Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Yazı Boyutu:

ÇOCUKLARDA EPİLEPSİ'DE ERKEN TEŞHİS ÇOK ÖNEMLİ!

ÇOCUKLARDA EPİLEPSİ'DE ERKEN TEŞHİS ÇOK ÖNEMLİ!

Türk Epilepsi ile Savaş Derneği tarafından bu yıl altıncısı düzenlenen "Epilepsi ve Ben" adlı resim yarışması ile, Türkiye'de en sık görülen kronik hastalıklardan biri olan epilepsi ile ilgili farkındalık yaratılıyor. Çocuk ve epilepsi konusundaki son gelişmeleri Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı ve Türk Epilepsi ile Savaş Derneği Başkanı Prof. Dr. Barış Baklan anlattı.


Dünyada 50 milyon, Türkiye'de ise 800 bine yakın insanın yaşadığı epilepsi hastalığı, en sık görülen kronik hastalıklardan biri olma özelliğini koruyor.

Sara ya da tıpta kullanılan adıyla epilepsi hastalığının başlıca belirtisi, tekrarlayan nöbetler. Epilepsi her yaş grubunda rastlanan bir hastalık olsa da, en çok ilkokul ve yaşlılık döneminde görülüyor. Çocuklarda daha çok doğumla ilgili zorluklar, gelişimsel beyin bozuklukları, gebelik veya doğum sırasında ortaya çıkan hasarlar, inme, kafa travması, beyin damar hastalıkları ve genetik bozukluklar gibi durumlar epilepsi nöbetlerine yol açabiliyor.

Çocukluk çağındaki epilepsilerin çok sayıda değişik tipleri mevcut. Bazı ağır epilepsi türleri zihinsel gelişimi etkilerken büyük bir kısmı herhangi bir iz bırakmadan kaybolabiliyor. Dolayısıyla epilepsi hastası çocukların büyük bir kısmı hayatlarına aktif bir şekilde devam edebilirken, bazı çocuklar hastalığı daha ağır geçirebiliyor. Ancak hastalıkla ilgili yeteri kadar toplumsal bilinç oluşmadığı için özellikle çocuklar, okulda öğretmen ve arkadaşlarının önyargılı yaklaşımlarına maruz kalabiliyorlar. Bu da çocukların okuldaki başarısını, sosyal uyumunu ve özgüven oluşumunu olumsuz etkileyebiliyor.

"EPİLEPSİ VE BEN RESİM" YARIŞMASI
Epilepsi hastası çocukların kendilerini ifade etmelerine katkı sağlamak ve çocuklarla ailelerinin özgüven kazanmalarına yardımcı olmak amacıyla Türk Epilepsi ile Savaş Derneği, 2007'den beri epilepsi hastası çocuklar arasında "Epilepsi ve Ben" isimli resim yarışmasını düzenliyor. Hastalığın önüne geçebilmek için erken teşhis ve koruyucu önlemler konusunda farkındalık yaratmak amacıyla düzenlenen yarışmaya, epilepsi teşhisi konmuş 6-16 yaşları arasındaki çocuklar katılabiliyor.

Epilepsi ve Ben yarışmasının hedefi, epilepsi hastası çocukların kendilerini ifade etmelerine destek olmak, toplumsal önyargıya maruz kalan çocuklara ve ailelerine özgüven aşılamak ve epilepsi konusunda toplumda bilinç uyandırmak.


Prof. Dr. Barış Baklan (Türk Epilepsi ile Savaş Derneği Başkanı):
"EPİLEPSİ HASTASI ÇOCUKLAR KENDİLERİNİ SANATLA DAHA RAHAT İFADE EDİYOR"

"Nörolojik hastalıkların sanatla ilişkisi en çok epilepsi alanında araştırılıyor. 'Tanrısal bir hastalık' olarak görülen epilepside, 'arada kaybolma, dünyadan kopma, değişik ortamları yaşama' söz konusu ve resim gibi sanatlarla epilepsi hastası çocuklar kendilerini daha rahat ifade edebiliyorlar.

