Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
BRADLEY MUTFAĞI
Dr.  YASEMİN BRADLEY
Beslenme Danışmanı
Yazı Boyutu:
Propolis gelecekte kansere ilaç olacak!

Dünyada beslenme ,obezite, kansere karşı korunma, anti-aging, sağlık ile ilgili son gelişmeleri takip etmek için sürekli kongrelere katılıyorum, sonra da size bu köşeden aktarıyorum. Ukrayna’nın başkenti Kiev’de Arı Ürünleriyle ilgili bir kongreye katıldım.

Dünyanın dört bir yanından gelen bilim adamları araştırma sonuçlarını heyecanla açıkladılar. Apiterapi; yani arı ürünleriyle tedavide dev adımlar atılıyor, arı ürünlerinin  birçok hastalığa ilaç olabileceği konuşuluyor.  

Açıkçası, benim en çok ilgimi çeken bizden bir profesör oldu. Gördüm ki kendisi o uluslararası ortamda da çok saygı görüyor ve tanınıyor. Ülkemizin arı ürünleri konusunda en önemli araştırmacısı olduğunu belirledim. Erciyes Ün.Ziraat Fakültesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Sibel Silici ile bakın neler konuştum:

-Tüm dünyada arı ürünleriyle tedavi  gündemde. Siz de bu konuda ülkemizde en çok araştırması olan profesörsünüz. Arı ürünleri deyince neler aklımıza gelmeli?
Arı ürünlerini bal, polen, propolis, arı sütü, arı ekmeği, arı zehri ve apilarnil olarak gruplayabiliriz. Her birinin kendine özgü kimyasal ve biyoaktif özellikleri var.

Bal; kimyasal olarak daha çok karbonhidratlardan oluşmakla birlikte yapısında bulunan enzim, vitamin ve mineraller ile fenolik maddeler onun sağlık açısından önemini ortaya koyuyor. Bal enerji kaynağı olup , fiziksel performansı artırıyor, sindirimi kolaylaştırıyor. Özelikle çocuklarda hem enerji, hem de besin desteği olması ile öne çıkıyor.

Polen; protein içeriği en yüksek karbonhidrat ve yağ oranı en düşük arı ürünü. Vitamin ve mineral içeriyor. Özellikle A vitamini, pantotenik asit, folik asit ve biotin ile potasyumca zengin. Polenin karaciğeri koruyucu etkisi  ve  anemiyi (kansızlık) tedavi edici özellikleri en çok araştırılan konulardır.

Arı ekmeği; polenin petek gözünde depolanmış hali olup polenden daha yoğun vitamin ve mineral içeriyor. Çok iyi bir besin desteğidir.

Propolis ise ağaçların tomurcuklarından toplanan reçineye balmumu ilavesi ile oluşturulan reçine ağırlıklı bir karışım. Antibakteriyel, antioksidan, antikarsinojenik, antienflamatuvar  etkileri uzun yıllardır araştırmacılarca ispatlanmıştır.

Arı sütü; bal arısı yavrularının beslenmesi için 5-15 günlük arılarca salgılanır. Protein içeriği yüksektir, royalisin, asparagin, gama globulin gibi proteinler ile 10 HAD yağ fraksiyonu yapısında öne çıkan moleküllerdir. Sindirim sistemi üzerine olumlu etkileri, antiaging özelliği ve sporcu beslenmesine protein desteği katkısı ile kendini göstermekte.

Arı zehri tedavisi ise başlı başına bir uygulama alanı olup özellikle romatoid artrit ve multiple seclerozis (MS) tedavisinde çok başarılı sonuçlar alınmıştır.

PROPOLİS SONUÇLARI BAŞARILI
-Kongrede propolisle tedavi çok öne çıktı. Sizin ekibinizle yaptığınız araştırmalarda hangi arı ürünü öne çıkyor, tüm dünyada olduğu gibi propolis mi?
Evet, propolis ön plana çıkıyor. Bu konuda ulusal ve uluslararası yayınlanmış çok sayıda araştırma ve projem var. Yaklaşık 15 yıldır bu konu üzerine uzmanlaştım. Tıp Fakültesinden değişik uzmanlık alanları ile ortak yaptığımız çalışmalarda (yurt dışı dahil) propolis hep başarılı sonuçlar verdi.

DOZ ÖNEMLİ…
-Propolisi nasıl kullanırsak daha faydalı?
Propolis kullanılmadan önce mutlaka kimyasal yapısının aydınlatılması gerekir. Bazen reçine bulamadığında sentetik ürün de toplayabildiği için kimyasal analizi yapılmamış propolisler asla kullanılmamalı. Diğer önemli bir konu ise doz. Biliyoruz ki ilaç ve zehir arasındaki en önemli fark dozdur. Bu nedenle kimyasal yapısı bilinen ve uzmanlarca dozu ayarlanmış propolis tedavi için kullanılabilir.

SOĞUK ZİNCİR GEREK…
-Genelde sıvı veya toz olarak aktardan alan pek çok kişi var.  Marketlerde görüyorum. Açıkta satılıyor. Bu doğru mu? Nereden alınmalı?

