Aşağıda bulunan etkinlik örnekleri, otistik çocukların, oturma, birbirini selamlama, teşekkür etme, yardım etme, sıra bekleme, göz iletişimi kurma gibi sosyal alandaki becerilerini geliştirmek amacıyla yazılmıştır. (Ayrıca bu oyunlar benzer becerilerini geliştirmek için tüm çocuklarla yuvalarda, evlerde ve hatta parklar da oynanabilecek oyunlardır.)
• Düzgün Oturma:
Bütün seanslar başladığında ve son bulduğunda 1 dak. sakin-huzur verici bir müzik dinlenmelidir. Çocuklar elleri dizlerinin üstünde, diğerlerinin dikkatini dağıtmadan, sessizce-hareketsiz bir şekilde oturmalıdırlar. Böylece dikkatlerini toplamaları sağlanmış olacaktır. Hareketsiz oturamayan ve oturmakta zorlanan çocuklar için tebeşir veya bantla yere bir kare yapılabilir, böylece ayaklarını bu bölgede tutmaları gerektiğini daha rahat bir şekilde anlayabilirler. Aynı anda ellerine 2 tane yumuşak top verilerek, veya ellerini dizilerinin üstüne koyarak, oturmaları sağlanmış olur. Vücut hareketlerini algılamaları açısından bu tarz yöntemler kullanmak önemlidir. Oturmakta zorlanan, her an bir şey söylemek için ayağa kalkan çocukların sandalyelerinin sırt dayama kısmına yastık yerleştirilebilir. Çocuk ayağa kalktığı an yastık yere düşer.
• Merhaba Oyunu:
Yetişkin, sırayla her çocuğa adını söyleyerek "merhaba" der. Bu anda çocuğun yetişkine bakması ve onu selamlaması gerekir. Daha sonra, oyun geliştirilebilir. Mesela çocuk onu selamlayan kişiye "merhaba" der ve aynı anda göz teması kurar. Daha sonra çocuk gruptaki başka bir kişiye bakar ve "merhaba" der. Herkese sıra gelene kadar bu oyun devam ettirilebilir. Oyun karışık bir sırada oynanmalıdır ki çocuk dikkatini toplayıp bakmaya devam etsin.
• Komşuna Bakmak:
Yumuşak bir top veya içi fasulye dolu bir torbayı her çocuk yanındaki kişiye verir. Her çocuk topu veren kişiye bakar ve "teşekkür ederim" dedikten sonra yanındaki kişiye uzatır.
• Kimin Ayakkabısı:
Gruptaki herkes birer ayakkabısını çıkarır ve torbaya koyar. İçi ayakkabı dolu torba elden ele verilir, herkes içinden bir ayakkabı alır ve kime ait olduğunu söyler.
• Müzikle Oynanan Oyunlar:
Heykel, şapka, lideri takip et, büyük adımlarla, küçük adımlarla vb. oyunlar oynanabilir. Basit müzik aletleriyle (davul, zil, marakas), çocuklar ritim ve ses taklidi yapabilirler. Hareketlerle birlikte söylenen şarkılar, parmak oyunları, çocuk şiirleri, özellikle gösterme işaret ve mimikleri kullanarak yapılan her tür etkinlik kullanılabilir.
• Yemek Zamanı:
Bu aktivite bazı çocukları özellikle motive edebilir. İçecek veya kurabiye dağıtmak (ikram etmek), "teşekkür ederim", "buyurun" demek, sırasını beklemek ve sofrayı toplamak gibi sosyal becerileri geliştirir. Her çocuk sırayla bir önlük giyerek "garson" olabilir. Daha sonra çocukları daha az yönlendirerek ve kendi kendilerine bazı şeylere karar vermeleri veya bir şey seçmeleri için şans tanınabilir.
• Kesme- Yapıştırma:
Seansların bazı temaları bu tarz aktiviteler için kullanılabilir. Basit bir yapıştırma egzersizi kitabı yapmak için çocukların birbirileriyle birlikte çalışmaları için yardımda bulunmak önemlidir.
• Daireye Geri Dönme:
Çocuklar odada dolanmaları konusunda motive edilir. Davul sesi duyduklarında hızlı bir şekilde dairenin içindeki sandalyelerine doğru koşmaları istenir. Daha ileri aşamalarda, başka bir sandalyeye geri dönme görevi verilebilir.
• Bana Bakıyorsun:
Yetişkin aşağıya doğru yani yere bakar ve gözerini saklar. Dairedeki çocuklar yetişkine bakmak zorundalar. Bu sırada yetişkin başını kaldırır ve belirli bir çocuğa bakar. Bu çocuk da kendisine bakıldığını belirtmek için "bana bakıyorsun" veya kısaca "bana" der.
• Çıkartma Nerede:
Bir çocuk odadan çıkmak için seçilir. Bu çocuğun belirgin bir yerine, elbisesine veya vücuduna bir çıkartma yapıştırılır. Çıkarılan çocuk tekrar odaya geldiğinde diğer çocuklar çıkartmanın nerede bulunduğunu söyler.
• Kum Saati (Sıra Bekleme 1):
Çocuğun, sırayla bir malzeme ile( örnek: hamurla oynama, arabalarla oynama, vb ) oynamasını sağlamak amacıyla kum saati kullanılabilir. Çocuk oyuna başlarken "sıra sende" ifadesi kullanılır, kum saati çevrilir ve "başla" komutu verilir, kum tamamıyla aşağıya indiğinde "oyun bitti" şimdi "sıra annede" denir. Böylece çocuk, somut bir şekilde, sıranın ne zaman kendisine geleceğini görmüş olur.
• Ali Baba'nın Çiftliği (Sıra Bekleme 2):
Çiftlikte yaşayan hayvanlardan bir kaçını kutuya koyun. "Ali Baba'nın Çiftliği" şarkısı eşliğinde her çocuk sırayla kutudan bir hayvan alır ve alınan hayvana uygun sesi çıkartılır.
• Kim Çalışması (Sıra Bekleme 3):
Bu oyunu oynamak için bir (1) büyük sandalye ve grubun diğer üyeleri için ise yeterli sayıda küçük sandalyeler bulundurulur. Herkes sandalyesine oturduktan sonra çocuklardan biri veya yetişkin, "yağ satarım, bal satarım" şarkısını söyleyerek, çocuklardan birine mendili verir. Mendili alan kişi, büyük sandalyeye oturmak durumundadır. Sonra:"Büyük sandalyede kim oturuyor?" sorusu sorulur. Herkes bu çocuğu göstermek ve adını söylemek zorundadır.
• Meksika Dalgası (Sıra Bekleme 4):
Meksika Dalgası Oyunu: Çocuklar daire şeklinde oturur ve sırayla eller yukarı ve aşağıya kaldırılır. Bir yandan bir çocuğun elleri aşağıya inerken, sıradaki diğer çocuk ellerini yukarıya doğru kaldırır.
• Yemek Pişirmek:
Bir yemek vakti basit bir pişirme aktivitesiyle başlanabilir, böylece çocuklar bir şeyi "hazırlama" ve sonucunda gerçekleşen "yemek yeme" arasında bağlantıyı kurabilir.
• Kitaplara Bakmak:
Özellikle kapakçıkları (açmak için) olan kitaplar kullanılabilir. Kapakçığı açmak için çocuğun sırasını beklemesi gerekir.
* Kaynak: Aarons M & Gittens T, Autisme: Werkboek sociale vaardigheden, Acco,Leuven,2000
|