“Garibe bir selam bin altın değer. Anne olunca annesiz-babasız ya da annesiz-babasız gibi yaşayan çocukları dahi iyi anladım.”
Çocuğun ruhsal ve bedensel ihtiyaçlarının karşılanamaması halinde ÇOCUK İHMALİ ortaya çıkar. Anne ve babanın davranışları ve çevre ile etkileşim çocukların yetişmesi sırasında davranışlarını biçimlendirir. Çocuk istismarı, çocuğun ruhsal ve bedensel olarak gelişimini engelleyecek şekilde anne-baba, diğer yetişkinler devlet ve toplum tarafından kasıtlı olarak ve olmayan hareketlerdir.
İHMAL TÜRLERİ
• Çocuğa sosyal imkanların sağlanmaması: eğitim, kurslar, sosyal, kültürel ve sportif aktiviteler, oyun, kendi yaşıtları ile bir arada olmasının engellenmesi, aşırı korumacılık.
• Cinsel anlamda çevre ve kişilere karşı korunmaması; pornografik yayınlar, cinsel eğitim ve gelişime ilişkin bilgi verilmemesi.
• Çocukla sevgi, saygı, güven gibi duygusal yakınlık kurulmaması, kişilerle ilişkilerinde yalnız bırakılması.
• Çocuğun bebeklik yıllarından 18 yaş dönemine kadar olan süreçte fiziksel, ruhsal ve tıbbi ihtiyaçlarının karşılanmamasıdır.
ÇOCUK İHMALİ DAVRANIŞLARI:
• Bakım ve beslenme ihtiyaçlarının karşılanmaması.
• Gerekli tıbbi müdahalelerin yapılmaması.
• Çocukların terk edilmesi ve yalnız bırakılması.
• Eğitim kurumlarına devamının engellenmesi ve devletin bu konuda takip yetersizliği.
ÇOCUK İSTİSMARI HAREKETLERİ
Çocuk ebeveyn veya diğer yetişkinlerden gelecek olan kasti olan veya olmayan davranışları neticesinde zarar görmesidir.
İstismar Türleri:
• Şiddet; aileden, öğretmenlerden, yetişkinlerden kaynaklanır. Ülkemizde çocukların yüzde 65,72’si ebeveynleri tarafından fiziksel istismara uğramaktadır.
• Çıkar amaçlı kullanma; suç işleme kastı ile kullanma, maddi çıkar sağlama amacı ile çocuğun çalıştırılması, dilencilik ve fiziksel güç gerektirecek işler yaptırılması ve televizyon ve sinema filmlerinde gelişimin olumsuz etkileyecek şekilde ve çocuğun fiziksel ve ruhsal yapısını etki edecek rollerde ve uzun süreler oyuncu olarak çalıştırılması.
• Cinsel istismar; çocuğu kullanmak ve kullanılmasına izin vermek. Yoğun olarak aile ve akrabalar arasında gerçekleşir.
• Duygusal istismar; aile tarafından dışlanma, eleştirilme, beğenilmeme, başka çocuklarla karşılaştırılma.
• Uyuşturucu madde kullandırılması;
Bağımlılık yapan maddelere çocukların ulaşma şekilleri; Boyalar, temizleyiciler, ayakkabı ve deri fabrikaları, emaye, muşamba ve gübre imalatında kullanılan kimyasallar, yapıştırıcılar, basımevi ve boyahanelerde mobilya ve oyuncak imalatında kullanılan kimyasallar. Bu tür fabrika, atölye gibi yerlerde çalıştırılan çocuklar bu kimyasal maddelere çok kolay ulaşabilmektedir. Bu maddelerin etkileri; konuşma algılama bozuklukları, bilinç kaybı, karaciğer yetmezliği, tümör, böbrek ve akciğer kanseri, lösemi ve ölümdür.
TEHLİKE ALTINDA OLAN ÇOCUKLAR
• Bir yetişkinin koruma ve bakımı altında olmayan çocuklar; anne babası ölmüş çocuklar ile anne baba tarafından terkedilmiş çocuklardır.
• İhmal edilen ve toplumsal tehlikelere, suça ve kötü alışkanlıklara karşı korumasız bırakılan çocuklar; sokak çocukları ile suç örgütlerince kullanılan ve fuhuşa sürüklenen çocuklardır.
İSTİSMAR EDİLEN ÇOCUKLAR
• Savaş ve terör ortamında bulunan çocuklar.
• Hayatta kalabilmesi için gerekli ihtiyaçların karşılanmasından yoksun bırakılan çocuklar (sağlık, eğitim, bakım ve barınma).
• İşkence, zulüm ve insan onuruna aykırı davranışlara maruz kalan çocuklar.
• Yaşamakta olduğu ülkede yasal ve idari engel bulunan azınlıklara mensup çocuklar.
• Mülteci çocuklar.
ÇOCUĞU İSTİSMAR EDENLERİN HUKUKİ SORUMLULUĞU
Türk Ceza Yasası, Çocuk Koruma Yasası ve Ailenin Korunması Hakkında Yasaları’nın ilgili hükümlerince cezalandırılırlar. İstismar veya ihmal eden kişiler çocuğun vasisi ise vesayeti velisi ise velayeti kaldırılır. Çocuğa her ne şekilde olursa olsun zarar veren tazminat ödemekle yükümlüdür. Zaman aşımı; çocuğun 18 yaşını bitirdiği gün başlar.
İhmal veya istismara uğrayan çocuk için Cumhuriyet Savcılıkları’na, adli kolluğa ve SHÇEK, valilikler ve baroların çocuk hakları merkezlerine durum bildirilmelidir.
