Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
KÖPRÜDEN GEÇERKEN
Prof. Dr.  ATİLLA BÜYÜKGEBİZ
Çocuk Sağlığı ve Çocuk Endokrinoloji Uzmanı
Yazı Boyutu:
Ergenlerde sağlıklı hormonal değişimler için

Ergenlik dönemindeki hormonal değişimlerin sağlıklı olarak gerçekleşmesi için gençlerin ve ailelerin yaşam tarzı olarak nelere dikkat etmeleri gerekir?

Sağlıklı bir insanda, doğumdan itibaren gerekli bütün hormonlar, gerektiği miktarlarda salgılanarak, vücudun gelişmesini ve tüm fonksiyonların normal çalışmasını sağlar. Ancak, normal bir şekilde çalışan bu mekanizmayı bozan sebepler vardır. Beslenme alışkanlıkları başta olmak üzere dışarıdan, farklı ve vücuda zararlı müdahaleler yapıldığında  sistem bozulabiliyor. Hormonlu, katkı maddeli gıdalar, kirli hava, radyoaktif maddeler kısacası modern yaşam koşulları bu sistemi bozan en önemli etkenlerdir.

GIDALARA DİKKAT!
Hazır gıdaların yan etkilerini gösteren yurtdışındaki araştırmalar çarpıcı sonuçlar veriyor. Belçika’da yapılan bir araştırma, tarımda kullanılan bazı ilaçların östrojenik etkiyi arttırarak kız çocuklarda erken adet, erkek çocuklarda meme büyümesi yaptığını ortaya koyuyor. Danimarka ise erkek kısırlığının artışını bu ilaçlara bağlıyor. Kuzey ülkelerinde yapılan bir çalışma -ki bu bölgede özellikle dondurulmuş balık tüketimi çok fazla- tip 1 diyabetin görülme sıklığının yüz binde 45’den 60’a çıktığını gösteriyor.

Dengeli beslenmeye ilaveten, çocukların hayatında mutlaka sporun olması gerekir. Kemikler ağırlığımızı taşırlar ve çeşitli fiziksel stresler sırasında ayakta durmamızı sağlarlar. İskeletimizi teşkil eden kemiklerimizin bizi yaşam boyu taşıyabilmesi için bazı sağlık kurallarına dikkat etmemiz gerekiyor.

Kemiklerin sertliği bir protein olan kolajenin üzerine kalsiyum ve fosforun birikmesi ile oluşur. Ergenlik döneminin sonuna kadar (yaklaşık 18 yaş) kemikler uzar ve sertleşir. Osteoporoz, Latince süngerimsi veya delikli kemik anlamına gelir. Osteoporozun önlenmesinin temeli çocukluk yaşlarında atılır. Osteoporoz ileri yaşlarda görülür, ancak sağlam ve sağlıklı kemiklere sahip olmak, çocukluk çağında alınacak önlemler ile mümkündür.

Araştırmalar, en yüksek kemik yoğunluğu miktarına ergenlik döneminde (10-18 yaş) ulaşıldığını ve 30 yaşından sonra kemik yoğunluğunda azalma olduğunu göstermektedir. Kemik yoğunluğunu belirlemede genetik faktörler, beslenme, aktivite, hormonlar ve yaşam tarzı etkindir.

KEMİK SAĞLIĞI İÇİN
Çocukların ergenlik öncesi günde 600-800 mg, ergenlik döneminden başlayarak günde 1200-1500 mg kalsiyum alması gerekmektedir. Besinler arasında en önemli kalsiyum kaynağı süt ve süt ürünleridir. Yağ içeriği düşük sütlerde de kalsiyum içeriği değişmemektedir. Sebzeler ve kalsiyum desteği yapılmış meyve sularında da yeterli kalsiyum vardır. Son araştırmalar 11-15 yaşlardaki kızların düşük kalsiyum alımının kemik kırıkları sıklığını arttırdığı, fazla fosfor alımına neden olan kola içme alışkanlığı ile kemik kırıkları arasında pozitif ilişki olduğu, yüksek kalsiyum alımının ergenlik dönemindeki kız ve erkeklerde kırıklardan koruyucu etki yarattığını göstermiştir. Ayrıca, hangi yaşta olursa olsun yeterli ve direkt güneş ışığı, cilt altındaki aktif olmayan D vitaminini aktif hale getirdiğinden, kemik sağlığı açısından son derecede yararlıdır.


Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.