ÜYE OL | ŞİFREMİ UNUTTUM

Uyuşturucu madde bağımlılığı anne babaların korkulu rüyalarından biri. Gencecik bedenlerin uyuşturucu batağına düşmesinde aile ve arkadaş çevresi çok önemli bir faktör. Ancak her şeyden önce aile içi iletişimin sağlıklı olması, anne babanın çocuğun aslında ne dediğini anlaması onları uyuşturudan korumanın en etkili yolu! Doç. Dr. Nesrin Dilbaz, çocuklarımızı madde bağımlılığından korumak ve eğer bağımlı ise bunu anlayıp zaman kaybetmeden tedavi sürecini başlatmak için neler yapabileceğimizi anlatıyor.

Araştırmalar gençlerin madde kullanmaya başlamasındaki en önemli nedenin merak olduğunu ortaya koyarken arkadaş baskısına da dikkat çekiyor. Ailenin aşırı otoriter ya da tam tersi aşırı müsammalı davranması; maddenin kolay ulaşılabilir olması; medyada merak uyandıracak ve özenti yaratacak haberler yayınlanması; ebeveyn ve akrabalarında madde kullanan kişilerin olması; çocuk ile ebeveynler arasında iletişim kopukluğu ya da suç oranı yüksek toplum kesiminde yaşıyor olması gibi olumsuz etkenler de gençleri uyuşturucuya itiyor.

Ankara Numune Hastanesi Psikiyatri ve Alkol ve Madde Bağımlıları Tedavi Eğitim Merkezi (AMATEM) Klinik Şefi Doç. Dr. Nesrin Dilbaz, gençlerle anne babalar arasında yaşanan sık çatışmalar azaldığında madde alışkanlığına yönelmede de azalma olacağına şöyle dikkat çekiyor: “Anne babalar gençlerin onları dinlemediği, sevgi ve saygı göstermediklerinden, asi, öfkeli ve saldırgan davranışlarından yakınırlarken gençler de anne babalarının onları anlamadıkları, kendi ayakları üzerinde durma çabalarını engelledikleri konusunda baskı yaptıklarından yakınmaktadırlar.”

UYUŞTURUCUYU TETİKLEYEN FAKTÖRLER - Ebeveynlerden bağımsız bir kimlik oluşturma. - alternatif tutumlar, yaşam tarzları ve davranışları deneme. - Arkadaş grubunun tutum ve davranışlar üstündeki etkisinin artması. - Kendilerine yetişkin gibi davranılmasını isteme.

MADDE KULLANIMININ BELİRTİLERİ
Açıklanamayan kilo kaybı, kısa süreli bellekte bozulma, risk alıcı davranışlar, yüksek tansiyon, yargılamanın bozulması, duygu durumda sallantılar, kırmızı gözler, ders notlarının düşmesi, depresyon ve geri çekilme, burunda tahriş, sık sık okula gitmeme, panik reaksiyon, sık soğuk algınlığı veya alerji, okuldan kaçma, akut psikoz, ses kısıklığı veya boğukluğu, öğretmenlerle çatışma, paranoya, aşırı kuşkucu olmak, kronik öksürük, okuldan ceza almak, yalan söyleme, kan tükürme, okuldan atılma, çalma, göğüs ağrısı, çok sayıda kişiyle birlikte olma, otorite veya aile üyeleriyle çatışma, hırıltılı soluma, evden kaçma, açıklanmamış sık yaralanmalar, uyku düzeninde değişme, iğne izleri, iştahta değişiklik, boşluğa bakma, kötü temizlik ve hijyen, kaşıma izleri, dövmeler, ilgi alanlarının olmaması, aşırı akne, madde kültürünü yansıtan müzik, giyim ve sinema tercihi.

ÇOCUĞU CÜMLESİNDEN ANLAYIN!
Gençler çoğu zaman gerçekte söylemek istedikleri yerine temsili cümleler kuruyorlar. Ve aslında iyi bir dinleyici olursanız ne demek istediklerini anlamanız hiç de zor değil. Doç. Dr. Dilbaz gençlerin bazı cümlelerini tercüme etti.

- Kendime ait bir alana gereksinimim var.