Epilepsi hastaları, içinde bulundukları epilektik ortamların yol açtığı ruh durumlarını ve duyguları akılda tutup çizebiliyor ya da yazabiliyorlarsa bu onlara daha değişik bir ufuk getirebiliyor. Bunu yaşayanların ayrıcalıkları oluyor, gerçek dünyada olmayan sahneleri görebiliyorlar. Bu durum yaratıcılıklarını kamçılayıp, arttırabiliyor. Alice Harikalar Diyarı ile fantastik bir dünya yaratan Charles Lutwidge Dodgson epileptiktir. Ünlü Rus yazar Dostoyevski de epileptiktir. Bu tür insanlar, yaşadıkları epilepsi krizleri nedeniyle yaşadıklarını çok güzel tanımlıyorlar. Ama bunlar, epileptik olmasa da yine sanatçı olacak yetenekte kişiler. Yine de bu insanlar epilepsinin sonuçlarını olumlu bir alana yönlendirmeyi başarabilmişler. Sonuç olarak sanatçıların hastalıkları, onların yeteneklerini bozmayacakları alanda ortaya çıkıyorsa bu onlara olumlu geri dönüşler sağlayabiliyor."


ÇOCUKLARDA EPİLEPSİNİN BELİRTİLERİ
• Çocuğunuz sık sık dalıyorsa,
• Zaman zaman anlık kopuklukları oluyorsa,
• Dalma anlarında yalanma, yutkunma, ağzı şapırdatma hareketleri sergiliyorsa,
• Kasılma, dalma, garip hareketler yapma, düşme, bayılma, sıçrama gibi her zamanki halinden farklı davranışlar içinde bulunuyorsa, çocuğunuz epilepsi olabilir, hemen bir hekime danışın.


ÇOCUĞUNUZ EPİLEPSİ NÖBETİ GEÇİRDİĞİNDE:
• Nöbet sırasında çocuğunuzu sağ ya da sol tarafına doğru yatay pozisyonda yatırın,
• Başının altına bir yastık koyun, yakası sıkıysa gevşetin,
• Sallamayın, üstüne su dökmeyin, ağzına bir şey sokmaya çalışmayın.


ÇOCUKLARDA EPİLEPSİ NASIL ORTAYA ÇIKAR?
Epilepsi hastalığının çok farklı tipleri olabiliyor. Bunların bazıları, özellikle çocukluk çağı epilepsileri oldukça iyi huyludur ve bir zaman sonra kendiliğinden geçer. Bir kısmı ergenlik çağında başlar daha uzun bir süre devam edebilir. Ancak nöbetler çok seyrek veya tamamen baskılanmış olabileceğinden yaşam kalitesine olumsuz bir etkisi de olmaz. Öte yandan hastaların içinde özellikle çocukluk çağında çocuğun kognitif gelişimini de etkileyen ağır tablolar veya nöbetlerin ilaçlara karşın kontrol altına alınamadığı oldukça dirençli durumlar olabilmektedir. Farklı nedenlerle ortaya çıkabilen değişik epilepsi tipleri, bu nedenle birbirinden farklı klinik seyre sahiptir.

Epilepsi nöbetleri çeşitli durumlara bağlı olarak ortaya çıkabilir. Örneğin, kan şekerinin, tuzun aşırı düşmesi de nöbete yol açabileceği gibi, beyin zarını veya kendisini tutan mikrobik hastalıklar (menenjit, ensefalit vb.), başa gelen darbeler, inme, beyin tümörü gibi durumlar da nöbet oluşturabilir.


EPİLEPSİ TEDAVİSİ GEÇTİ DEYİP YARIDA KESİLMEMELİ!
Epilepsiler çok çeşitlidir. Bir kısmı kendiliğinden yaşla beraber kaybolur. Bazı durumlarda ilaç vermeye dahi gerek olmaz. Bir kısmına ise tekrarlayıcı nöbetleri engellemek için ilaç vermek gerekebilir, nöbetlerin tekrarlamayacağından emin olununca yine tedavi sonlandırılabilir.