Açıkta satılması doğru değil. Çünkü propolis soğuk zincire uygun bir şekilde korunmalı, özel  dolaplarda saklanmalı. Şu anda tüketiciler propolisi genellikle direk arıcıdan ya da aktarlardan temin ediyorlar. Bu ürünler propolisi saflaştırmadan, sadece alkolde eritmek ve süzmek şeklinde hazırlanıyor. Hangi alkolde ne oranda çözüldüğünü, kullanılan propolisin kimyasal yapısını bilmiyoruz. Kovanın giriş deliğinden kirli propolisler toplanabiliyor. Ayrıca bu ürünlerde doz ayarlanması mümkün değil, öneri yok; 5 damla mı, 5 kaşık mı, Bir şişe mi, Günde ne kadar alınabilir? Bu soruların hiç birini cevaplayamıyoruz. Her bitkisel üründe olduğu gibi fazla miktarda propolis kullanmak sakıncalı olabilir. Bu nedenle arıcıdan ya da aktardan temin edilecekse kimyasal analizi var mı diye mutlaka sorulmalı, yoksa alınmamalı.
Yakın zamanda bu konuyla ilgili Sağlık Bakanlığı’mızda yönetmelik çalışmalarını tamamladık. Daha sağlıklı ürünler piyasada yerini alacaktır.

-Ben soğuk zincire uygun korundukları için arı ürünlerini eczaneden almayı tercih ediyorum. Propolis gelecekte kansere ilaç olabilir mi?
Kesinlikle! Beni en çok heyecanlandıran antikarsinojenik etkisi ile ilgili araştırmamız. 2005 yılında tamamlandı. Uluslararası “Phytomedicine” dergisinde basıldı. Bu araştırma Türk propolisinin antikarsinojenik etkisini ortaya koyan ilk araştırma olup, insan periferal lenfosit (savunma hücrelerimiz)  kültürlerinde yapıldı. Bu araştırmanın sonucunda araştırılan dozlarda propolis antikarsinojenik etki gösterirken yüksek dozlarda kullanılmaması gerektiğini de belirledik. Bu yolda araştırmalarımıza devam ediyoruz.

ALERJİ RİSKİNE DİKKAT!
-Peki propolis alerji yapabilir mi? Herkes rahatlıkla kullanabilir mi?

Propolisin bilinen tek ama tek yan etkisi alerjidir. Genelikle elle temasta bulunan arıcılarımızda görülen kontak dermatittir. Alerji riski çok düşük olmakla birlikte eğer tüketildiğinde alerjik bir reaksiyon görülürse kullanımı kesilmelidir.

-Bir de çok yeni bir araştırmanız var. Bizim Karadeniz kestane balının antioksidan aktivitesini Yeni Zelanda’lıların ünlü Manuka balından  daha yüksek bulmuşsunuz.
Evet bu doğru, kestane balı fenolik madde içeriği ve antioksidan etkisi yüksek bir bal, manuka balından daha iyi değerler elde ettik, ön plana çıkarmalıyız.
Türkiye’nin farklı bölgelerinden 15 kestane balını inceledik. Yüksek fenolik madde, antioksidan aktivite gösterdiklerini bulduk. Dünyada isim yapmış çeşitli balları da analiz ettik. Farklı ülkelerden bal aldık; Yeni Zelanda, Arabistan, Malzeya, İran gibi…

-En yüksek antioksidan akitiviteyi gösteren hangisi peki?
Malezya’nın Malaluka’sı 1. sırada. 2. sırada ise bizim Karadeniz’in kestane balı var.

-Yani ülkemizin çeşitli yörelerinden alınan kestane ballarının bile kimyası farklı…
Aynen öyle! Balın kimyası alındığı bölgeye göre değişiyor. Kestane balının Manuka balından da yüksek fenolik madde (antioksidan bileşikler) içerdiği, daha yüksek antioksidan aktivite gösterdiğini tesbit ettik. Bu çalışmaları Niğde Ünivesitesi’nce düzenlenen Tarım ve Gıda Kongresi’nde de sunduk.

-Bir uyarım var: Şimdi bu açıklamadan sonra herkes kestane balına hücum edebilir. İngilizlerin Manuka sevdasına kapılamayalım! Piyasada kestane balı diye satılan her bal saf kestane balı değil! İngilizlerin Manuka  öyküsünde olduğu gibi  hilelere maruz kalmamak için güvenilir bir markanın ambalajlı , üstün donanımlı laborutuvar analizlerinden geçmiş balını tercih etmek en güvenilir yöntem.   

BALDA SAHTECİLİK MESELESİ…
-Manuka balı nedir?

İngiltere’de  eğitim gördüğim yıllarda haberdar olduğum bir bal bu. Türkiye’ye yıllarca kavanoz kavanoz taşıdım . Yeni Zelanda’da manuka adlı ağaçtan arıların topladığı nektarla yaptıkları bal. İyileştirici gücü olduğu, bakterilere karşı savaşta çok etkin olduğu düşünülüyor. Çok pahalı; yarım kiloluk kavanoza 150 TL ödüyorsunuz. Ancak bu yaz  BBC bir araştırma yaptı ve bu balda sahtecilik yapıldığı açığa çıktı. Görüldü ki; İngilizler her yıl Yeni Zelanda’nın yıllık üretiminden  çok daha fazla Manuka balı tüketiyorlar! Araştırmada  İngiltere’de satılan Manuka ballarını  incelendi ve çoğunun  diğer ballardan daha üstün olmadığı ortaya çıktı. Şu anda Yeni Zelanda hükümeti konuyla ilgili önlem çalışmaları yapıyor.


Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.