Salgın yapan yeni bir Viral zatürre ajanı, Orta Doğu ülkelerinde başlamış olup, bizde de görülmesi muhtemeldir.
SARS: Severe Acute Respiratory Syndrome (Ağır ve Hızlı seyirli Akciğer Sendromu.)
MERS-CoV: Middle East Respiratory Syndrome-Coronavirus. (Orta Dogu Akciğer Sendromuna bağlı Coronavirus.)
ARDS: Acute Respiratory Distress Syndrome (Hızlı seyirli Solunum Sıkıntısı Sendromu.)
WHO: World Health Organization (Dünya Sağlık Örgütü)
2003 de başlayan SARS salgını, dünya ülkeleri arasındaki kayda değer işbirligi sayesinde durdurulabilmişti.
2004’te, hayvanlardan insanlara geçen ve laboratuvar ҫalışanlarına da bulaşabilen bir Coronavirus enfeksiyonu tesbit edilmişti. Yarasalar başta olmak üzere, çok fazla sayıda hayvanın bu virusun kaynağı olduğu ve diğer hayvanlara ve insanlara bu kaynaktan bulaştığı gösterilmiştir.
13 Haziran 2013’te, Birleşik Arap Emirliği; laboratuvar teyidi ile teşhis edilmiş bir “Middle East Respiratory Syndrome-Coronavirus “(MERS-CoV) vak’asını WHO’ya bildirmişti. Eylül 2012’den beri laboratuvar teyidli 82 MERS-CoV tesbit edilmiş ve bunların 45’i kaybedilmişti.
WHO bütün ülkelere, Orta Doğu’dan gelen ve bu hastalığın arazlarını gösteren şahıslarda MERS-CoV aranmasını tavsiye etmektedir. Bu gibi şüpheli ve teyid edilmiş MERS-CoV hastalarında, çok dikkat edilmesini ve diğer hastalara, sağlık ҫalısanlarına veya ziyaretҫilere bulaşmaması iҫin azami dikkatin gösterilmesini ve derhal WHO’ya bildirilmelerini tavsiye etmektedir.
SARS mikrobu, farklı, yeni bir Coronavirus olup, SARS-associated Coronavirus olarak adlandırılır. İlk zamanlar da, coronaviruslerin bir alt grubu olan (2b) tipi biliniyordu. Yarasalarda yapılan ҫalışmalarda, bu virusun; 1a, 1b ve 2a-d tipleri virusler olduğu gösterildi. Güney Ҫin’deki bir -canlı hayvan pazarında-, ҫalışanlarda ve oradaki hayvanlarda yapılan ҫalışmalarda, salgının buradan ҫıkmıs olduğu gösterilmiştir.
KLİNİK ARAZLAR:
Kuluҫka suresi 1-14 günler arasında olup, ortalama 4-6 gündür. Ateş, öksürük, kırgınlık, burun akıntısı, titremeler ve kasılmalar, baş ve adale ağrıları ile kendisini belli eder. Burun akıntısı, 12 yaş altındakilerde daha barizdir. Buna mukabil, baş ve adale ağrıları, titremeler genç erişkinlerde daha sıktır. Hastaların üҫte birinde, sindirim sistemi bulguları; ishal, bulantı veya kusma vardır. Hastalık, erişkinlerde ҫok daha ağır seyir gösterir. 1. haftanın sonunda düzelir gibi olur, ateş yeniden başlar ve solunum yetmezliği ortaya ҫıkar. Sıkıntılı solunum, hipoksemi (kanda oksijen azalması) ve ishal en sık görülen arazlardır. Hastalık zamanla ilerler ve hastaların yüzde 20’sinde, ARDS gelişerek solunum yetmezliği oluşur. Buna mukabil, 12 yaşından küçüklerde ҫok daha hafif seyir gösterir ve 5 günden kısa bir sürede düzelme olur. 12 yaşından küҫüklerde, bu hastalıktan ölen yoktur. Genҫ erişkinlerde (12-18 yaş) hastalık giderek ağırlaşır, yaş ilerledikçe şiddetini daha da arttırır.
LABORATUVAR BULGULARI:
Bu hastalıktaki laboratuvar bulguları, diğer viral hastalıklardaki bulgulardan farklı değillerdir. Yüzde 70-90’ında, lenfositlerde, lökositlerde, nötrofillerde ve trombositlerde azalma vardir. Röntgen bulguları; normalden, buzlu cam görüntüsüne kadar farklı olabilir. Solunum desteğine ihtiyaҫ duyulan hastalarda, buzlu cam manzarası ve yama tarzındaki alanlar; SARS-CoV icin karakteristik bulgulardır.
TEDAVİ:
Kesin bir tedavisi yoktur. Antiviral veya Immunomodulator ilaҫlarla ilgili güvenilir bir ҫalışma henüz yoktur. Küçük bir grupta yapılan ҫalışmalarda; Interferon-α’nın, oksijen ihtiyacının süresini azalttığı ve röntgen bulgularının daha kısa sürede kaybolmasını sağladığı gösterilmiştir.
Ayrıca, SARS hastalarından elde edilen “monoclonal antikorların” erken ve geҫ safhadaki SARS-CoV hastalarında etkili bir iyileşme yaptığı gösterilmiştir.
ÖNLEMLER:
Bu hastalığa karşı etkili bir aşı henüz yoktur.
Nelson. 19. Baskı.
