Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
DİŞ PERİSİ
PINAR KARATABAN
Çocuk Diş Hekimi
Yazı Boyutu:
Küçük dişlerin büyük dertleri: Diş travmaları

Diş travmaları, çocuklarda oldukça sık rastladığımız, ancak hem aile hem de çocuk için son derece stresli, can sıkıcı bir durumdur. Çocuklar ayağa kalkıp yürümeye başladıkları andan itibaren, özellikle 1-3 yaş arası düşme ve çarpmalar da başlamaktadır. Bununla birlikte travmaya en sık rastladığımız bir diğer grup okul çağındaki çocuklardır. Okuldaki koşuşturmalı oyunlardan birçok çocuğun dişi de kırılmak suretiyle nasibini almaktadır. Genelleme yapacak olursak da diş travmaları erkek çocuklarda kız çocuklara oranla daha fazla meydana gelmektedir.

Vurma ve çarpmalar sonucu sadece dişlerde değil, çenede, çevre dokularda ya da çene ekleminde de zedelenmeler ya da kırıklar oluşabilir. Dişlerde ise, travmadan en çok zarar gören dişler üst çenedeki keser dişlerdir.

Dişlere gelen darbenin şiddetine göre, meydana getirdiği hasar da farklı olmaktadır. Bazen hafif çarpmalarda sadece yumuşak dokularda zedelenme ya da kanamalar meydana gelirken daha şiddetli çarpmalarda dişlerde kırıklar, dişin kökünde kırılmalar, dişlerin köküyle birlikte tamamen yerinden çıkması da görülebilmektedir.

Çarpmanın etkisi bazen o kadar şiddetli olabilmektedir ki, dişler çene kemiği içine gömülüp ağız içinde görülemeyebilirler. Hekiminiz bu durumda muayene ile birlikte radyografi de alarak dişlerin durumunu değerlendirir ve takip eder.

ÇOCUK 6 YAŞINDAN KÜÇÜK İSE…
Çocuk süt ya da sürekli dişlenme döneminde olsun, travma meydana geldiğinde en önemli nokta soğukkanlı olunmasıdır. Çocuğunuz bir yerden düşer ya da kafasını bir yere çarparsa öncelikle çocuğun genel durumuna bakılmalıdır. Sersemleme, bayılma, baş dönmesi ya da kusma gibi belirtiler var ise olası bir beyin travması ihtimaline karşı acil olarak hastaneye başvurulmalıdır.

Bunlar yoksa, ancak sadece ağız bölgesini ilgilendiren bir travma söz konusu ise ve kanama varsa öncelikle kanamanın kontrol altına alınması gereklidir. Bunun için önce yara bölgesi eğer kirliyse ılık su ile hafifçe yıkanıp temiz bir bez ile kanayan bölgeye baskı uygulanmalıdır. Daha sonra, çocuğun ağzını dikkatli bir şekilde kontrol edip dişlerde kırılma ya da yerinden çıkma olup olmadığına bakılmalıdır. Kontrol sırasında dikkatli ve titiz davranılmalı, eğer kırık diş parçası var ise bunun çocuğun soluk borusuna kaçabileceği ihtimalini düşünerek ağız içi dikkatlice temizlenmelidir.

Çocuk eğer süt dişlenme döneminde ise (6 ay- 6 yaş arası), yerinden çıkmış süt dişini yerine yerleştirmeye çalışmamalı, ancak diş ile birlikte derhal bir pedodontiste başvurulmalıdır.

ÇOCUK 6 YAŞINDAN BÜYÜK İSE…
Eğer çocuk kalıcı dişlenme döneminde ise (6 yaş ve daha sonrası), dişlerde kırık var ise ve bulunabiliyorsa kırık parçayı bulmak, eğer diş yerinden köküyle beraber fırlamışsa dikkatli bir şekilde kök yüzeyini ellemeden, dişin kron'undan (ağızda görünen kısım) tutarak almak ve akan su altında ovalamadan tutup birkaç saniye yıkamak gereklidir. Köküyle birlikte yerinden fırlamış dişe en erken biçimde müdahale edilmesi gerektiğinden, yıkanan dişi hemen yerine yerleştirip çocuğa bir gazlı bez ısırtılarak hekime yönlenilmesi dişin kurtulma şansını artıracaktır. Ancak bunun yapılması pek de kolay olmadığından, diş ya da kırık diş parçasını vakit kaybetmeden, bulunabiliyorsa eczaneden alınacak serum fizyolojik ya da süt içerisine koyarak acilen bir pedodontiste gidilmelidir.

Travmanın ne zaman ve nerede olduğu, evde mi yoksa dış ortamda mı olduğu tedavi açısından önemlidir. Bu nedenle pedodontistiniz sizden meydana gelen çarpma ile ilgili detaylı bilgi isteyecektir. Olay sırasında çocuğunuzun yanında değilseniz, çocuğunuzun kendisinden ya da yanında olan kişilerden mümkün olduğunca detaylı bilgi edinmeye çalışın.

Travmalar, yani darbe ve çarpmalar sonucu bazen dişlerde gözle görülen bir değişiklik olmayabilir; dişlerde meydana gelmiş hasar bazen aylar sonra ortaya çıkabilir ya da dişlerde olmasa da eklemde yaralanmalar ya da kırıklar oluşabilir. Bu nedenle, çocuğunuzun travma sonrası bir diş hekimi tarafından detaylı muayenesi mutlaka yapılmalıdır.

TEDAVİ
Çarpma sonucu oluşan diş kırıklarının şekline göre hekimin uygulayacağı tedaviler değişebilmektedir. Size düşen bulabildiğiniz diş ya da kırık diş parçası ile mümkün olduğunca kısa bir sürede pedodontistinize ulaşmaktır. Doktorunuz zaten acil müdahaleyi yapacak, gerekli olduğu durumlarda, örneğin eklem kırığı ya da çene kemiği kırığı durumlarında da gereken yönlendirmeyi yapacaktır.

Diş doktoruna kolay ulaşamayacak bir yerdeyseniz ve çocuğunuz sokak gibi kirli bir ortamda düştüyse ve tetanoz aşısı yenileme zamanının üzerinden 5 yıl geçmişse, çocuğunuzun tetanoz aşısı olması gerekebilir, bununla ilgili mutlaka çocuk doktorunuzla iletişime geçmelisiniz.

TRAVMAYI ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Dişlere gelebilecek travmaları önlemek için yaralanmalara karşı alınabilecek basit koruyucu önlemler (kask, dizlik, dirsek koruyucu kullanmak gibi) yeterlidir. Örneğin, çocuğunuz spor yapıyorsa (bu bireysel ya da takım sporu da olabilir) diş travmasına maruz kalma olasılığı artacağı için koruyucu dişlik (mouthguard) kullanması gereklidir.

Konuyla ilgili olarak, son zamanlarda sıklıkla rastladığım bir durumdan da bahsetmeden geçemeyeceğim, yaz aylarında scooter'a binen çocuklardan ön diş kırığıyla gelenlerin sayısı şaşılacak derecede fazlaydı. Bu tip araçların, oyuncakların yanında ailelerin mutlaka gerekli koruyucu önlemleri almaları gerektiğini (kask, dizlik, dirsek koruyucu ve hatta diş koruyucu) belirtmek istiyorum.

Kazasız günler, yıllar dilerim. Sevgilerimle...


Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.