Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Hamilelik döneminde kadınların ve ailenin hassasiyeti üst noktaya erişmektedir. Bu nedenle de “ne yemeli, ne kadar yemeli” gibi sorular en başta gelen sorulardır. Çok az sayıda anne adayı hamilelikte kilosuna dikkat edebilmek için baştan itibaren yiyeceklerini kontrol altında tutmak ister. Özellikle ilk 3 ayda görülen hafif iştahsızlıktan kusmalara kadar devam eden dönemde yeterli besin alamayan annelerin endişesi bundan bebeğin etkilenip gelişemeyeceğidir.
Anne rahminde gelişen bebeğin başta karbonhidrat olmak üzere protein, yağ ve asitleri ile birtakım vitaminlere de ihtiyacı bulunmaktadır. Bunların hepsini anne kanından değişik geçiş yolları ile temin eder. Karbonhidrat ve su aktif olarak bebek tarafından anne kanından çekilirken diğer maddeler ihtiyaca göre belli kurallarla plasentadan geçiş gösterir.
Hamilelikte de vitaminlere ihtiyaç bulunmaktadır. Hamilelikte bağırsaklardan vitaminlerin emilimi ödem nedeniyle yeteri kadar gerçekleştirilemez. Bu nedenle alınan vitamin tabletleri bir tür vitamin fazlalığı meydana getirmekte, ancak sadece azı bağırsaklardan emilebilmektedir.
Hamilelikte düzenli ve her gıdayı tüketen kadınlarda ekstradan vitamin ihtiyacı her zaman yoktur. Fakat ilerleyen gebelik aylarında en çok ihtiyaç duyulan ve dışarıdan destek gereken madde demirdir. Çünkü hamilelikte kan miktarı yüzde 60 kadar artar ve bu artışta en belirgin olan kanın sıvı kısmıdır. Kan hücreleri yani alyuvarlar bu artışa adım uyduramaz ve kan sulanmış gibi olur. Buna bağlı olarak kansızlıkta görülen halsizlik ve yorgunluk görülebilir. Özellikle 3 aydan sonra kan sayımı normale yakın bile olsa demir desteği önerilmektedir.
Omega 3 insan vücudunda üretilmeyen bir yağ asididir. Yetişkinlerde sinir sistemi üzerine olumlu etkilerinin yanında çocuklarda da beyinsel gelişimde olumlu etkileri vardır. Fakat karşılaştırmalı çalışmalarda kesin bir omega 3 kullananlarda üstünlüğü gösterilememiştir.
DEPRESYON ÜZERİNDE ETKİLİ
Endüstrileşme ile birlikte gıdalarda doymuş yağ asitleri omega 6 ile omega 3 oranın 2:1 iken bu oranın 20 -30:1 olarak değiştiği saptanmıştır. Omega 3’ün özellikle bebeğin gelişiminde artan ihtiyaç nedeniyle anne kanında belirgin olarak azaldığında hamilelik depresyonunda etkili olabileceği düşünülmüştür. Bu mantıktan hareketle omega 3 desteğinin hamilelik ve sonrası olan depresyonu azaltmada etkili olabileceği ileri sürülmektedir.
Omega 6 grubuna giren yağ asitleri tahıl ve bitkisel yağlarda, et ve et ürünlerinde bulunmaktadır. Omega 6 grubundaki yağ asitleri ise bir bölümü vücutta omega 3’e dönüştürülebilmekte ama bu yetersizdir. Omega 3’ün dışarıdan alınması gerekir ve başlıca kaynağı yağlı balıklardır.
Yağlı balıkların özellikle büyük balıklarda olması nedeniyle kurşun ve civa ihtivası nedeniyle hamilelikte kullanımı kısıtlanmaktadır. Bu nedenle yetersiz yağlı balık tüketiminin anne adaylarında depresyon nedeni olabileceği düşünülmektedir.
Deniz ürünleri tüketenlerde, tüketmeyen kadınlara göre neredeyse yüzde 50 kadar farkla doğum sonrası depresyon daha az görülebileceği ileri sürüldüyse de geniş katılımlı araştırmalarda omega 3 kullanımının faydası kesin olarak gösterilememiştir.
SON 3 AYDA MUTLAKA!
Sonuç olarak, hamilelikte omega 3 kaynakları ülkemizde oldukça boldur. Her mevsimde markette omega kaynağı olabilecek balıkları bulabiliriz. Büyük balıkları tüketirken haftalık 340 gr ‘ı aşmamak gerekir. Omega 3 yağ astilerinin bebeğin beyinsel gelişimine katkıda bulunduğu bilinen bir gerçektir. Fakat yapılan çalışmalarda kesin çizgilerle omega 3 desteği alan ve almayan anne adaylarının bebeklerinin zeka seviyeleri arasında fark vardır denemez. Aynı şekilde doğum öncesi ve sonrası depresyondaki faydaları da net olarak kanıtlanamamıştır.
Görüşüm her ne kadar omega 3 ile ilgili çalışmalar yeterli düzeyde olmasa bile hamilelikte özellikle son 3 ayda omega 3 içeren desteğin alınması yönündedir.
Sağlıklı ve keyifli günler dilerim.
