“Kayra’nın oyun alanına gitmesi yasak artık.” Sinem, bunu 5 yaşındaki
 oğlu için söylüyordu. “En son gittiğimizde oynamak istediği kamyonla 
oynayan bir çocuğu ısırdı ve bundan az önce de bir kızın yüzüne vurdu. 
Ona hayır demeyi denedim fakat kesinlikle dinlemiyor. Onun 
davranışlarından dolayı özür diliyorum. Çocuğumun saldırgan 
davranışlarını kontrol edemediğim için kendimi dünyanın en kötü 
annesiymişim gibi hissediyorum.”
“Çocuğunuzun saldırgan davranışlarına, onu azarlayarak ya da öfkeyle 
karşılık vermek kolaydır. Fakat unutmayın ki, çocuğunuz, dürtülerini 
nasıl kontrol edeceğinin ve nasıl iyi davranışlar edineceğinin 
ipuçlarını sizin davranışlarınızda arar.”
Çocuğunuzun istediği şeyi elde etmek için ısırması, vurması 
endişelendirici olduğu kadar utandırıcıdır da. Bu yaştaki çocukların bu 
tarz davranışlar sergilemesi çok yaygın değildir. Ve saldırgan davranış 
artık sıkça olmaya başladıysa ve istemediği şeylere tepkisini böyle 
göstermeye başladıysa davranış değiştirme yardımı almanın zamanı gelmiş 
demektir.
İlk adım, çocuğunuzun saldırgan davranışlarının altında yatan sebepleri 
bulmaktır. Ne olduğunu, nelerin sebep olduğunu anladıkça, çocuğunuza 
olaylara saldırgan olmayan çözümler üretmesinde yardımcı olmaya 
başlayacaksınız.
Genellikle 18 ay ve 2 yaş arası çocuklar, annelerine ihtiyaçlarını tam 
olarak ifade edemezler. Olumsuz davranışlar isteklerini anlatmanın bir 
yoludur onlar için. 3 ve 6 yaş arasındaki çocukların olumsuz 
davranışları ise zor bir duruma maruz kalan çocuğun uygun olan ve 
saldırgan olmayan iletişim yöntemlerini öğrenmemesinin bir sonucu 
olabilir. Saldırgan davranışın sebepleri şunlar olabilir:
- Kendini savunma
- Stres verici bir durumda olma
- Rutinin bozulması
- Aşırı düş kırıklığı ya da öfke
- Yetersiz dil gelişimi
- Aşırı uyaran
- Yorgunluk
- Yetişkin denetimi yoksunluğu
- Etrafındaki öfkeli ve saldırgan davranışları taklit etme
Başlangıç olarak başta sayılanların çocuğun saldırganlaşmasında etken 
olup olmadığını gözlemleyiniz. Saldırgan davranışın sebebini bulmak, 
davranışın bir daha tekrarlanmasını önleyecektir. Kendinize şu soruları 
sormak yardımcı olacaktır:
Çocuğum kimlere vuruyor, kimleri tekmeliyor ve ısırıyor? Çocuğum bunu 
özellikle sadece bir arkadaşına mı yapıyor? Sadece bana mı yapıyor? Kim 
olursa olsun saldırgan mı? Saldırgan davranışları özellikle sadece bir 
arkadaşına yöneliyorsa, bunun sebebini araştır, neden böyle oluyor? 
Saldırganlık bir oyun tarzı mı, arkadaşıyla huyları mı uymuyor, 
anlaşamıyorlar mı yoksa oyundan önce kurallar iyi belirlenmediği için mi
 böyle oluyor?
Aynı zamanda, çocuğumun saldırganca davranmasına kim sebep oluyor gibi 
görünüyor? Heyecanlanınca mı, öfkelenince mi yoksa engellenince mi 
saldırgan davranıyor? Başka nedenlerden oluyorsa not ediniz. Oyuncakları
 söz konusu olunca mı saldırgan, paylaşamıyor mu? Yoksa aşırı uyaranın 
olduğu ortamlarda mı böyle oluyor? Durumları dikkatlice izlerseniz, 
gözlemlerseniz, sebebini anlayacaksınızdır.
Son olarak, öfkesini ve saldırganlığını nasıl dışa vuruyor? Öfkeli 
sözlerle mi, öfkeli davranışlarla mı? İlk olarak sözel saldırganlık 
gösterip, daha sonra fiziksel olarak mı saldırıyor? Yoksa önce vuruyor 
mu?
Bu sorulara cevap vererek çocuğunuzun ileriye dönük saldırgan 
davranışlarını da sınırlandırmış olacaksınız. Bir sonraki yazıda 
çocuğunuzun saldırgan davranışlarına alternatif çözümler üretmekten ve 
davranışları için sonuçlar belirlemekten bahsedeceğiz.
Uzm. Psikolog Nur Aydoğan
ALINTI
Düzenleyen Kevser - 22 Ağu 2011 Saat 17:12