0-5 Yaş En Kritik Dönem!

Çocuk gelişiminde belli davranışlar belli dönemlerde kazanılmadığı takdirde daha sonraki dönemlerde kazanılamaz veya çok zor kazanılır.

Bu dönemlere kritik dönem denir. Araştırmalar, insanın en yüksek öğrenme potansiyeline, 0–5 yaş arasında sahip olduğunu göstermektedir. BLOOM’a göre; insanın bilişsel gelişiminin % 50’si, 4 yaşına kadar tamamlanmıştır.

FREUD ve ERIKSON’un kuramlarının da öne sürdüğü gibi, kişiliğin temelinin 0–6 yaşları arasında atıldığı düşünülmektedir. Bu bilgiler ışığında erken gelişim yıllarında verilen eğitimin çok büyük önem taşıdığı söylenebilir. Bir insanın nasıl bir kişi olacağını kalıtım ve çevre belirler.

Yapılan bazı araştırmalarda, uygun fiziksel ve sosyal çevre koşullarında ve sağlıklı etkileşim ortamında yetişen çocukların daha hızlı ve daha başarılı geliştikleri tespit edilmiştir. Bu nedenle özellikle, Türkiye gibi, ekonomik ve toplumsal yapısı sonucu, çocuklarının maddi ve manevi ihtiyaçlarını yeterince karşılayamayan ve pedagojik formasyondan yoksun ailelerin bulunduğu ülkelerde okul öncesi eğitim kurumlarının önemi daha da artmaktadır. Ayrıca, kadının çalışmasının yanı sıra, kentlerde oyun alanlarının daralması ve çocukların akranlarıyla buluşmasının güçleşmesi de okul öncesi kurumları gerekli kılan diğer faktörlerden bazılarıdır.

Çocuğun oyun gereksinimini karşılayan en iyi toplumsal kurum anaokullarıdır. Anaokulu, ilkokula hazırlık olmaktan çok, ailenin dışına atılan ilk adım olarak düşünülmelidir. Anaokullarının kurucusu FROEBEL’in de dediği gibi “Anaokulunun amacı öğrenmeye ilgi uyandırmak” olmalıdır. Örneğin, anaokullarında açık havada veya kapalı salonlarda oynanan şarkılı, hareketli grup oyunları, top oyunları, ip atlama, tırmanma, koşmaca v.s. gibi etkinlikler çocukların büyük kaslarını geliştirir, denge duyumlarını arttırır, sağlıklı bir iskelet yapısına sahip olmalarını sağlar. Yapılan araştırmalara göre, çocuk 5 yaşına kadar bu beceri ve yeteneği elde edemezse, ileride ona ek olanaklar da sunulsa (doktor desteği gibi), bir daha bu hareket yetilerini gerçek anlamda geliştiremez. Bu nedenle anaokulları, hareket olanaklarının oldukça daraldığı kent kesimindeki çocuklar için ayrı bir önem taşımaktadır.

Okul öncesi eğitim kurumlarının yararları psikososyal gelişime destek, bilişsel gelişime destek, motor gelişime destek, ilgi ve yetenek gelişimi sağlama, dil gelişimine destek, yaratıcılık gelişimine destek, temel alışkanlıkların edinimi, erken uyarı fonksiyonu, okul olgunluğu kazandırma, fen-doğa bilgisi ve kültür kazanımı şeklinde sıralanabilir.