Oğlum Ömer, yemek yemeyi çok sever. Bu ilkokul birinci sınıftaki okuma fişlerine benzedi. Her ne kadar iyi ve dengeli beslenmesine dikkat etmeye çalışsam da oğlumun biraz tombik olduğunu ve çikolataya bayıldığını söyleyebilirim. Bir süredir sabahları mide bulantısı şikayetleri vardı. Bu şikayetlerin pazartesi sabahları yoğun olması, “Tamam bu gün okula gitme o zaman” dedikten kısa bir süre sonra şikayetlerinin geçmesi nedeni ile çok da üzerinde durmamıştım. Ama ailemizin gastroenteroloğu sevgili Prof. Dr Deniz Ertem gördü Ömer’i geçen hafta ve anlaşıldı ki “reflümüz” vardı...
Bazı ilaçlar kullanmamız ve biraz daha dengeli beslenmemiz gerekiyordu. Oğlumun kocaman bir adam olduğunu bir kez daha anladım. Deniz teyzesi ile kendi görüştü, şikayetlerini anlattı ve hastalığı ile ilgili tüm sorumluluğu aldı. (Aslında başka şansı da yoktu, ben de hasta muayene ediyordum o sırada... Çocuklarını kendileri doktora götüremeyip anneanneleri ya da bakıcı teyzeleri ile gönderen anneler üzülmesinler. Kariyerde yaparım çocuk da sadece reklamlarda oluyor benim gördüğüm.) Artık oğlum beslenmesine çok dikkat ediyor, yememesi gereken besinleri tüketmiyor ve ilaçlarını içiyor...
Ben de ne yazayım, diye düşünürken reflü ile ilgili yazmaya karar verdim. Ama ben göğüs hastalıkları doktoruyum ve sizlere refünün yol açabileceği, eşlik edebileceği solunum problemlerinden bahsetmek istiyorum.
Reflü, basitçe mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçışı olarak tanımlanabilir. Aslında reflü özellikle süt çocukluğu döneminde normal olabilir ve büyümek ile kaybolur. Ama bazen önemli hastalıklara yol açabilecek kadar da şiddetli olabilir. Reflü; kusma, büyüme gelişme geriliği, karın ağrısı gibi sorunlara yol açabilir ki, bu durumda daha kolaylıkla tanı alır ve tedavi edilir. Ama bazı çocuklarda hiçbir beslenme ya da mide bağırsak ile ilgili soruna yol açmaz ve reflünün tek bulgusu bir türlü düzelmek bilmeyen tedavilere yanıtsız kalan solunum problemleri olabilir. Çocuklarda reflü uzun süreli solunum semptomlarına yol açabildiği gibi özellikle küçük bebeklerde apne (solunum durması ya da zatürre gibi) hayatı tehdit eden olaylara dahi yol açabilir.
Reflüsü olan çocuklarda mide içeriğinin direkt olarak hava yollarına çok küçük partiküller şeklinde kaçmasının öksürük, balgam, hırıltı gibi şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasının refleks olarak hava yollarında balgam ve bronş spazmına yol açabileceği düşünülmektedir.
GECELERİ ÖKSÜRÜK VE HIRILTI VARSA…
Astım çocukluk çağının hem dünyada hem de ülkemizde en sık rastlanılan hastalıklarından biridir. Astıma yol açan birçok genetik ve çevresel faktör vardır. Astım tedavisini takiben işler yolunda ise hiç sorun yok, ama tedaviye rağmen şikayetleri düzelmeyen hastalarda altta yatabilecek diğer hastalıkların düşünülmesi gerekir. Özellikle geceleri olan öksürük ve hırıltı şikayetleri ön planda olan hastalarda reflü bizim ilk araştırdığımız hastalıklardan biridir.
Reflü ve astım arasındaki ilişki biraz yumurta tavuk, tavuk yumurta ilişkisi gibi… Reflünün varlığı astımlı hastalarda öksürük, hırıltıyı artırıyor. Öksürük, hırıltıda birçok farklı mekanizma ile reflüyü arttırıyor. Mesela, öksürük karın içi basıncında artışa yol açarak reflüyü arttırıyor.
Sonuç olarak astım tedavisini uygun şekilde kullandığı halde astım şikayetleri düzelmeyen ve/veya sık atak geçiren, solunum semptomları öncesinde tipik reflü semptomları olan, gece astım semptomları yoğunlaşan ve özellikle alerjisi olmayan hastalar reflü açısından araştırılmalıdır.
Mide içeriğinin nefes borusunun başlangıcına kadar olan reflü, çocuklarda seste kabalaşma ve boğaz temizleme gibi şikayetlere yol açabilir. Kronik boğaz temizlemesi ya da ses tellerinin kötü kullanılması ile birlikte bu hastalarda ses tellerinde nodüller gelişebilir. Tekrarlayan, havlar tarzda öksürük atakları geçiren çocuklarda da reflü düşünülmelidir.
RİSK GRUBUNDAKİ ÇOCUKLAR
Özellikle nörolojik sorunları olan çocuklar, erken doğan bebekler gibi bazı hasta gruplarında reflüye daha sıklıkla rastlanır. Solunum problemleri nedeni ile bize gelen çocuklarda reflü düşündüğümüzde hastalarımızı çocuk gastroenteroloğu meslekdaşlarımız ile birlikte takip ediyoruz. Hastalara gerekli tetkiklerin yapılmasını takiben hem beslenme önerileri hem de bazı ilaç tedavileri veriliyor ve genellikle bu düzenlemeleri takiben hastalarımızın bulgularında belirgin düzelmeler oluyor. Reflü bizim hep aklımızda, sizin de olsun...
VE 2013…
2012’ yi geride bıraktık... Çocuklarımız bir yaş daha büyüdü, biz bir yaş daha yaşlandık. Dünya güzeli bebekler doğdu, o kocaman, meraklı gözleri ile aramıza katıldılar, kaybettiklerimiz oldu, artık yanımızda olmayan sevdiklerimiz...
Ve 2013... “Hoş geldin yeni yıl”… Sevgili Hülya Yıldırım söz verdi, bu sene harika bir yıl olacak diye... Ona inanıyorum! Hepinize sağlık, mutluluk ve huzur dolu bir yeni yıl diliyorum. Barış dolu, aydınlık yarınlar dileği ile yeni yılda her şey gönlünüzce olsun...
Sevgi ve selamlarımla
