Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
NEFES
Prof. Dr.  FAZİLET KARAKOÇ
Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı
Yazı Boyutu:
Çocuğum okulda astım krizi geçirir ise...

Çocuğunuzun astımı var ise okulda ya da bir okul gezisinde ortaya çıkabilecek astım semptomları sizi korkutur.

Astım bulguları hemen farkedilmeyebilir, gerekli ilaçlar hemen verilemeyebilir, bana ulaşamayabilirler ya da yeterli sürede hastaneye götüremeyebilirler gibi endişeleri olur annelerin…

Pekala, bu endişelerinde haksızlar mı? Tabii ki her zamanki gibi haklılar… Annelik böyle bir müessese zaten, her zaman endişelenecek bir şey oluyor mutlaka… Mümkün olsa kucağınıza aldığınızda size dünyanın en mutlu insanı yapan o küçük meleği gözünüzün önünden bir an olsun ayırmak istemiyorsunuz…

ENDİŞELERE SON!
-Tüm bu endişeleri ortadan kaldırmak ya da en aza indirmek için neler yapabiliriz?
Astım hem dünyada hem de ülkemizde çocuklarda en sık rastlanılan kronik hastalık. Okul öncesi dönemde öksürük , hırıltı, nefes darlığı gibi astım benzeri şikayetler çocukların  yüzde 50-60‘ında rastlanıyor. İyi haber bu çocukların önemli bir kısmında büyümekle bu şikayetler kayboluyor. Ama okul çağında da astım sıklığı ülkemizde yüzde 6-10 civarında. Diğer bir deyişle, bin kişilik bir okulda 100 tane astımlı çocuk mevcut, aslında bu hiç de az bir sayı  değil…

ÇOCUĞUNUZUN ASTIMI VAR İSE…
Çocuğunuzun astımı var ise okulda bulunduğu süre içerisinde astım şikayetleri ortaya çıkabilir,  bu neden ile okulun da mutlaka bu sürece dahil olması ve gerekli durumlarda çocuğun ilaçlarını verebilecek  sorumlu en az bir kişinin bulunması önemlidir.

Çocuğunuzun hafif bir astımı bile olsa sınıf öğretmeni ve okul yöneticileri ile bu konuyu paylaşmanız, çocuğunuzun bulgularının erkenden tanınması ve daha da kötüleşmeden tedavi edilmesine yardımcı olur. Untmayalım ki hafif astımı olan çocuklar bile bazen çok ağır astım atakları geçirebilirler.

ÖNLEM ALIN!
-Çocuğumun okulda astım sorunlarını önleyebilmek için ne yapabilirim?
Okulda ortaya çıkabilecek astım sorunlarını önleyebilmek için yapabileceğiniz en önemli şeylerden biri çocuğunuz ile konuşmak olacaktır. Çocuğun yaşına uygun olarak, onun  anlayabileceği şekilde hastalığı ve ilaçları ile ilgili olarak onu bilgilendirmek olacaktır. Aslında ideal olan çocuğa ilaçları ile ilgili olarak sorumluluk vermektir. Çocuk ilaçlarını ne zaman ve nasıl kullanması gerektiği konusunda bilgi sahibi olmalıdır. Bazı çocukların astım bulgularının nasıl gittiğini takip edebilmek için onlara PEF metre dediğimiz bir cihaz veririz,  bu cihaz basitce evde nefes borularındaki daralmayı ölçen bir cihazdır. Bu ölçümlerde bir düşüklük var ise o zaman rahatlatıcı ilacını kullanmaya başlaması gerekiyor anlamına gelir.

Okuldaki görevlilerin elinde astımı olan çocuk için yazılı bir plan olması gerekir. Bu yazılı planda çocuğunuzun astımının şiddeti, kullanmakta olduğu ilaçlar, astım atağını  başlatabilecek etkenler ve astım şikayetleri ortaya çıktığında yapılması gerekenler sıralanmalıdır.

-Okulda astım atağını hangi faktörler başlatabilir?
Sağlıklı bir öğrenme ortamı her okul çocuğunun hakkıdır. Birçok anne, “Benim çocuğumun toz allerjisi var okula gittiğinde hep hastalanıyor, ya da tebeşir tozu allerjisi var” diyor. Evet okula giden çocuklar okula ya da kreşe gitmeyen kardeşi olmayan çocuklardan daha fazla hastalanıyorlar; bunun en önemli nedenlerinden biri de enfeksiyonlar ile daha sık karşılaşmaları ama tek sebep enfeksiyonlar mı yoksa okulda çocuklarımızı, özellikle hassas ya da alerjik olan çocukları etkileyen başka faktörler var mı?

Okullardaki iç ortamdaki hava kalitesinin yol açtığı sağlık sorunları tüm dünyada hem aileleri hem de eğitmenleri düşündüren ve endişelendiren bir konu.

YAŞADIĞIMIZ BİNALAR NEFES ALIYOR MU?
Enerji tasarrufu sağlamak adına çok iyi izole edilen ve çok az havalandırılan yaşama alanları bizim ve çocuklarımızın sağlığını tehdit ediyor. Pencere ve duvarların izolasyonu için kullanılan materyaller, yapıştırıcılar, duvar boyaları, binaların nefes almasını ve zararlı maddelerin doğal bir şekilde ortadan kalkmasını engelleyen faktörler.

