Sitomegalovirus (CMV) her yaştaki insanı enfekte edebilen farklı klinik tablolara yol açan bir virüstür. Bu virüs herpervirüs grubunun bir üyesi olup, oluşturduğu enfeksiyon yaygındır.

CMV virüsü ile enfekte olan şahıslarda enfeksiyon çoğunlukla belirtisiz seyretmektedir. Özellikle çocuklarda asemptomatik=belirtisiz enfeksiyon görülmektedir. Ergen ve erişkinlerde ise klinik tablo belirgindir, ateş ve hepatit tablosu ile görülebilmektedir. Sitomegalovirus enfeksiyonu, bağışıklık sistemi bozulmuş hastalarda fetus ve yenidoğanda ciddi tablolara yol açabilmektedir. Ortalama 1/150 bebek konjenital CMV enfeksiyonu ile doğmakta ve bu bebeklerden 1/750’sinde kalıcı sekeller görülmektedir. Erişkin yaşlarda ise CMV virüsü ile enfekte olma oranı yüzde 50-80 arasında değişmekte ve bu oran yaşla birlikte artmaktadır.

BULAŞMA:
CMV insandan insana direkt temas ile bulaşmaktadır.
-  Öpme,cinsel temas sonucu oluşabilmektedir.
-  Enfekte idrar veya tükrük ile ellerin enfekte olması sonucu gelişebilir.
-  Enfekte annenin sütü ile bebeğe geçiş olabilir.
-  Enfekte anneden enfeksiyonun bebeğe geçişi olabilir.
-  Kan transferi veya organ transplantasyonu ile bulaşabilir.

GEBELER DİKKAT!
Bununla birlikte CMV enfeksiyonu geçiren her erişkinin vücut sıvılarında virüs her zaman bulunmadığından, CMV enfeksiyonunun temas yoluyla bulaşımı oldukça düşüktür. Gebelerde esas bulaşım özellikle küçük çocuklarla temas sonucu gelişmektedir. Özellikle küçük çocukların idrar ve tükrüklerinde CMV virüsü erişkinlere kıyasla yüksek oranda bulunmaktadır. Küçük çocukların bulunduğu ortamlarda çalışan veya küçük çocuğu olan gebelerde CMV enfeksiyonu ile enfekte olma riski artmaktadır.

Birçok çocuk ve erişkin CMV enfeksiyonunu belirtisiz geçirir ve çoğu zaman enfeksiyon geçirdiğini fark etmeyebilir. Bazı hastalar orta derecede belirti gösterebilir. Belirtiler ateş,
boğaz ağrısı, halsizlik ve bezlerde şişmedir. Çoğu zaman benzer hastalıklarla karışabilir ve CMV enfeksiyon tanısı atlanabilir.

CMV virüs enfeksiyonu ile doğan bebeklerde, ki biz bu bebekleri konjenital CMV enfeksiyonlu bebekler olarak tanımlıyoruz, belirtiler doğumda veya doğum sonrası aylarda fark edilebilir. Bu belirtilerin bazıları geçici olabilir.

GEÇİCİ BELİRTİLER:
-  Karaciğer, dalakta büyüme
-  Akciğer problemleri
-  Purpura, peteşi
-  Sarılık
-  Başın küçük oluşu
-  Nöbetler
-  Uyuma sorunu görülebilir.

KALICI BELİRTİ VE SEKELLER:
-  İşitme kaybı
-  Görme kaybı
-  Mental yetersizlik
-  Başın küçük oluşu
-  Koordinasyon bozukluğu
-  Nöbetler
-  Ölüm görülebilir.

Bu belirtiler her zaman doğumda belirgin olmayıp ilerleyen aylarda ortaya çıkabilir.

TANI:
CMV kültürde üretilmesi serolojik testler ile konulmaktadır. Gebelikte rutin olarak CMV testinin yapılması önerilebilir. Eğer annenin gebelik sırasında CMV enfeksiyonu geçirdiği saptanırsa, bebeğin CMV enfeksiyonu yönünden izlenmesi önemlidir. Tanıda CMV lg M pozitif olması tek başına yeterli değildir.

CMV lg G düzeylerindeki 4 kat artış idrar veya kanda PCR yöntemi ile CMV’nin gösterilmesi doku tanısının pozitif oluşu ile tanı konulabilir.

TEDAVİ:
Antiviral ajanlar kullanılabilir. Gansiklovir konjenital CMV enfeksiyonlu çocuklarda önerilmektedir. Özellikle CMV bağlı pnömoni ve retiniti olan bebeklerde uygulama sonuçlarının iyi olduğu bildirilmektedir.

CMV’e karşı aşı çalışmaları yoğun bir şekilde devam etmektedir.

BUNLARA DİKKAT...
Gebelikte CMV enfeksiyonundan korunma son derecede önemlidir. Daha önce belirttiğim gibi gebelerin enfekte olmasındaki esas kaynak 5-6 yaşından küçük olan çocuklardır. Bu çocukların idrar ve tükrüklerinde virüs yüksek oranda bulunmaktadır. Korunmada bu husus özellikle önemlidir. Küçük çocukları olan veya bu çocukların bulunduğu ortamlarda çalışan gebelerin uyması gereken kurallar aşağıda belirtilmiştir:
-  Bebeğin bezini değiştirdikten sonra ellerini 15-20 saniye su ve sabunla yıkanması,
-  5-6 yaşından küçük çocukların öpülmemesi,
- Yine bu yaş grubundaki çocukların yiyecek içecek ve kullandıkları materyalleri paylaşılmaması önerilmektedir.

Gebelik öncesi CMV enfeksiyonu yönünden gerekli testlerin yapılması önemlidir. Test pozitif ise bebeğinizin enfekte olma riski çok düşüktür. Test negatif ise koruyucu önlemlere dikkat etmeniz gerekmektedir. Eğer gebelik sırasında CMV enfeksiyonu geçirdiyseniz, bebek doğduğu zaman CMV enfeksiyonu bakımından bebeğinizin değerlendirilmesi ve CMV incelemesinin mutlaka yapılması gerekmektedir. Eğer bebeğiniz CMV pozitif ise işitme ve görme testlerinin mutlaka aralıklı olarak izlenmesi son derece önemlidir.