MR (Magnetik Resonans), yeni görüntüleme
sistemlerinden biri olup; çalışma prensibi, su (H2O) di-pollerinin, mıknatıs alanında, yön
değiştirmeleri sonucu açığa çıkan manyetik alanların tesbitidir. Önce, manyetik alan uygulanarak,
bütün su di-pollerinin aynı hizada olması sağlanır. Manyetik alan kalkınca, her su di-polu; eski
orijinal pozisyonuna dönerler. Bu dönüs sırasında oluşan manyetik alanların tesbiti ile, en fazla su
ve en az su ihtiva eden dokular ayırd edilerek, dokunun görüntüsü elde edilir. Bu tetkikin hiçbir
dokuya bir zararı olmaz.
Buna mukabil; görüntünün daha net olabilmesi için,
tetkikten önce, damardan verilen "Gadolinium" elementinin çesitli zararları
vardır.
Gadolinium elementi, peridik tabloda; Lantanid serisinde bulunan ve Atom numarasi: 64
olan bir elementtir. Paramanyetik maden iyonu olup, manyetik alanlarda, farklı davranış gösterir. Bu
sebeple, MR çekimlerinde, daha net görüntü elde etmek için kullanılır.
MR'ların, tıpta
kullanılan, 2 çeşidi vardır:
1- MRA: Magnetik Resonans Anjiografisi (Kalp incelenmesinde
kullanılır)
2- MRI: Magnetik Resonans Imaging (Beyin, karaciger gibi organların
incelenmesinde kullanılır)
Her iki tetkikte de; Gadolinium kullanılması şart
değildir.
Gadolinium ihtiva etmeyen, Feridex (Demir ihtiva eder) ve Teslascan (Manganez
ihtiva eder), sadece karaciğer MR'ında kullanılırlar.
Gadolinium ihtiva eden
ürünler:
Magnevist, MultiHance, Omniscan, OpriMARK ve ProHance isimleri ile
kullanılmaktadırlar.
Gadolinum'un yan etkileri:
Allerjik reaksiyonlar, kan
pıhtılaşması, damarlarda tahriş, cilt reaksiyonları (döküntü, kızartı gibi) ve yüzde şişlikler
yapması yanında, en büyük yan etkisi, Nefrojenik Sistemik Fibrosis (NSF) yapmasıdır. 1997'den
beri, MR uygulanan pek çok hastada bu durum gösterilmiştir. Tedavisi yoktur.
NSF
bulgulari:
Deri: Deride sertlikler, gerilmeler, yanma ve kaşıntılar, yama tarzında
kızarıklık veya renk koyulaşmaları.
Göz: Göz aklarında, satıhtan kabarık sarı
noktalar.
Eklemler: Eklem sertlikleri hareket zorluğu, kol ve bacakları düz hale getirmede
zorluk. Kaburga ve kalça kemiklerinde ağrılar.
Adale: Adalelerde kuvvet kaybı
olur.
Ayrıca; MR çekilen odadaki bütün madeni eşyaların, kuvvetli bir şekilde sabitlenmeleri
veya oda dışına çıkarılmaları gerekir. MR çekimi esnasında, bu metaller, oluşan manyetik alan
sonucunda, etrafa çarparak zararlı olabilirler. Bu yüzden, iyi sabitlenmemiş bir oksijen tüpünün bir
çocuğa çarparak ölümüne sebep olduğu biliniyor.
Ayrıca; Gadolinium idrarla atıldığından, bu
tetkiklerin çok miktarlarda yapıldığı bölgelerdeki deniz sularında veya çevrelerinde bu toksik madde
aşırı miktarlarda bulunabilmektedir.
Sırf kâr gayesi ile, başıboş bir şekilde, 7/24 devamlı MR
çekiminde, Gadolinium kullanılması hem şahıslara, hem çevreye zarar verir. En azından çok şart
olmadıkça, Gadolinium kullanılmaması bu zararları azaltır.