç işleyebilir oldukları kaçınılmaz gerçek. Bu yazımda çocuk sanıkların hangi esaslarla yargılandıklarını açıklamaya çalışacağım.
Çocuk mahkemelerinde yapılan duruşmalarda Cumhuriyet savcısı bulunmaz. Çocuk mahkemesi, tek hakimden oluşur. Bu mahkemeler her il merkezinde kurulur. Ayrıca, bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak belirlenen ilçelerde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun olumlu görüşü alınarak kurulabilir. İş durumunun gerekli kıldığı yerlerde çocuk mahkemelerinin birden fazla dairesi oluşturulabilir. Bu daireler numaralandırılır. Mahkemelerin bulunduğu yerlerdeki Cumhuriyet savcıları, çocuk mahkemeleri kararlarına karşı kanun yoluna başvurabilirler.
ÇOCUKLARA ZİNCİR, KELEPÇE VE BENZERİ ALETLER TAKILAMAZ
Çocuklar için kamu davasının açılması ertelenebilir. Üst sınırı 2 yıla (2 yıl dahil) dek veya adli para cezasını gerektiren suçlarda kamu davasının açılması şu şartlarla ertelenebilmektedir:
a) Çocuğun daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olmamış bulunması.
b) Yapılan soruşturmanın, kamu davası açılmasının ertelenmesi halinde şüphelinin suç işlemekten çekineceği kanaatini vermesi.
c) Kamu davası açılmasının ertelenmesinin, şüpheli ve toplum açısından kamu davası açılmasından daha yararlı olması.
d) Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hâle getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi.
5 yıla dek suçlarda 15''inden küçük çocuklar tutuklanamaz. Onbeş yaşını doldurmamış çocuklar hakkında üst sınırı beş yılı aşmayan hapis cezasını gerektiren fiillerinden dolayı tutuklama kararı verilemez.
CEZA 3 YILDAN AZ İSE...
Çocuk hakkında verilen ceza 3 yıldan az veya adli para cezası ise hükmün açıklanması şu şartlarla geri bırakılabilir:
a) Çocuğun daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olmamış bulunması.
b) Çocuğun yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaat gelmiş olması.
c) Çocuk hakkında, kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları itibarıyla bir cezaya hükmedilmesine gerek görülmemesi.
d) Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi. Suçun işlenmesiyle kamunun uğradığı zarar miktarının belirlenememesi halinde, mahkemece takdir edilecek bir miktarda paranın bir defada Maliye veznesine yatırılması.
Ancak bu koşul, çocuğun ailesinin veya kendisinin ekonomik durumunun elverişli olmaması halinde aranmayabilir.
Şikayete bağlı veya kasten işlenen ve alt sınırı 2 yılı (suç tarihinde 15''inden küçük çocuklarda 3 yıl) aşmayan veya adli para cezasını gerektiren veyahut taksirle işlenen suçlarda uzlaşma yapılabilir.
Savcılık ve kollukta çocuk birimleri kurulur. Bu konuda görev yapan personele özel eğitim verilir. Çocuk suçlarının soruşturması bu birimlerce yapılmak zorundadır.
