Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
ÇOCUK SAĞLIĞI
Prof. Dr.  NURAN GÜRSES
Çocuk Sağlığı, Hastalıkları ve Çocuk Enfeksiyon Uzmanı
Yazı Boyutu:
Gebelikte enfeksiyonlardan korunma

Çocuk ve erişkinlerde olduğu gibi gebe kadınlar da viral ve bakteriyel enfeksiyonların bulaşımı açısından risk grubunu oluşturur. Özellikle bazı enfeksiyonların gebelerde ciddi seyretmesi veya gebelikte geçirilen enfeksiyonların bebek üzerindeki zararlı etkilerinin ciddi olması bu konunun önemini arttırmaktadır.

Gebelikte enfeksiyon hastalıklarından korunmada dikkat edilmesi gereken kurallar vardır:
• Hijyen
• El yıkama
• Gıdalara dikkat etme
• Böceklerle bulaşan hastalıklardan korunma
• Cinsel temasla geçen hastalıklardan korunma
• Seyahatler
• Hayvanların yol açtığı hastalıklara karşı korunma 
• Ailenin aşılanması.      

                                                                                                                                                                                                         

Hijyen kurallarına uymak ellerin sık yıkanması ve diğer bir şahsın yediği, içtiğinin paylaşılmaması enfeksiyonların önlenmesinde dikkat edilmesi gereken hususlardır. Özellikle çocukları yuva veya okula giden gebe kadınlarda bu durum önemlidir. Unutulmamalıdır ki, okul çocuklarında yüksek oranda görülen Sitomegalovirus (CMV) virüs enfeksiyonu kolaylıkla anneyi enfekte etmekte ve doğacak bebekte ciddi hasarlara yol açabilmektedir.

ELLERİNİZİ SIK SIK YIKAYIN!
Enfeksiyonlardan korunma ve yayılmasını önlemede en etkin yöntem el yıkamadır. Eller sabun ve su ile ovarak 15-30 saniye yıkanmalıdır. Yıkamada tırnaklar parmak araları ve dirseklerin yıkanmasına özel önem verilmelidir. Yıkanma işlemi bitince eller tek kullanımlık havlu ile kurutulmalıdır. Lavabo kullanımının mümkün olmadığı durumlarda alkollü mendiller alternatif olarak kullanılabilir. Alkollü mendille temizlenen eller ilk fırsatta su ve sabun ile yıkanmalıdır.

• Gıdaları hazırlama öncesi ve sonrası
• Tuvalete gitmeden önce ve sonra
• Kirli çamaşırlarla temas sonrası
• Hayvanlarla temas sonrası
• Bahçe ile uğraşı sonrası mutlaka el yıkanmalıdır.

GIDALARA DA DİKKAT!
Gıdalarla bulaşımın engellenmesinde:
- Pişmemiş veya az pişmiş gıda tüketmemek,
- Gıdaları pişirdikten sonra uygun şartlarda buzdolabında saklamak,
- Pişmiş gıdaları oda ısısında 2 saatten fazla bekletmemek gerekir.

Cinsel temasla bulaşan hastalıklar gebelikte çok önemlidir. Birden fazla kişiyle seks yapan bireyler enfeksiyonu kolaylıkla gebelere bulaştırabilirler. Bu durumda en güvenilir yöntem eşin kondom kullanmasıdır.

Bazı enfeksiyon hastalıkların yoğun olduğu bölgelere yapılan seyahatlerde bölge hakkında bilgi alınmalı ve koruyucu yöntemlere başvurulmalıdır.

Gebelikte gerek evcil hayvanlar gerekse laboratuar hayvanlarına temas sonrası el yıkama kuralını titizlikle uyulmalı ve tüm kemirici hayvanlardan gebelik süresince uzak durulmalıdır.

Gebelikte hastalıklardan korumada aile bireylerinin aşılı olması da son derecede önemlidir. Özellikle gebe annelerin okula giden çocuklarında bu konunun üzerine titizlikle durmak gereklidir.   

Birçok enfeksiyon hastalığı gebelikte problem teşkil edebilmektedir. Bazı enfeksiyonlardan korunma, aşılarının mevcut olmaması nedeniyle mümkün olmamaktadır. Bu durumlarda enfekte bireyden uzak durmak ve hijyen kurallarına dikkat etmek önemlidir.

PARVOVİRUS B19 (5. HASTALIK)
5. hastalık olarak da anılan bu enfeksiyon çocukluk döneminin viral döküntülü bir hastalığıdır. Gebelik çağındaki anne adayların yüzde 40 ile yüzde 60’ı çocukluk döneminde bu hastalığı geçirmiş olduğundan bu enfeksiyona karşı bağışık durumdadır.

Çocukluk döneminde hastalığı geçirmeyen gebeler her zaman risk altındadır ve erişkinlerdeki parvovirus enfeksiyonu oldukça ciddi seyretmektedir. Eklem ağrısı, yorgunluk ve bitkinliğin yanı sıra yüz, gövde, kol ve bacaklarda döküntüler görülür. Yüzde tokat atılmış surat görüntüsünü veren belirgin bir kızarıklık oluşur ve genellikle ağız etrafı soluktur. Hastalık tablosu genellikle kendiliğinden iyileşir. Bu vakalarda tanı benzer tabloya yol açabilen nedenler dolayısıyla karışabilir ve çoğu kez tanı gözden kaçabilir.

Bu enfeksiyon toplumda sık görülmekte ve klinik bulgular ortaya çıkmadan önceki dönemde bulaşıcı olabildiğinden Parvovirus B19 enfeksiyonundan korunmak güç olmaktadır. Sık el yıkama ve hasta bireylerin yiyecek ve içeceklerini paylaşmamak enfeksiyondan korunmada etkili olabilirse de her vakada korunmak mümkün olmamaktadır.

