Bebeklerin işaret dili

“Kızım benden ilk defa 8 aylıkken işaret ile süt istedi. Bu dili keşfettim” diyen Yusuoff’un çalışması büyük ilgi çekti.

Uzmanlara göre anne ve babaların henüz konuşamayan bebeklerinin derdini anlayıp ağlama krizlerini önlemeleri hayal değil. Eğitim ve dil gelişimi alanlarında ABD ve Japonya’da öğrenim gören ve araştırmalar yürüten Yasemin Yusufoff’un kaleme aldığı “Bebek İşaret Dili” kitabında, ailelere minik yavrularıyla işaret dilini kullanarak daha kolay iletişim kurmaları için yol gösterici öneriler yer alıyor. Şimdi 2 yaşını geçen kızı Celine ile bebekliğinde işaret dilini kullanarak çok rahat iletişim kurabildiklerini anlatan Yusufoff, o dönemde yaşadığı deneyimleri şöyle aktardı:

İşaret diline 6. ayda başlayın

“Kızım benden ilk defa 8 aylıkken işaret ile süt istedi. Gözlerimin içine baktı ve ’süt’ işareti yaptı. 16 aylıkken 67 işaret yapabiliyor, 20 kelime söyleyebiliyordu. 20 aylıkken de ‘lütfen’ ve ‘teşekkür ederim’ gibi işaretlerin yer aldığı 90’dan fazla işareti kullanabiliyor, 63 kelimeyi söyleyebiliyordu. 22.5 aylık olduğunda kullandığı işaret ve kelimeler o kadar fazlaydı ki artık saymayı bıraktım. Şimdi hem İngilizce’yi hem de Türkçe’yi çok rahat konuşabiliyor. Bunda işaret dilini kullanmasının büyük etkisi var.” İşaret diline 6. ayda başlanabileceğini, ancak basit bir kural olarak çevresindeki bir şeyleri işaret etmeye başlayan bebeklerin bunu kullanmaya hazır olduklarının söylenebileceğini bildiren Yusufoff, bebek işaret dilinin ayrıntılarının ww.bebekuniversitesi.com.tr adresindeki internet sitesinde yer aldığını söyledi.

Bebek işaret dilinin 10 temel kuralı

- Doğduğu andan itibaren bol bol konuşun. Annesinin sesini duymak bebeği sakinleştirir, dile yatkınlaşmasını sağlar. Konuşurken anlaşılır ve tam cümleler kurun.

- Bebeğiniz bir takım heceleri tekrarlamaya başladığında (babababa gibi) siz de onunla bunları tekrarlayın. Büyüdükçe çıkardığı başka sesleri de tekrarlayın, ifade ettiği şeyleri ona gösterin, işaretleri de yapın. Zaman içinde sesler ve ifade ettiği kişi ve nesneler ile ilgili bağlantıyı çözecektir.

- Bebeğinizin bir şey söylemeye ya da işaret etmeye çalıştığını gördüğünüz zaman işaretini gösterin. Çünkü çocuklar bir şeyi ifade etmeden önce de pek çok şeyi bilirler. Yanlış ve hatalı sözcük ya da işaretlerden dolayı eleştirmeyin.

- Bebeğin kelime dağarcığının artması için objeleri ince detayına kadar tarif edin. Kelimeleri sık sık tekrarlayın. Kısa cümleler kullanıp yeni kelimeleri yavaş yavaş ekleyin. Örneğin çocuğunuz “araba” diyor ya da araba işareti yapıyorsa “Evet araba. Mavi bir araba. Bak arabanın siyah tekerlekleri var” diye vurgular yapın.

- Bebek doğumundan itibaren bir sürü kelimeyle karşılaşırsa daha zengin bir kelime dağarcığı olur. Bunu yapmanın en iyi yolu kendinizi bir haber spikeri gibi düşünmektir. Örneğin,”Şimdi alt bezini değiştirmek üzereyiz. Kirli alt bezini çöpe atıyoruz, şimdi de yenisini takıyoruz. Şimdi yeni bezi kapatıyoruz. Aferin bize.”

- Onunla bebekçe konuşmayın. Eğer bebeğiniz size suyu gösterip “vu vu” gibi bir şey söylüyorsa ona “Su mu istiyorsun, al sana su” gibi bir cevap verin. Onu mümkün olduğu kadar geniş bir kelime dağarcığı ile tanıştırıp zengin bir dil deneyimi yaşamasını sağlayın. Araba, otobüs, kamyon gibi araçlar için “ranran” gibi bir şey diyeceğinize tam kelimeleri kullanın. Çünkü bunları da “ranran” kadar kolay öğrenebilir.

- Bebeğinizin telaffuzu ile dalga geçmeyin ve düzeltmeye kalkmayın. Bebeğinizin beyni muhteşemdir. Doğru telaffuzu zaten biliyordur ama uygulayabilmek için gerekli ince motor yetileri henüz gelişmemiştir.

- Bebeğinize hikayeler anlatın. Hikayeler anlatırken ilgili işaretleri de beraberinde yapın. Bu hem bebeğinizin işaretleri öğrenmesini sağlar, hem de daha canlı bir hikaye duyduğu ve gördüğü için daha fazla ilgi gösterir. Özellikle yoğun trafikte araçta bunalan çocukları eğlendirmek için hikaye anlatmak çok eğlenceli bir yoldur.

- Bebeğinizi dinleyin. Sorular sorun ve cevap için bekleyin. Cevabınız bir gülümseme, ses ya da dokunuş olabilir. Gülümseyerek ya da sarılarak bebeğinize vereceğiniz bir onay, onu iletişim kurma konusunda cesaretlendirecektir. Bu aynı zamanda kendisini daha değerli hissetmesine yarayacak iletişimin yapısını anlamasını sağlayacaktır.