Anlamı: Okulda uzun ve zor bir gün geçirdim. Öğretmenlerin gözü üzerimdeydi, arkadaşlarım sürekli sıkıştırıyordu ve kız/erkek arkadaşım beni terk etti. Molaya gereksinimim var.

- İnsanları tanımıyorsunuz?

Anlamı: Örnek gösterdiğin kız veya erkek arkadaşın nasıl birisi olduğunu biliyorum. Onun anne, babası yanındaki uslu ve sakin davranışına aldanma. Ne tür kişilerle arkadaşlık yapabileceğimi biliyorum.

- Ne yaptığımı çok iyi biliyorum.

Anlamı: Verdiğin tüm öğütler kayıtlı. Onlara gereksinimim olduğunda başvuracağım, sürekli bunları hatırlatmana gerek yok. Beni iyi yetiştirdiğine, akıllı kararlar vermeyi öğrettiğine güven.

- Niçin odama girmek zorundasın?

Anlamı: Birisi sürekli senin odana ve çekmecelerine burnunu sokarsa hoşuna gider mi? Görmenizi istemediğimiz şeylerimiz olabilir.

- Bu benim yaşamım.

Anlamı: Hukuk çok sıkıcı, doktor da olmak istemiyorum. Kendi yanlışlarımdan doğruları öğrenmek istiyorum.

- Daha sonra anlatırım.

Anlamı: Şu anda finallerin sonuçlarını öğrendim ve notlar kötü. Biliyorum bana nutuk vereceksin. Şu an doğru zaman olduğundan emin değilim.

- Eve geç geleceğim.

Anlamı: Gece 2-3 gibi eve sağ salim geleceğim. Gençlerin geceyi yaşamalarına da izin vermek gerekli.

- Niçin sürekli beni başkalarıyla karşılaştırmak zorundasın?

Anlamı: Kendime göre en iyisini yapmaya çalışıyorum. Sizden sürekli eleştiri yerine biraz da destek alabilmeliyim. Yoksa komşunun çocuğunu benden daha mı fazla seviyorsunuz?

- Arkadaşlarınızla benimle ilgili konuları konuşmayın.

Anlamı: Yaşamım ile ilgili konuların birçok kişiye yayın yapılması hiç hoşuma gitmiyor. Sizlerden sonra bir de halamın, teyzemin veya amcamın nutuk vermesini istemiyorum.

- Beni telefonla arayan arkadaşımdı.

Anlamı: Okulda zamanız çok ama çoğu zaman derslerle ilgilendiğimiz için pek fırsatımız olmuyor. Gece 11 ile 12 arası konuşmak için en rahat zamanımız. Yoksa bu zamanlarda bir araya gelmemizi mi tercih edersiniz?

- Ben nasıl yemek pişirildiğini biliyorum.

Anlamı: Makarna pişirebilirim, yumurta kırabilirim, çay yapabilirim. Günü gelince daha iyilerini de yapacağım. Ama şu anda dünyanın en iyi aşçısı ile birlikteyim. Bu da sensin anne!

- Ne zaman çalışacağımı biliyorum.

Anlamı: Şu anda beynim durduğu için çalışmama ara verdim. Kimse günün 24 saati çalışamaz. Bana güven. (Ama notlar geldiğinde bunu aleyhimde kullanma.)

- Zamanımı arkadaşlarımla geçirmek istiyorum.

Anlamı: Sizinle birlikte olmak da güzel ama benim de arkadaşlarım var. 35 yaşıma geldiğimde yağmurda top oynamak, aynı filmi 3 kez seyretmek gibi saçma şeyleri yapamayacağımıza göre...

- Ne tür arkadaşlarla birlikte olduğumu çok iyi biliyorum.

Anlamı: Endişelendiğini anlıyorum ama korkma onların kötü alışkanlıklarını ben edinmem. Onlar benim iyi alışkanlıklarımı alırlar. Sırf küpe takmaları, piercingleri ya da dövmelerinin olması onları kötü gençler yapmaz. Bir kitaba kabına bakarak karar veremezsin.

- Değişmek zorunda mıyım?

Anlamı: Bu bluz hiç de o kadar açık değil. Zaten diğer kızlara kıyasla çok kapalı giyiniyorum. Ayrıca arkadaşlarım göbeği açık bu kıyafetlerin bana çok yakıştığını söylüyor.