Bazı durumlarda ömür boyu nöbetler devam eder, bu hastalar ilaçları sürekli kullanmak zorunda kalabilirler. Bu hastalıkta erken teşhis çok önemlidir. Epilepsi hastalığı olan çocuklar erken teşhisle topluma kazandırılabilir. Zira Dünya Sağlık Örgütü, son araştırmaların, erken teşhis konan epilepsi hastası çocuk ve yetişkinlerin yüzde 70'e yakınının başarılı bir şekilde tedavi edilebildiğine işaret ediyor.

Çoğu epilepsi hastasının hastaneye yatması gerekmez ve ayakta izlenir. Üçte ikisinde nöbetlerin kontrol altında olduğu epilepsi hastalarında 2-5 yıl boyunca nöbet görülmemesi, hastalığın aktif sürecinden çıkması olarak kabul edilir ve tedaviler ilaçlar azaltılarak kesilir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bu süreyi 5 yıl olarak belirlemesine karşın, süreç sonunda hastalığın nüksetme olasılığı da bulunuyor ve bu durumda tedavi tekrarlanıyor.


EPİLEPSİ HASTASI ÇOCUKLARIN AİLELERİNE DÜŞEN GÖREVLER
Epilepsi çocuğun özgürlüğünü kısıtlamamalıdır. Diğer çocuklar her ne yapıyorlarsa, bu çocuklar için de aynı durum geçerlidir. Aile özellikle hastalığı nedeniyle evdeki düzeni kesinlikle değiştirip çocuğa uydurmaya çalışmamalı, aşırı koruyucu kollayıcı olmaktan özellikle kaçınmalıdır. Bu durumların tam gelişme çağında çocuklarda istenmeyen davranış bozukluklarına yol açabileceği akılda bulundurulmalıdır. Gerek beslenme gerekse spor aktiviteleri açısından kısıtlamaya gerek yoktur, sadece biraz daha tedbirli olmak yerinde olur. Epilepsi hastası çocukların sadece tüple dalmak, paraşütle atlamak gibi tehlikeli sporlardan kaçınmaları gerekir. Hatta bunu yaparken de çocuğa hissettirmemek önemlidir. Evdeki yerleşik düzen, ebeveynlerin zaten var olan ev içi kuralları gerekirse küçük değişiklikler yapılarak mümkün olduğunca korunmaya çalışılmalıdır.


EPİLEPSİ HASTASI ÇOCUKLARIN OKUL HAYATI
Eğer çocuklarda eğitimine engel olabilecek başka bir sorun yoksa, sadece epilepsi nöbeti olan çocuklar normal eğitimlerine devam edebiliyorlar. Eğer sınav sırasında veya sınava yakın dönemlerde çocuk nöbet geçirmişse, tıpkı diğer hastalık durumlarında olduğu gibi sınavın tekrarına olanak sağlanmalı.

Epilepsisi olan çocuklar, hiçbir şekilde arkadaşlarından farklı bir muamele görmemeli, herhangi bir avantaj da sağlanmamalıdır. Hastalar, epilepsi konusundaki bilgi eksikliği veya yanlış bilgiler nedeniyle toplum yaşamında sıkıntı çekebiliyorlar. Epilepsinin geçmişten gelen ruh veya akıl hastalığı olduğu, bulaşıcı olabileceği veya cin çarpmasına bağlı olduğu gibi yanlış inançlar kişilerin hastalığı saklamasına yol açıyor. Bu nedenlerden dolayı da epilepsi hastası çocuklar toplum içinde yer edinme ve kendine güven geliştirme konularında zorluk yaşıyorlar.

ÇOCUĞUM BÜYÜRKEN BÖLÜMÜNÜN DİĞER KONULARI

Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.