Hamilelikte Bel Fıtığı

Omurga, baştan kalçaya kadar uzanır ve omur olarak adlandırılan kemiklerden ve bunları birbirine bağlayan disklerden oluşmaktadır. Belimizde 5 adet omur kemiği vardır. Bu kemikler arasında da disk adı verilen kıkırdaklar bulunur. Disk, özel bir bağ dokusu organıdır ve omurganın dayanıklılığına, hareketliliğine ve zorlamalara karşı dirençli olmasına, omurgaya uygulanan şok şeklindeki darbelerin emilmesine ve kuvvetin çevre dokulara dengeli bir şekilde dağılmasına hizmet eder. Bel fıtığı, beldeki omur kemikleri arasında bulunan ve adeta bir amortisör gibi görev yapan bu disklerin, herhangi bir zorlanmayla fıtıklaşması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Fıtıklaşma, disklerin içindeki jöleye benzer sıvının dışarı çıkarması ve omuriliğe veya sinirlere baskı yapmasıyla olmaktadır.

Hamilelikte aşırı kilo almak disklerdeki yükü artırmaktadır. Bu sebeple hamileliğin ilk aylarında hafif egzersizler yapmak ve ani hareketlerden kaçınmak anne adayına büyük avantajlar sağlar. Ancak hamilelikte mevcut bir bel fıtığı varsa anne adayının işi zordur. Bel bölgesinde ve ayaklarda ağrıları artırdığı gibi, uyuşma ve güçsüzlüğe de neden olur.

Hamilelik döneminde oluşan bel fıtığında teşhis için gerekli röntgen filmi ve bilgisayarlı tomografi tetkiki, bebeğe zararlı olabilecek x-ışınları nedeniyle yaptırılamamaktadır. Hamileliğin getirmiş olduğu ağrı ve omurgadaki anatomik değişiklikler tanıyı koymada zorluklar oluşturmaktadır. Hamilelikte kesin tanıyı koymak için MR çekilmelidir. Ayrıca, özellikle ilk üç ayda hastaya ilaç da verilememektedir. Çok gerek kalmadıkça ameliyat ve özellikle açık bel fıtığı ameliyatı tavsiye edilmez. Hamile bir kadında bel fıtığı varsa ve mutlaka ameliyat gerekiyorsa, bu girişim spinal anestezi ile gerçekleştirilmelidir.

Bel fıtığı bulunan ağrılı bir hamile hasta öncelikle mutlaka yatak istirahatine alınmalıdır. Hasta doktor kontrolünde mümkün olduğunca rahatlatılarak ve fıtığın daha fazla ilerlemesine engel olacak tarzda tedbirler alınarak bu kritik dokuz ayın atlatılması temin edilmelidir. Bel fıtığı önlem alınmaz ve ileri derecede sinir baskısına sebep olur ise, idrar kaçırma, büyük tuvalet yapamama ve ciddi kas güçlüklerine neden olabilir.

Hamilelik döneminde bel fıtığına önlem olarak;
Spor olarak yüzme ve yürüyüş yapılabilir.
Ağrı varsa, hamileler için üretilen özel korseler kullanılabilir.
Ağır kaldırmamak gerekir.
Yüksek yerlere uzanılmamalıdır.
Çok derin ve yumuşak koltuklarda oturulmamalıdır.
Sürekli hareketsiz kalınmamalıdır.
Yatak rahat ve ortopedik olmalıdır.
Otururken bel bölgesine yastık ile destek verilmelidir.
Beslenmeye dikkat edilmeli ve aşırı kilo alımından kaçınılmalıdır.
Devamlı ayakta kalınmamalıdır.
Alçak topuklu ortapedik ayakkabı ve terlikler giyilmelidir.
Doktorun önerdiği egzersizler yapılabilir.
Hamileliğin son haftalarında yataktan kalkarken yardım istenmelidir.
Stres ve gerginlikten uzak durmak gerekir.

Bel fıtığı olan bir hamilenin doğum şekli, kadın doğum uzmanı ve beyin-sinir cerrahının birlikte aldığı karar ile yapılmalıdır. Genelde hafif seyreden rahatsızlıklarda normal doğum gerçekleştirilmektedir. İlerlemiş bel fıtıklarında ise kesinlikle sezeryan yapılmaktadır. Doğumdan sonra ise, hasta tekrar ele alınarak normal şartlarda teşhis ve tedavi metotları uygulanır ve kesin netice de o zaman elde edilir.