Bir bebeğin sağlıklı beslenebilmesi için şu öneriler akılda tutulmalıdır.
- Anne sütüne doğumdan sonraki ilk bir saat içinde başlanmalıdır.
- Anne sütü tek başına altı ay devam etmelidir.
- Tamamlayıcı besinlere anne sütüyle birlikte altıncı aydan itibaren
başlanılmalı ve anne sütü ile beslenmeye iki yıl devam edilmelidir.
- Tamamlayıcı beslenme zamanında, yeterli, güvenilir ve uygun olmalıdır.
Anne sütü ile beslenen bebeklere 6. ayda ek besinler verilmeye
başlanır. Doğal beslenen bebekte ek besinlere 6. aydan daha erken
başlanmamasının nedenleri şöyledir.
- Bebeğin daha az anne sütü almasına neden olabilir.
- Daha erken başlamanın büyüme açısından bir üstünlüğü yoktur.
- İlk aylarda bebeğin kaşıkla beslenmesi zordur.
- Çiğneme becerisi 4. aydan önce gelişmez.
- Baş kontrolü tam gelişmemiştir.
- Bebekler ek besin almaya isteksizdirler.
- Doğal beslenme alerjik hastalıklardan ve enfeksiyonlardan korur.
- Küçük bebeklere verilen katı gıdalar solunum yollarına kaçabilir ve boğulmalara neden olabilir.
Ek besinler verilirken önce püre kıvamında, daha sonra ezilmiş,
ardından ufak parçalara bölünmüş biçimde verilerek bebeğin farklı
yapıdaki besinleri alması sağlanmalıdır. Uzun süre püre kıvamında besin
alan bebeklerde, katı besinlere geçişte zorluk yaşanır.
Ek besinler verilirken şu ilkelere dikkat edilmelidir.
- Besinler, kaşıkla ya da fincanla, başlangıçta az miktarlarda verilir.
- Yeni besinler bebek aç iken ve öğle öğününde denenmelidir.
- Farklı besinler en az 3 günlük aralarla denenir ama 7 günlük aralar tercih edilir.
- İlk kez verilen yiyeceklerin alerjik belirtilere neden olup olmadığı kontrol edilir.
- Besinler taze pişmiş olmalıdır.
- Tuzlu, baharatlı, alerji yapma olasılığı yüksek olan besinler bebeklere verilmez.
- Katı besinler verilmeye başlandığında bebek dili ile itebilir. Bu
durum besini reddetme olarak algılanmamalı, doğal bir tepki olarak
karşılanmalıdır.
- Bebeğin hoşlanmadığı yiyecekler iki hafta ara ile tekrar denenir.
- Aşırı lifli besinler ilk 12 ayda önerilmez.
- Elma ve şeftali püresi, pirinç unu ile hazırlanmış muhallebi, yoğurt, sebze püresi ilk başlanacak ek besinlerdir.
- Alerji yapma riski olan turunçgiller, yumurta, ekmek, balık ve et ilk verilecek besinler arasında yer almaz.
Yapay ya da karışık beslenen bebeklerde ek besinlerin genellikle 4.
ayda başlatılması önerilir. Katı besinlere alıştırma ve bu besinlere
ilişkin ilkeler, doğal beslenen bebeklerde olduğu gibidir.
Sebze püresi günlük pişirilir, sebzelere ilave olarak içine pirinç ve
yağ da eklenerek, tat ve kalori yönünden zenginleştirilir. Bazen bir
çay kaşığı irmik de konulabilir. Patates, maydanoz, ıspanak, havuç,
kereviz, karnabahar sebze mamasına eklenebilir. Pırasa ve taze fasulye
gibi uzun lifli sebzeler, püre şekline getirilmeleri zor olduğu için
erken dönemde kullanılmaz. Ispanak gibi yeşil yapraklı sebzelerin nitrat
içerikleri bekletilmekle artacağından pişirildikten hemen sonra
yenilmelidir. Bakla ve patlıcanın da yaşından sonra verilmesi uygundur.
Besinlerin demirden zengin olmasına dikkat edilmelidir. Bu besinler
arasında sırasıyla karaciğer, kırmızı et, tavuk etinin beyaz olmayan
kısımları ve demirden zenginleştirilmiş tahıllı bebek mamaları
sayılabilir.
Demirden zengin, ancak biyoyararlılığı düşük olan besinler ise
yumurta sarısı, baklagiller ve koyu yeşil renkli sebzelerdir. Bu grup
yiyecekler C vitamininden zengin meyve ve sebzelerle tüketilirse demirin
yararlılığı artacaktır. Baklagillerin protein içeriği yüksektir.
Pişirilmeden önce bir süre suda bekletilirlerse, zararlı olabilecek
fitat içerikleri kaybolacaktır.
İlk 12 ayda bağırsak geçirgenliğinin fazla olması nedeni ile inek
sütü alerjisi daha sık görülür. Bu nedenle bir yaşına kadar inek sütü
tüketilmemelidir.
Ek besinlere birer birer, birkaç gün aralarla başlanır ve günde 3 öğün verilir.
Özellikle besin alerjisi öyküsü olanlarda yumurta, fıstık, fındık,
balık ilk bir yıl verilmez. Turunçgiller, çilek, kivi, çiğ domates,
salça, tuz, şeker, bal, yumurta beyazı, soğan, sarımsak, lahana, pırasa
da bir yaşına kadar verilmemelidir.
ALINTI....
Düzenleyen Kevser - 04 Tem 2011 Saat 18:55