Gebelikte parvovirus enfeksiyonunu geçiren anneler yakından izlenmelidirler. Gebelikte parvovirus enfeksiyonları:
• Düşük nedeni olabilmektedir.
• Fetusun kan sayısında azalmaya yol açabilir.
• Fetal kalp problemleri görülebilir.

Eğer anne adayı hastalığı çocukluğunda geçirdiyse, kan incelemesinin sonucunda yeterli koruyucu maddenin (antikor) oluştuğu görülür ki pozitif olan bu test sonucu annenin enfeksiyondan korunduğu ve bebek için bir risk faktörü olmadığını göstermektedir. Eğer kan testi sonucu parvovirus için negatif ise, bu takdirde 3-4 hafta sonra testi tekrar etmek gerekmektedir. Başlangıçta parvovirus için negatif olan kan testi 3-4 hafta pozitifleşiyorsa, bu annenin parvovirus geçirdiğini gösterir ki, bu durumda bebeğin yakından izlenmesi gerekmektedir.

 

SİTOMEGALOVİRUS ENFEKSİYONU
Sitomegalovirus geçiş yolu; cinsel temas veya enfekte kişinin tükürük, idrar veya diğer salgılarıyla yakın temas sonrası bulaşımdır. Sağlıklı, bağışıklık sistemi normal olan bireylerde sitomegalovirus enfeksiyonu hafif ve belirtisiz geçebilir. Buna karşın gebelikte enfekte olan anne adaylarında enfeksiyon ağır seyretmektedir.


Genellikle anne adaylarının yüzde 60’ı bu enfeksiyonu gebelik öncesinde geçirmektedir. Bu virüsün bir özelliği de ilk karşılaşmadan yıllar sonra virüs tıpkı uçuk virüsünde olduğu gibi tekrar aktive olabilmektedir. Gebelikte sitomegalovirusla enfekte olma şansı çocukları okula veya kreşe giden anne adaylarında yüksektir.

Günümüzde sitomegalovirus enfeksiyonlarda korunma yolu bilinmemektedir. Enfeksiyona karşı etkili aşılar bulunmamıştır. Bu konuda yoğun çalışmalar devam etmektedir.

Sitomegalovirusla enfekte yeni doğanlarda tedavi konusunda yoğun çalışmalar yapılmakta ve tedavide bazı çekinceler bulunmaktadır. Korunmada özellikle hijyen konusu üzerinde durulmaktadır.

NASIL KORUNULUR?
- Kreş ve yuvaya giden çocukların bezleri ve tükürükleri ile temas eden gebe kadınların ellerini su ve sabunla yıkaması vurgulanmaktadır.
- Eğer gebelik sırasında ateş, halsizlik, boğaz ağrısı, lenf bezlerinde şişme ve bitkinlik olan anne adayının sitomegalovirus enfeksiyonu yönünden incelenmesi gerekir ki,  bu durumda önerilen yöntem kan testidir.
- Unutulmaması gereken bir nokta, aktif sitomegalovirus enfeksiyonlu anneler bu enfeksiyonu anne sütü aracılığı ile bebeğine bulaştırabilir. Bununla birlikte anne sütünün inanılmaz özellikleri dolayısıyla sitomegalovirus enfeksiyonunun minimal geçiş riski ihmal edilebilir.


TOKSOPLAZMOZİS
Toksoplazmozis bir parazit hastalığı olup genellikle belirti vermez. Kediler bu paraziti gaitalarında (dışkılarında) taşırlar ve genellikle pişmeden yenen etlerle bu parazit insanlara bulaşmaktadır. Gebelikte toksoplazma enfeksiyonu ile karşılaşan kadınların bebekleri bu parazitten etkilenir.

Gebeler az pişmiş ve pişmemiş et yemekten kaçınmalıdır. Diğer tarafta evde kedi besleyen anne adaylarının kedinin kumunu değiştirirken dikkatli davranması gerekir. Değişim sonrası ellerin iyi yıkanması veya eldiven kullanarak temizlik işlevinin yapılması önerilmektedir. Yine aynı işlem toprakla uğraşan gebeler için de geçerlidir.


LİSTERİA
Listeria bakteriyel bir enfeksiyon olup gebelikte geçirildiği zaman ölü doğum, prematürelik veya yeni doğanda enfeksiyona yol açmaktadır. Listeria enfeksiyonu, enfekte anneden bebeğe kan yoluyla geçer.


Listeria enfeksiyonunda ateş, titreme, sırt ağrısı ve nezleye benzer belirtiler görülür.

Enfeksiyon kontamine olmuş etten bulaşım göstermektedir. Kontamine eti tanımlamak güç olmakta ve enfeksiyon kolaylıkla yayılabilmektedir.

Enfekte bebeğin annesinin vajina ve rektum kültürleri yapılması önerilmektedir. Tanı listerianın gösterilmesi ve üretilmesi ile konulmaktadır. Gebelikte tanı konulan vakalarda antibiyotik uygulaması yapılmaktadır.

Gebelikte karşılaşılan başlıca enfeksiyonlar bu yazımızda  belirtilmiştir. Bunun dışında yer alan birçok enfeksiyon hastalığı söz konusudur. Daha sonraki yazılarımda bu konulara değinilecek ve yenilikler vurgulanacaktır.

Sonuç olarak; erken tanı, erken tedavi ve korunma tedbirlerinin uygulanması ile birlikte bu enfeksiyonların kontrol altına alınabileceği ve ciddi komplikasyonların azalacağı düşünülmektedir.



Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.