Anne sütü bebekler için en
doğal ve üstün bir besindir. Anne sütünün anneye hiçbir zararlı yanı olmadığı gibi birçok yararları
vardır. Maalesef yurdumuzda meme veren anneyi bu işten soğutmak için ellerinden geleni yapanlar
vardır. Bilhassa uydurulmuş pek çok hurafe annenin yeterli meme vermesini
önler.;
UNICEF, WHO ve UNESCO’nun müşterek yayınladıkları
“Facts for Life” kitabının 16-17. sayfalarında anne sütü ile ilgili 5 madde
yazılmıştır.
1- Hayatın ilk 4 ile 6 aylık döneminde tek başına anne sütü en yararlı
besindir.
2- Bebekler, doğumdan sonra mümkün olan en kısa zamanda emzirilmeye başlanmalıdır.
Gerçekte her anne emzirebilir.
3- Bebeğin ihtiyacı olan yeterli sütün temini için sık
emzirilmesi gereklidir.
4- Biberonla beslenme ciddi hastalıklara ve ölümlere sebep
olur.
5- Emzirme bebeğin 2. Yaşına, hatta mümkünse daha uzun süreli
olmalıdır.
Aynı kitap, Nisan 1991 de memleketimizde Milli Eğitim Bakanlığı, UNICEF ve
Sağlık bakanlığı ile müştereken “Sağlığa Ulaştıran Gerçekler” adı altında Türkçe basılmış fakat,
amaçlananın tam tersi olacak şekilde tahrif edilmiş ve yalanlarla doldurulmuştur. Çok enteresandır
ki, kitabın geri kalan kısımları tam tercüme edilmiştir.
ANNE SÜTÜNÜN
FAYDALARI
Anne sütünün faydaları sadece anne ve bebekle kısıtlı değildir. Anne
sütünün faydalarına bir göz atarsak:
1- Bebek faydalanır, en uygun besini iyi
sıcaklıkta alır.
2- Anne faydalanır. Meme kanserinden ruh sağlığına kadar pek çok hususta
faydalıdır.
3- Baba faydalanır. Mama fiyatları bütçe için ciddi bir
harcamadır.
4- Devlet faydalanır. Yıllık döviz giderimiz ne kadardır, tahmin
edin!
5- Çevre faydalanır. Mama verildiğinde çevre kirliliği artar, zira temiz su israf
edilir, ısı kaynakları israf edilir ve en mühimi çevreye deterjan ve kimyasal maddeler
salınır.
Bu hususlar bilhassa gelişmekte olan imkanları kısıtlı ülkeler için çok
önemlidir. Maalesef emzirme oranlarına bakıldığında, zengin ülkelere kıyasla fakir ülkelerde daha az
anne sütü verildiği görülür. Birleşmiş Milletler (BM) teşkilatının çalışmalarında bunun sebepleri
arasında mama üreticisi zengin ülkelerin baskıları ve zararlı reklamları ortaya
çıkmıştır.
Bunun sonucunda BM “International Code of Marketing of Breastmilk
Substitudes” adı altında bir kanun hazırlamıştır. Türkçesi: “Anne sütüne Yakın Mamaların
Pazarlanmasının Beynelmilel Kanunu”.
BU KANUN 10 MADDEDEN
İBARETTİR:
1- Halka yönelik hiçbir mama reklamı yapılamaz.
2- Annelere
ücretsiz dahi olsa numune dağıtılamaz.
3- Hiçbir sağlık kuruluşunda ürün promosyonu
yapılamaz, servislerde kullanılması için ücretsiz veya düşük ücretli mama
verilemez.
4- Hiçbir firma yetkilisi annelerle görüşme yapamaz.
5- Sağlık
personeline hiçbir hediye veya ürün verilemez.
6- Etiketlerde suni beslenmenin üstünlükleri
diye hiçbir resim veya cümle kullanılamaz, bebek resimleri konamaz.
7- Sağlık personelinin
bilgilendirilmesi ilmi ve gerçekçi olmalıdır.
8- Etiketlerde anne sütünün üstünlüğü
anlatılmalı, ayrıca suni beslenmenin yan tesirleri, maliyeti ve zararları
belirtilmelidir.
9- Bebekler için uygun olmayan şekerli kondense sütler tavsiye
edilmemelidir.
10- Bebek maması imalatçıları ve dağıtımcıları bulundukları ülkelerde bu
kanun uygulanmasa bile bu kanuna uyumlu çalışmalıdırlar.
Bu kanun çerçevesinde Türkiye
ele alındığında, mama firmalarının en başıboş ve fütursuzca davrandıkları memleketlerin başında
gelmektedir. Filipinler’de bu kanun uygulanmaya çalışıldığında Amerikan elçisi ve ticaret bakanı
tarafından yoğun baskı uygulanmış,
ekonomik yaptırım uygulanması ile tehdit edilmiştir. Bu
kanun için uğraşan bakanlık avukatı ve oğlu vurularak öldürülmüşlerdir. Bunların sonucunda Filipin
mahkemesi 9. Ekim.2007’de bu kanunu yürürlükten kaldırmak zorunda kalmıştır. (Bakınız: Section on
International Child Health. Sayfa
3-4)
SORULAR:
1- Türkiye’nin, mamalar için yıllık döviz
harcaması ne kadardır?
2- Türkiye’de bu kanun ne zaman uygulanacak?
3- Türkiye’nin
bebek nüfusu, Belçika ve Hollanda’nın toplam nüfuslarından fazla olduğu halde neden Türkiye’de mama
firmaları fabrika açmamakta ısrar ediyorlar. En son Polonya ve Portekiz’de açtılar. Şu anda bazı
mamalar bu ülkelerden gelmektedir.
4- Mama firmalarının Türkiye’deki yıllık reklam
harcamaları ne kadardır. Bazı sağlık kuruluşları ve çalışanlarına sağlanan imkanlarda vergilendirme
yapılmakta mıdır?