Günde en az 2 bardak süt içmemiz ve çocuklarımıza da
içirmemiz gerekiyor. Fakat, ülkemizde kişi başına yıllık süt tüketimi 24 litre, Avrupa ülkelerinde
ise bu oran 100 litre Üstelik, tükettiğimiz sütün yüzde 62'si de sağlıksız sokak sütü! Süt ile
ilgili öğrenmek isteyeceğiniz her şeyi Ankara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr.
Nilgün Sarp'a sorduk
- Neden bebeklikten itibaren tüm yaşamımız boyunca süt içmemiz
gerekiyor?
Doğumdan itibaren ilk 6 ay sadece anne sütü, sonrasında ise hayatın her döneminde
yeteri kadar süt içmek, insan sağlığı için büyük önem taşıyor. Çünkü süt, makro besin öğelerini
(protein, karbonhidrat, yağ) ve mikro besin öğelerini (vitaminler, mineraller) içeriyor. Çocukluk
döneminde kemik, kas ve dişlerin güçlü olması beynin sağlıklı gelişmesi için süte gereksinim
duyuluyor. Günde 2 bardak süt bu gelişimi destekliyor. Bebeklik ve çocukluk dışında, ilerleyen
dönemlerde de süt içmeyi ihmal etmemek gerekiyor. Hastalıklardan korunmak ve sağlıklı bir yaşam
sürmek için dengeli beslenme içinde süt ve süt ürünlerine yer verilmeli.
İKİ BARDAK SÜT
YETER
- Sütün önemini içerdiği besin öğelerine göre değerlendirir misiniz?
Sütün
içerisinde biyolojik değeri oldukça yüksek tam protein bulunuyor. Süt, günlük alınması gereken
aminoasitlerin hemen hemen tümünü içeriyor. 2 bardak süt günlük protein gereksiniminin yaklaşık
yüzde 70'ini sağlıyor. Süt, sağlık için son derece gerekli olan vitamin ve minerallerin de hemen
tümünü içeriyor. 2 bardak süt günlük B12 vitamini gereksiniminin yüzde 98'ini, B2 vitamini
gereksiniminin yüzde 88'ini, B6 vitamini gereksiniminin yüzde 26'sını, kalsiyum ve fosfor
gereksiniminin tümünü, magnezyum gereksiniminin yüzde 36'sını karşılıyor.
- Sütün
sağlığımız üzerindeki etkisi her yaş döneminde aynı mıdır?
Süt, her yaş için önemli besin
maddesi olmakla birlikte; özellikle bebeklerde, çocuklarda, ergenlerde, gençlerde, emziklilerde ve
yaşlılarda süte daha fazla gereksinim duyuluyor. Gebelik döneminde süt ve süt ürünlerine günlük
beslenme içinde daha fazla yer verilmesi gerekiyor. Ayrıca, yapılan araştırmalarda ergenlik
dönemindeki kız çocukların kemik gelişimi için ve ileriki yaşlarda yaşanabilecek kemik sorunlarını
engellemek için 500 gram ilave süt içmesi gerekiyor.
- Hangi dönemlerde ne miktarda süt
içmek gerekir?
Her dönemde günde içilecek en az 2 bardak süt, vücuda ihtiyacı olan besin
öğelerini kazandırır. Ancak süt içme alışkanlığının çok erken yaşlarda edinilmesi, ihmal edilmeden
sürdürülmesi ve yeterli miktarda süt içmeye dikkat edilmesi önem taşıyor. Sağlıklı bir birey günde
2-4 su bardağı, yani 0,5-1 litre süt tüketebilir. Ancak, hipertansiyon, kalp, şişmanlık gibi bazı
sağlık problemleri var ise, günlük diyetteki tüketilen süt miktarını kısıtlamak gerekebilir. Bu
kişilere günde 2 bardak süt içmelerini öneririm.
AROMA CAZİP KILAR
- Süt yerine
süt ürünleri tüketiyor olmak, çocuklarda sütün yerini tutar mı?
Hayır, tutmaz. Gelişme
çağında yeterli miktarda süt içmek sağlık için çok önemlidir. Bu nedenle çocuğunuzun farklı
şekillerde süt içmesini sağlamaya çalışabilirsiniz. Meyve ve çikolata aromalı sütler çocuğunuza
cazip gelebilir. Ayrıca, mısır gevreği, bisküvi ya da meyvayla karıştırılmış süt vermek de çözüm
olabilir.
- Sütlü tatlılar yapılırken sütü kaynatmak zorundayız. Uzun süreli kaynatma
işlemi sütteki vitamini öldürüyorsa, bu tür tatlıları yaparken ne yapmak gerek?
Sütlü
tatlılar yaparken de sütü uzun süre kaynatmamak gerekiyor. Sütün kaynama derecesine ulaşmasını
geciktireceğinden, şekeri son anda tatlıya eklemekte fayda var. Eğer bir sütlaç veya muhallebi
yapıyorsanız, içine koyacağınız pirinç ve pirinç nişastası, sütlü tatlınızın kıvamını ayarlamanızı
sağlayabilir.
- Sütün sadece çocukluk ve gençlik dönemlerinde yararlı olduğuna dair bir
inanış var, ne dersiniz?
Sütün sadece gelişme çağında kemik gelişimi için değil, kemiğin
mevcut durumunu sürdürmesinde ve doku yenilenmesinde olumlu etkileri bulunuyor. Bu nedenle sütün
ileri yaşlarda da tüketilmesi gerekiyor.
|