Yeterince “nefes alamayan”  binalarda:
-Havada gaz halinde bulunan, bina materyalleri, ya da mobilyalardan gelen formaldehid, toz, kurşun,
-Fotokopi makinelerinden ya da diğer ofis makinelerinden havaya yayılan ozon,
-Kitaplardan, havalandırma sitemlerinden, halılardan gelen bakteriler, küfler…
-Radon gibi kokusuz, gözle görülmeyen ve iç ortamlarda doğal olarak oluşan maddeler, bu binalarda yaşayan insanlarda bazı sağlık problemlerinin ortaya çıkmasına neden oluyorlar.
-Yaşadığımız iç ortamlardaki havayı sağlığa zararlı hale getiren etkenler sadece bununla da kısıtlı değil deterjanlar, sabunlar ,diğer temizlik malzemeleri, gibi birçok faktör içi ortam hava kirliliğine katkıda bulunuyor
-İç ortamlardaki hava kirliliğine ilişkin olarak kimyasal kirleticiler ve ısıtma, havalandırma ve klima sistemleri üzerinde çok durulmakla birlikte, yapılan çalışmalar bu maddelerin iç ortam hava kirliliğinin aslında sadece yüzde 20’sinin kaynağının bunlar olduğunu göstermiş.

MİKROORGANİZMALAR
Unutulmaması ve ihmal edilmemesi gereken en önemli kaynak ise  mikroorganizmalar. Bakteriler, mantarlar gibi mikroorganizmalar  insan dahil  tüm yüzeylerde bulunabilir. Uygun nem, besin ve büyüme koşullarında bir mikroorganizma 18 saatte 1 milyardan daha fazla sayıya ulaşabilir.

Sonuç olarak, okul binalarının iyi temizlenmesi, temizlik malzemelerinin dikkatle seçilmesi ve binanın çok iyi havalandırılması önemli...

OKUL HEMŞİRESİ…
Var ise okul hemşiresine ya da çocuğunuzun sınıf öğretmenine çocuğunuzun okul saatleri boyunca  ihtiyaç duyabileceği ileçları, doktor imzalı kullanma talimatları ile birlikte vermeniz çok önemli.

Unutulmaması gereken noktalardan biri de şu; astım tedavisinde kullanılan nefes yolundan ilaçların önemli bir kısmında ilaçların üzerinde numaratör yok, yani hemşire ya da öğretmen ilacın içinde ne kadar kaldığını bilemeyebilir. İlacın azaldığını ya da bittiğini sizin takip etmeniz gereklidir.

Çocuğunuzun durumu ile ilgili olarak sadece sınıf öğretmeni değil, diğer öğretmenlerinde bilgilendirilmesinde fayda var. Astım  bulguları beden eğitimi dersinde, resim dersinde ya da bahçede ortaya çıkabilir. Bu durumda çocuğunuzun astımı ile ilgili olarak ne kadar çok kişi bilgili olur ise bu o kadar iyidir.

BEDEN EĞİTİMİ
Beden eğitimi öğretmeni özellikle önemli, çünkü fiziksel egzersiz astım semptomlarının ortaya çıkmasına neden olabilir. Ama şu da çok önemli çocuğunuz astımı olduğu için beden eğitimi dersinden ya da okuldaki aktivasyonlardan geri kalmamalıdır. Bu durum onu sosyal olarak olumsuz etkiler. Astımı olan ve olimpiyat şampiyonu olan sporcular vardır. Astım çok özel durumlar dışında egzersizin kısıtlamasını gerektirmez. Egzersiz ile ortaya çıkan şikayetler var ise bunu çocuğunuzu izleyen hekim ile paylaşmanız gerekir. Bu durumda çocuğunuzun tedavisinde bazı değişiklikler yapılabilir. Beden eğitimi öğretmenin çocuğunuzun hastalığı ile ilgili bilgi sahibi olması ve gözünün üzerinde olması yeterlidir.

OKUL ASTIM PLANI
Çocuğunuzun öksürük, hırıltı, nefes darlığı gibi şikayetleri ortaya çktığında ilk yapılması gereken nefes yolundan rahatlatıcı ilaçların verilmesidir. Okul yönetiminde çocuğun velilerinin telefonları yanı sıra, mutalaka başka bir aile bireyi ya da güvendiğiniz bir arkadaşınızın telefonunun olmasında fayda vardır. Okul yönetimi hangi durumlarda çocuğunuzun hekimini, hangi durumlarda 212 ‘yi arayacağına ve çocuğu hastaneye götürmesi gerektiğine ilişkin fikir sahibi olmalıdır. Acil bir durum söz konusu olduğunda çocuğun hangi hastaneye götürülmesini istediğinizi belirtmenizde de fayda var.

İLAÇLARI YANINDA BULUNSUN!
-Çocuğunuz rahatlatıcı inhaler ilaçlarını okulda yanında taşıyabilir ve uygun şekilde kullanabilir mi?

İşte, bu sorunun cevabı için bir kaç ipucu:
-Çocuğunuz astım ilacını yanında taşımak istiyor mu?
-Doktorunuz, çocuğunuzun gerektiğinde ilacını kendi kendine kullanabilecek yaş ve olgunlukta olduğunu düşünüyor mu?
-Çocuğunuz, astım bulgularını tanıyabilir mi?
-Bu bulgular ortaya çıktığınd ilacını uygun şekilde kullanabilir mi?
-İlacını devamlı yanında taşıması gerektiğini, arkadaşları ile paylaşmaması ve ortalıkta bırakmaması gerektiğini biliyor mu?
-İlacını kullanma ihtiyacı olduktan sonra mutlaka bir erişkini konu ile ilgili olarak haberdar etmesi gerektiğini biliyor mu?

Ben hastalarımda şunu görüyorum. Kızlar bu konuda erkek çocuklardan daha başarılı. Kız anneleri, işte şanslı olduğunuz bir konu daha…

Çocuklarınız ile birlikte sağlıklı, mutlu, astımsız günler dileği ile…

Sevgi ve selamlarımla…


Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.