Çocukların muayenesinde; üç temel safha
vardır.
1- Anamnez: Hasta veya ailesi ile konuşma, bilgi alma. Hasta
muayenesinde en önemli safha olup, ailenin kültür ve tahsil seviyesi çok önemlidir.
“Çocuğunuzun
nesi var?” diye sorulan basit bir sual bile yeri geldiğinde, işin içinden çıkılmaz bir durum
yaratabilmekte, hasta ailesi: “Sen doktor değil misin, sen bileceksin ne olduğunu” gibi bir cevapla,
hasta-doktor ilişkisini, hayvan-veteriner seviyesine indirgeyebilir... Bu sual ile doktor, hastanın
teşhisini değil, şikayetlerini sormaktadır.
Doktor için; hastanın yaşı, (benim gibi hastayı
görmeyenler için) cinsiyeti çok önemlidir.
2- Inspeksiyon-Gözle muayene: Bazı
hastalıkları, hasta daha içeri girerken teşhis etmek mümkündür. Bilhassa sendromların çoğu hiç
muayene etmeden, sadece bakarak anlaşılabilir. Solunum şekli ve sayısı, ızdıraplı yüzü, tepkileri
çok önemlidir. Yatan bir hastada Femur kırığıolduğu; ayağının duruş şeklinden, yatakta oturuş
şeklinden bazı kalp rahatsızlıklarını, odanın kokusundan, üremiyi, bazı metabolic hastalıkları,
çocuk hastaları öptüğümüzde; tuz tadı alarak Kistik Fibrosis’i anlayabiliriz. Bebeklerde, yapmış
ise; kakanın incelenmesi de çokönemlidir. Aç bebek, aşırı beslenmiş bebek, safra kanalları tıkalı
bebek ve çeşitli ishaller sadece kakaya bakılarak anlaşılabilir.
Bu değerlendirmelerin
yapılmasında ayrıca: Glasgow Koma ölçeği ¹ ve Yale Gözlem Skalasi² çok önemlidir.
3- Elle
muayene: Boy, kilo, diğer vücut ölçüleri, ateş, tansiyon, nabız mutlaka her hastada
bakılmalıdır. Çocuk hastalar, tam soyunuk olmalılar ve çis yaparlar diye korkmamak ve ona göre
tedbir almak gereklidir. Patiğinin bağcığı ayak bileğini sikan, pişiği olan, çok giydirildiği için
fenalıklar geçiren ve döküntüleri olan bir hastayı atlamamak için tam soyunuk olması şarttır. Elle
muayenenin arkasından, steteskop, Kulak ve göz aletleri ile bu uzuvların incelenmesi, boğaza
kuvvetli bir ışık kaynağı ile bakılması çok önemlidir. Gerektiğinde uygulanacak; basit “Nörolojik
muayeneler” tanıya çok yardımcı olurlar.
HASTADAN TETKİK İSTENİRKEN:
Tetkik veya
Kan tahlilleri istenirken, bunların değerlendirilmelerindeki mesuliyetin tetkiki isteyen hekimde
olduğu unutulmamalıdır.
Bilhassa çocuk hastaların kan değerlerinin, erişkinden farklı olduğu
ve bazı laboratuvarların buna riayet etmedikleri ve buradaki mesuliyetin büyük kısmının yine tetkiki
isteyen hekimde olduğu unutulmamalıdır.
DEĞERLENDİRME:
En iyi: 15.
En kötü: 3 olarak yapılır.
Zaman
içinde; bu değerlerin düşmesi tablonun ağırlaştığını, yükselmesi, iyileşmeyi gösterir.
DEĞERLENDİRME:
Toplamda; 11’den az olması: Ciddi bir hastalık olma
ihtimali yüzde 3’den az.
11-15 arası: Ciddi bir hastalık olma ihtimali yüzde 26.
15’den
fazla: Ciddi bir hastalık olma ihtimali yüzde 92’den fazla.